Biz 90'lar çocuklarının Eminem'e kayıtsız kalması mümkün değil. Yaptığı ve bir şekilde bize kadar ulaşan müziği dinlediğimiz hiçbir şeye benzemiyordu. Without Me'nin klibini ilk kez gördüğümde 13 yaşındaydım; benim ve akranlarımın üzerinde yaratmış olabileceği etkiyi bir düşünün... İlerleyen yıllarda bu etkinin aslında global bir etki olduğunu öğrendim. Yaratıcılığı, sürati, hikayesi, mizah duygusu, cesareti ve tavrıyla tam bir fenomen... Haliyle ağzını açması heyecan yaratıyor. Hala... Ve her şeye rağmen. İlk albümü hariç şu ana kadar yaptığı 10 albümün de Billboard 200'de ilk sırayı görmesi gayet açıklayıcı.
The Eminem Show'un ardından 2004'te Encore'u yayınlayan (muhtemelen Eminem'in de en sevmediği albümü ki Encore’u hiç beğenmediğini söyler) Eminem, bağımlılık sürecinden ve girdiği beş yıllık üretkenlik krizinden 2009 tarihli Relapse ile çıktı. Relapse'i ise Recovery ve The Marshall Mathers LP 2 takip etti.
Her ne kadar Relapse retrospektif incelemelerde övgülere mazhar olsa da aslında The Eminem Show'dan sonraki tek “çok iyi” Eminem albümü The Marshall Mathers LP 2... Naçizane düşüncem bu yönde.
Relapse içinde Crack a Bottle ve 3 a.m.'i Recovery ise Not Afraid ve Love the Way You Lie'ı barındırmakta. Onların yeri ayrı! Neyse... Peki ne anlatıyorum ben?
Eminem'in yeni albümü yolda! “2024 yazında çıkacak” dendi; bu yazıyı yazdığım esnada terlemekte ve bir yandan da can eriği yemekteyim (ayıptır söylemesi) daha ne kadar yaz gelebilir?! Albümün yaklaştığına dair ilişkin tek heyecan verici işaret yurdumuzu etkisi altına alan sıcak hava dalgaları değil elbette. Eminem, 31 Mayıs 2024'te The Death of Slim Shady (Coup de Grâce) adlı yeni albümünün ilk teklisi Houdini'yi yayınladı.
Ve beklendiği üzere yer yerinden oynadı. O da ne?! Eminem yeniden komik! Dr. Dre mi o? Hahaha kızlarına da diss atmış! Oha 2002 model Eminem!..
Çok güzel bir klip, iyi düşünülmüş göndermeler, mesajlar ve dahası... Peki tüm bunlar ne anlama geliyor?
Önce albümün isminden başlayalım. The Death of Slim Shady (Coup de Grâce) yani "Slim Shady'nin Ölümü (Merhamet Darbesi)" epey manidar bir tercih. Bir süredir Eminem'in emekliye ayrılabileceği konuşuluyor. Kendisi 51 yaşında... İlk albümünün 1996'da çıktığını düşünürsek EYT şartlarını karşılıyor gibi, detaylı bakmak lazım. Şaka bir yana müzikten nasıl emekli olunur bilmiyorum; bu albüm kendisinin son albümü mü olacak onu da zaman gösterir. Revival (2017), Kamikaze (2018) ve Music to Be Murdered By (2020) albümleri düşünüldüğünde gerçekten denemekten yorulmuş olabilir.
Bir şövalye geleneği...
Ben ise naçizane Eminem'in Slim Shady personasını artık tamamen arkasında bırakacağını düşünüyorum. Bir süre dinlenip kafasını ve heybesini boşaltıp tarzını ve yaklaşımını değiştirebilir. Parantez içi ismi olarak bir şövalye geleneği olan ve acı içinde can çekişen rakibe acılarını dindirmek için vurulan öldürücü darbeye denen Coup de Grâce tercihi bu çerçevede epey manidar. Klipten de anlaşıldığı üzere Eminem’in tek rakibi Slim Shady. Tam tersi Slim Shady için de geçerli.
Gelelim parçaya. Adını muazzam kaçış oyunlarıyla tanınan efsanevi illüzyonist Harry Houdini'den alan parçada Steve Miller Band'in 1982 çıkışlı Abracadabra adlı parçasının tema olarak kullanıldığını görüyoruz. Girişteki sözler ise Without Me'den...
Guess who’s back, back again? / Shady’s back, tell a friend
Elbette tesadüf değil. Without Me demişken Eminem’in Without Me'deki ilk verse'üne bakarsak tüm bu göndermeler daha da derin bir anlam kazanıyor. Nasıl başlıyordu?
I've created a monster / 'Cause nobody wants to see Marshall no more, they want Shady, I'm chopped liver / Well, if you want Shady, this is what I'll give ya
Eminem bir kez daha, belki de son kez Slim Shady’yi karşımıza getirdi. Şimdi ise ona veda etme zamanı... Parçada kendisine, Dr. Dre'ye, eski prodüktörüne, kızlarına, topluma ve kendisini “cancellamaya” çalışan Z Kuşağı'na laflar sıralayan Eminem, hayranı olduğu Dave Chappelle'in bir hayli tartışmalı bir şakasına yaptığı gönderme ile sakıncalı sulara da giriyor. Parça ses getirdi, büyük ölçüde de beğenildi. Bunda nostalji hissi ne kadar etkili oldu tartışılır. Öte yandan Eminem çok iyi bir hikaye anlatıcısı olsa da Houdini işin daha çok eğlence tarafına odaklanan; 2002’ye hoş göndermeler yapan yarı nostaljik, yarı parodi bir çalışma. Houdini, Eminem'in kataloğunda ne kadar yer tutar, bilemiyorum...
#canceleminem dalgası Eminem'i yutamadı
Asıl değerlendirmeyi albüm çıkınca yapmakta fayda var. Gelelim Z Kuşağı meselesine… Eminem’in Rihanna ile olan ve 2010’da yayınlanan düet çalışması Love the Way You Lie, nasıl olduysa Şubat 2021’de TikTok’ta yeniden gündeme geldi. Parçada Eminem’in kullandığı sözlerin kadına yönelik şiddeti teşvik ettiği öne sürülürken TikTok’ta “#canceleminem” hashtag’i viral oldu.
@snewood #stitch with @salvy93 #canceleminem2021 #yallcantcanceleminem #donesticviolanceawarness ♬ original sound - Sarah Newood
Kullanıcılar, eski yeni bir sürü Eminem parçasından tartışmalı sözleri öne sürerek Eminem’e yükleniyordu. Eminem ise Ocak 2020’de yayınlanan Music to Be Murdered By albümünün devamı niteliğindeki Aralık 2020 tarihli B yüzünde yer alan Tone Deaf’le bu eleştirilere cevap veriyordu.
Dönemin “cancel” dalgası Eminem’i de yutmaya kalktı ancak linç tayfasının atladığı bir durum vardı. Eminem’le Rihanna söz konusu düeti yaptıklarında Rihanna, rapçi Chris Brown ile olan, şiddete uğradığı ve dünyayı sarsan darp sonrası görüntülerinin internet aleminde yayıldığı istismar dolu ilişkisinden yeni çıkmıştı. Şarkıdaki sözler tam da şiddetin ne kadar çirkin olduğuna, ilişkinin taraflarınca uygulanan karşılıklı istismarın nasıl çirkin bir döngüye neden olabileceğine vurgu yapıyordu.
Houdini’de Eminem, cancel kültürüne şöyle değiniyor:
‘Cause I have zero doubts / That this whole world’s 'bout / To turn into some girl scouts / That censorship bureau’s out to (Shut me down)
Houdini, Eminem'in efsanevi Without Me klibinin devamı niteliğinde ve yine süper kahraman temasını işliyor. 2002 tarihli klibe sahnelerle de gönderme yapılan klipte ünlü simalar da yer almakta. Eminem’in Super Bowl devre arasında ortalığı ateşe verdiği isimlerden Dr. Dre, 50 Cent ve Snoop Dogg da klipte boy gösterirken komedyenler Shane Gillis ve Pete Davidson da zaman portalından gelerek şimdiki zamanı kasıp kavuran sarışın Eminem’e eşlik ediyor. 2002 model Eminem’i ile 2024 model Eminem’in kapıştığı sahnede iki karakterin birleşimi de aslında Slim Shady, Eminem ve Marshall Mathers’ın farklı suretlerde boy gösteren aynı insandan ibaret olduğunu bizlere gösteriyor.
Savulun Tarkan geliyor!
Tarkan kariyerinin 11. stüdyo albümünü yayınlamaya hazırlanıyor! Instagram’da paylaştığı enteresan videolarla hayatının cringe’den çekinmeyen tatlı bir döneminde seyreden Megastar, yine o videolardan birinde albüm hazırlıklarının tamamlandığını açıklamıştı. “Biliyorum ‘artık bitsin bu albüm, çıksın yeni şarkılar’ diyorsunuz. İnanın az kaldı. Azıcık daha sabredin canlarım. Yakındır kavuşmamız” diyen Tarkan son videosunda ise Kuantum 51 adlı albümünün yayın tarihini müjdeledi: 14 Haziran.
Yeni albümüm 14 Haziran’da sizlerle?#Kuantum51 pic.twitter.com/HqszLOmOwW — Tarkan (@tarkan) June 3, 2024
Karma, Metamorfoz ve şimdi de Kuantum 51… İlginç tercihler fakat Tarkan’ın dönem dönem birtakım spiritüel hallere girmesi de doğal. Kendisinin Megastar’lığına veriyorum. Fakat Kuantum 51 tercihi özellikle tercihinin “kuantum” boyutu biraz korkutmuyor da değil! Velhasıl, Tarkan da Eminem gibi yeni ürettiği her şeyle bir heyecan yaratıyor ancak maalesef yine Eminem gibi son yıllarda yeni işlerinde eski günlerini bir hayli aratıyor. (Sahnesine lafımız yok hala tartışmasız 1 numara!) 2007’deki Metamorfoz felaketinden sonra 2010’da Adımı Kalbine Yaz gibi şahane bir albüme imza atan Tarkan, yeni parçalar içeren bir sonraki albümünü 2017’de yayınlamıştı. Tarkan’ın 10. stüdyo albümü olan 10, beklentilerin altında kalırken albümün tek hit parçası Yolla olmuştu.
Adımı Kalbine Yaz gibi neredeyse her parçası hit olan (Sevdanın Son Vuruşu, Acımayacak, İşim Olmaz, Öp, Adımı Kalbine Yaz) albümün ardından yeni şarkıları için yedi sene bekleten Megastar, 10’dan sonra bir yedi sene daha bekletti. Açık konuşmak gerekirse umarım 10 gibi bir albümle karşı karşıya değilizdir.
Fakat Megastar’ı sürekli “Eski Tarkan” ile kıyaslayarak yermek de çok doğru değil. Aacayipsin, Ölürüm Sana, Karma ve Dudu'dan oluşan 10 yıllık dönem eşine rastlanır bir dönem değil. Şu an hangi genç pop yıldızına sorsan "Bu dört albümün kalibresinde dört tane albüm yapmak ve gelecekte başka hiçbir şey yapmayacak olmayı" kabul eder. Fakat şunu da atlamayalım; Tarkan’ı maalesef bugünün standartlarında dahi "iyi" olarak nitelendirilemeyecek albümler yapmasıyla eleştirmekten de kaçınmamak lazım. Bu değerlendirme daha doğru olur gibi. Zira Tarkan’ın “eskisi gibi” olmamasında bizlerin ve dünyanın da “eskisi gibi” olmaması önemli pay sahibi.
Dumanı üzerinde çok iyi albümler:
- Night Reign - Arooj Aftab (8.6/10)
- Dikkat çekenler: Aey Nehin, Autumn Leaves, Last Night Reprise
- CASSANDRA (cherith) - Andra Day (7.9/10)
- Dikkat çekenler: Maybe Next Time, Midnight, In The Meantime
- The Fool - Young Jesus (7.7/10)
- Dikkat çekenler: Rabbit, MOTY, Am I the Only One
Fütursuzca sıralıyorum: Eminem
Birtakım şeyleri yarı bilinçli yarı kişisel bir şekilde sıraladığım bu bölümün ilk konuğu Eminem oldu. Eminem'in albümlerini "en iyiden daha az iyiye doğru" sıralıyoruz. Eğer haksızsam ve bana laflar hazırladıysanız sizler de kendi sıralamanızı metin.aktasoglu@milliyet.com.tr adresine iletebilirsiniz!
-
The Marshall Mathers LP
-
The Slim Shady LP
-
The Eminem Show
-
The Marshall Mathers LP 2
-
Recovery
-
Relapse
-
Kamikaze
-
Music to Be Murdered By
-
Infinite
-
Revival
-
Encore
