Euro 2024 kapıda. Turnuva başladı başlayacak. Ne kadar ciddi bir heyecan uyandırdığı tartışılır; beklentimiz pandemi nedeniyle 2021 yazında oynanan Euro 2020 kadar tepelerde değil zira söz konusu turnuvadan İngilizcedeki tabirle “humbling” bir sonuç ile yani epey mahcup olmuş bir biçimde döndük. Gerçi o dönem Avrupa'nın önde gelen futbol yazarları da Türkiye'yi kupanın gizli favorileri, sürpriz yapabilecek takımları arasında en başta gösteriyordu yani kendi kendimizi gazlamadıkama olmadı... Turnuvanın uyandırıp uyandırmayacağı heyecan bu çerçevede tartışılabilir. “Tartışılamaz” olan ise Euro 2024 şarkımızın adeta 2020 takımımız gibi beklentileri karşılayamaması! Fena bir bağlantı olmadı sanki ne dersiniz?..
Gerçi “Ne bekliyorduk ki?” diye sorabiliriz haklı bir şekilde. Hakikaten ne bekliyorduk? Dostlar şunu kabul edip rahatlayalım ve artık lütfen önümüze bakalım: Allah bu millete bir daha milli takım şarkısı yazdırmasın! Bir Oluruz Yolunda'yı “geçen” bir Milli Takım şarkısı olmayacak! Basketbol için de 12 Dev Adam tartışmasız zirvede.
Derdim tabii şarkının “olup olmamasından” ziyade TFF'nin ya da markaların her turnuva öncesinde kendilerine görev edinip birtakım ünlü sanatçılarla anlaşıp bir marş ısmarlamaları. Hakikaten gerek yok zira bu marşlar nadiren başarıya ulaşabiliyor.
Özellikle futbol özelinde yapılanları hatırlayacak olursak Euro 2024'teki resmi şarkımız hüviyetindeki Sefo'nun Türkiyem'i; Euro 2020'de üç maçta yediğimiz gol sayısı kadar Kıraç'ın aynı anda söylediği ve meşhur “Savaşta mıyız!” meme'ini akıllara getiren Haydi'sinden daha evla. Tabii burada Kıraç'ın inisiyatif alarak kendi kendine bir marş besteleğini de belirtmek gerek. Euro 2020'nin resmi şarkısı niteliğindeki şarkıda ise Mustafa Sandal, Derya Uluğ, Eypio ve Irmak Arıcı birlikteliğinden doğan “0 km” bir şarkı Bizim Çocuklar'da bir araya geliyordu. Berbat Euro 2020 performansımız nedeniyle, zaten hatırlanası bir özelliği olmayan şarkı daha da hızlı unutuldu.
Rafet El Roman'ın Teşekkürler Türkiyem adlı şarkısı ise şimdiden dönüp bakınca epey manidar duruyor. Euro 2016 biletini mucizevi bir şekilde alınca ortaya çıkan “Biz Bitti Demeden Bitmez” sloganı 2008 hatıralarıyla gayet güçlü ve iddialı bir slogandı. Rafet El Roman ise bu sloganlara hiç bulaşmadan teknik ekibe ve oyunculara samimi bir teşekkür ediyordu.
Euro 2016 sonrası Milli Takım'da yaşanan devasa kriz olmasa Rafet El Roman'ın Fatih Terim'in hemen ardından Arda Turan, Caner Erkin, Selçuk İnan ve Burak Yılmaz'dan oluşan Karam Tayfa'ya övgüler yağdırması garip hissetirmezdi. Şarkının cringe bölümleri de var bu arada...
Bir rüzgar gibi koşar Volkan Şen topu kapar / Çevik hızlı Gökhan Töre Emre Mor paslaşır / Bir cambaz gibi çalım atar geçer kaptan Arda / Fatih Terim çizgide tribünler ayaklanır
Burada müziğin nasıl değiştiğini de görüyoruz aslında. Rafet El Roman'ın bu denemesi 90'larda, Televole döneminde, Arabeskçilerin eserlerini takımlara uyarladığı ve oyunculara garip övgüler yağdırdığı şarkıları hatırlatıyor. Ceylan'ın “Erol topu ortalar, Uche kafayı çakar, karşı takım kalecisi hem oturur hem ağlar hey, hem oturur hem ağlar” gibi fantastik sözleri bulunan muazzam eserin biraz daha cilalanmış hali!
Not: Televole şarkıları arasında en az Ceylan'ın şarkısı kadar etkileyici bir başka şarkı ise 1997'de Küçük İbo'nun Trabzonspor'un Bochum maçı öncesinde Televole'de seslendirdiği “Bordo-Mavi Trabzonum” şarkısı. “Orhan-Hami-Ünal'ıyla, hocan Yılmaz Vural'ıyla, en büyüksün başkanınla Bordo-Mavi Trabzonum” tek kelimeyle şahane!
90'larda Arabesk parçalarla Televole VTR'leri şeklinde hayatımıza giren ısmarlama marşlar, 2000'lerin başında Athena ve Tarkan'la zirvesini gördü. Athena değilsen formül belli aslında: mevcut bir şarkıyı uyarlamak! Zira tribünde besteler de böyle ortaya çıkıyor. Tarkan, efsanevi Karma albümündeki Taş adlı parçayı öyle bir uyarladı ki kafamız karışmadan, yanlışlıkla Bir Oluruz Yolunda'ya sapmadan Taş'a eşlik etmemiz mümkün değil!
2002'bir başka efsanevi örneği olan ve hala hatırlanan Gençlik Marşı (Dağ başını duman almış) uyarlamasına da şapka çıkarmak lazım. Hatırladınız değil mi? Ne Kosta Rika, ne de Çin, ne de sambacı Brezilya...
Yabancı uyarlamalar
Benzer bir formül üçüncülükle döndüğümüz Euro 2008 öncesinde de uygulanırken (başarılı şarkılar ve başarılı performansların eşleşmesi çok hoş) Helldorado'nun A Drinking Song'u Hep Seninleyiz Türkiye olarak karşımıza çıkıyordu. Aynı turnuva öncesi benzer bir mantıkla Yusuf İslam'ın henüz Cat Stevens'ken imza attığı Lady d’Arbanville şarkısı Yaşar'ın yorumuyla ve İyice bir bakın / Bir bakın sahaya / İşte bizim takım / Türkiye orada, Türkiye yanında sözleriyle ve klibiyle de tüyleri diken diken eden bir Milli Takım marşına dönüşmüştü.
2008 sonrasında 2016'ya kadar turnuvalardan uzak kaldık ki bu süreçte Özgün'ün 2010'da (Euro 2012 elemeleri öncesinde) İstiklal şarkısını uyarlayarak imza attığı gayet başarılı Milli Takım Marşı arada kaynadı. Bu arada Özgün hocam, SEO odaklı mı tercih yaptınız yoksa şarkının bilgisayardaki proje dosyası ismi şarkı ismi olarak mı unutuldu? Şaka bir yana marşın başka bir adı var mı bilmiyorum ama her yerde “Milli Takım Marşı” olarak geçmekte...
Müzikteki değişimler ve yansımaları...
Velhasıl turnuvalardan uzak kaldık, ülke değişti, müzik kültürü değişti. Arabeskten, rock esanslı pop uyarlamalarına geçilmişti şimdilerde ise Arabesk rap, pop, trap hakim işler gibi. Fakat uyarlamalar da yüzde 100 başarıyla çalışacak diye bir kaide yok. Mesela Filenin Sultanları için Tarkan'ın hazırladığı Hep Birlikte Milli Takım şarkısı, Megastar'ın çok çok başarılı Adımı Kalbine Yaz albümünün hit parçası Öp'ün bir uyarlaması. Kahve gurmesi dostumuzun meme'e dönüşen yorumunda dediği gibi “Kötü diyemem” ama “Hep-bir-lik-te-mil-li-ta-kım” maalesef “Öp-öp-öp-öp-do-ya-ma-dım” gibi tınlamıyor... Bence “Filenin Sultanları, vuruyor smaçları, kazanıyor maçları” daha tatlı!
Neyse... Bülent Ortaçgil'in de dediği gibi “Bu iş zor, çok zor Yonca...” O yüzden de en iyisi yapmasak mı artık? Kadın voleybolunda Filenin Sultanları şarkısı, erkek basketbolda 12 Dev Adam, futbolda ve diğer tüm sporlarda Bir Oluruz Yolunda'yı kullansak? Yeni bir şey yapacaksak da Mabel Matiz'in Numaracı şarkısını öneriyorum!
Dumanı üzerinde çok iyi albümler:
- Charli XCX – Brat (8.8/10)
- Club classics, Von dutch, Rewind, B2b, I think about it all the time, 365
- Verraco – Breathe... Godspeed (8.0/10)
- 0∞, Godspeed>, Climaxing | Breathe, Si, idealizame
Fütursuzca sıralıyorum: Bazı Milli Takım şarkıları
Birtakım şeyleri yarı bilinçli yarı kişisel bir şekilde sıraladığım bu bölümün bu haftaki konuğu Milli Takım şarkıları. Bu şarkıları “en iyiden daha az iyiye doğru" sıralıyoruz. Eğer haksızsam ve bana laflar hazırladıysanız sizler de kendi sıralamanızı metin.aktasoglu@milliyet.com.tr adresine iletebilirsiniz!
-
Tarkan - Bir Oluruz Yolunda
-
Athena - 12 Dev Adam
-
Filenin Sultanları
-
Hep Seninleyiz Türkiye
-
70 Milyon Yürek
-
Tarkan - Hep Birlikte Mili Takım
-
Özgün - Milli Takım Marşı
-
Mustafa Sandal, Derya Uluğ, Eypio ve Irmak Arıcı - Bizim Çocuklar
-
Rafet El Roman – Teşekkürler Türkiyem
-
Sefo – Türkiyem
-
Gülben Ergen, Ege Çubukçu – Avrupa / Milli Takım
-
Kıraç – Haydi
