Avrupa Birliği, Apple'a kendi müzik akış hizmeti olan Apple Music'i rakiplerine karşı haksız bir şekilde koruyup AB'nin rekabet yasalarını ihlal ettiği için, hakim konumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle 1.8 milyar dolar para cezasına çarptırdı. Apple ise cezaya ilişkin yaptığı ilk açıklamasında oklarını Spotify'a çevirdi.
Resmi internet sitesinde konuya ilişkin bir açıklama yayınlayan ve verilen cezayı itiraz yoluna gidecek olsa da şimdilik kabul eden Apple, oldukça uzun açıklamasında direkt olarak Spotify'ı hedef alma sebeplerinden biri ise İsveç merkezli Spotify'ın beş yıl önce cezaya sebebiyet veren şikayetini AB makamlarına iletmiş olması.
Spotify söz konusu şikayetinde Apple'ın, müşterileriyle iletişimlerini kısıtladığını, pazarlama ve tanıtım yetilerini de sınırladığını söyleyerek şirketin App Store politikalarından şikayetçi olmuştu. Popüler müzik platformu, ‘Apple Vergisi’ adını verdiği yüzde 30'u bulan komisyondan da yakınmaktaydı.
Başlatılan soruşturmanın merkezinde kullanıcıların müzik akışı hizmetlerine App Store ve uygulama içi satın almalar dışında abone olmalarının yollarını engelleyen Apple kısıtlamaları yer alıyordu.
AB'nin soruşturmaya ve cezaya ilişkin açıklamasında Apple'ın, uygulama geliştiricilerine, kullanıcıları “alternatif ve daha ucuz müzik abonelik hizmetleri hakkında bilgilendirmelerini engelleyen kısıtlamalar getirdiğinin” tespit edildiği belirtilerek, bunun AB kurallarına aykırı olduğu ifade edildi.
AB'nin rekabetten sorumlu komiseri Margrethe Vestager, “Bu yasadışıdır ve milyonlarca Avrupalı tüketiciyi etkilemiştir” dedi. Apple'ın neredeyse on yıl boyunca bu şekilde davrandığı, bunun da birçok kullanıcının “müzik akışı abonelikleri için önemli ölçüde daha yüksek fiyatlar” ödediği anlamına geldiği vurgulandı.
Yani Apple'ın “rekabete aykırı uygulamalarda bulunduğuna ve bunun antitröst yasalarıyla ters düştüğü” sonucuna varıldı.
Apple'ın Spotify hakkında söyledikleri
Kararın ardından Apple, “App Store, Spotify ve Avrupa'nın gelişen dijital müzik pazarı” başlıklı uzun olacağı her halinden belli açıklamasında metnin önemli bir kısmını Spotify'a ayırırken, Spotify'ın Apple'a, “Apple cihazlarında 119 milyardan daha fazla kez indirilen veya güncellenen uygulama için” kesinlikle hiçbir ücret ödemediğini vurguluyor.
İşleri daha da ileri götüren Apple, Spotify'ın şirkete ödeme yapmamasına rağmen uygulamanın “Siri, CarPlay, Apple Watch, AirPlay, Widget'lar ve daha fazlasıyla” çalıştığından emin olmak için Spotify ile birlikte hareket ettiklerini belirtiyor. Spotify'ın kendilerine ait TestFlight aracı ve API'larını da kullandığının altını çizen Apple, “Spotify'ın isteği üzerine App Store'daki Spotify güncellemelerine ilişkin incelemeleri sık sık hızlandırdıklarını” da öne sürüyor.
Apple aynı zamanda Spotify için de bir tekelleşme vurgusu yapıyor ve Spotify'ın “Avrupa'nın müzik akışı pazarında en yakın rakiplerinin iki katından daha fazla bir oranla yüzde 56'lık bir paya sahip olduğunu” vurguluyor ve “Bu başarıya ve App Store'un bunu mümkün kılmaktaki rolüne rağmen Spotify, Apple'a hiçbir ücret ödemiyor” ifadelerini kullanıyor. Apple şöyle devam etmekte:
Fakat Spotify için bir ücret ödememek yeterli değil. Aynı zamanda App Store'un kurallarını da kendilerine daha fazla avantaj sağlayacak şekilde yeniden yazmak istiyorlar.
Bunun yanında Apple, Spotify'ı, diğer tüm geliştiricilerin yer aldığı gelir paylaşımı programına katılmadan Apple'��n tüm araçlarını kullanarak doğrudan iOS uygulaması içinden ödeme kabul etmek istemekle suçluyor. Apple böylesi işlemler için sunduğu hizmetten bahsederek “reader rule” politikasına dair bir açıklama yapıyor.
'Spotify 'daha fazlasını' istiyor'
Buna göre söz konusu kural, geliştiricilerin uygulamada kullanıcıları fatura yönetimi ve kayıt işlemlerini de içerebilecek hesap hizmetlerine yönlendiren bir web sayfası bağlantısı sağlamasına olanak tanıyor. Ancak Apple, Spotify'ın bu seçenekten yararlanmadığını söylüyor ve şöyle ekliyor:
“Bunun yerine Spotify, App Store'un Uygulama İçi Satın Alma sistemini kullanmadan abonelik fiyatlarını uygulamalarına yerleştirerek kuralları kendi lehlerine esnetmeyi istiyor. Apple'ın araçlarını ve teknolojilerini kullanmak, App Store'da dağıtmak, kullanıcılarla oluşturduğumuz güvenden yararlanmak ve bunun için Apple'a hiçbir şey ödememek istiyorlar. Kısacası Spotify daha fazlasını istiyor.”
Apple itiraz edecek: 'Pazarın gerçekleri göz ardı edildi'
Apple, AB kararına itiraz edeceğini söyleyerek açıklamayı sonlandırıyor. İtirazın nasıl sonuçlanacağını görmek ilginç olacak, ancak daha da ilgi çekici olan Apple ve Spotify'ın ilişkisinin geleceğinin nasıl olacağı. Apple Music'i rekabetçi bir noktaya getirmek isteyen Apple bu noktada hele işler bu raddeye geldikten sonra sert adımlar atmaktan çekinmeyebilir.
Apple itiraz konusunda ise “Komisyon'un tüketicinin zarar gördüğüne dair inandırıcı bir kanıt ortaya koyamamasına rağmen bu karara varıldı ve gelişen, rekabetçi ve hızla büyüyen bir pazarın gerçekleri göz ardı edildi” diyor.
Spotify'ın karardan fayda sağlayacağını savunan Apple, Avrupa müzik yayın pazarının yüzde 56'sını elinde bulunduran ve App Store'u kullandığı için Apple'a ödeme yapmayan Spotify'ın sekiz yıl boyunca komisyonla 65 kez görüştüğünü kaydetti.
Apple açıklamasında “İronik bir şekilde, rekabet adına bugünkü karar, dijital müzik pazarının kaçak lideri olan başarılı bir Avrupa şirketinin hakim konumunu pekiştiriyor” ifadelerine yer vermekte.
Kaynaklar: Mashable, Euronews, Apple / Metin Aktaşoğlu tarafından yerelleştirildi
