Przejdź do zawartości

stan

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: staanStanśtanśtannśtȧnštǡn
wymowa:
?/i, IPA[stãn], AS[stãn], zjawiska fonetyczne: nazal.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) sytuacja, stopień czegoś, poziom sprawności w danej chwili; nastrój
(1.2) ilość, wielkość czegoś
(1.3) adm. odrębna jednostka administracyjna niektórych państw federacyjnych; zob. też stan (jednostka administracyjna) w Wikipedii
(1.4) hist. socjol. grupa społeczna w okresie od średniowiecza do XVIII w.; zob. też stan (zbiorowość społeczna) w Wikipedii
(1.5) część ubrania kobiety na wysokości talii
(1.6) daw. państwo
(1.7) st.pol. zapewnienie utrzymania wojsku[1]
(1.8) daw. namiot[2]
odmiana:
(1.1-7)
przykłady:
(1.1) Ten budynek jest w kiepskim stanie: powybijane szyby, zarośnięty ogród, myszy
(1.2) Stan pułku kawalerii wynosił w tej chwili tylko 20 jeźdźców.
(1.3) Przestępca uciekając przed FBI przekroczył granicę stanu.
(1.4) Wyróżnia się cztery stany: szlachtę i duchowieństwo, chłopów i mieszczaństwo.
składnia:
kolokacje:
(1.1) dobry / zły / kiepski/ … stan • stan zdrowiastan podgorączkowystan wyjątkowy • stan wojny / pokoju • stan skupienia
(1.2) stan wysoki / średni / niski • stan wody (w rzece, jeziorze)
(1.3) Stany Zjednoczone Ameryki
(1.4) stan trzeci
(1.6) racja stanu, tajemnica stanu, zdrada stanu, mąż stanu
synonimy:
(1.1) warunki, położenie, sytuacja, nastrój
(1.2) ilość, wielkość, liczebność
(1.4) kasta
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. Stany nmos, stanowisko n
rzecz. stanik m
przym. stanowy
związki frazeologiczne:
być w staniestan cywilnystan wojennystan klęski żywiołowejw stanie spoczynkubyć w stanie błogosławionymbyć w stanie odmiennymw stanie wskazującym na spożyciestan nietrzeźwystan surowystan skupieniabyć w opłakanym staniemieć coś na stanie
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
(1.8) zobacz listę tłumaczeń w haśle: namiot
źródła:
  1. Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 127
  2. Jan Tokarski, Z zagadnień semantyki, „Poradnik Językowy” nr 1/1950, s. 8.
wymowa:
?/i ?/i wymowa australijska?/i
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) slang. obsesyjny fan
(1.2) pot. kraj, najczęściej postsowiecki, z nazwą kończącą się na -stan (Afganistan, Uzbekistan, Turkmenistan…)
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
stan (1.1)
zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) mieszkanie
odmiana:
(1.1) lp stan, stana, stanu, stan, stanom, stanu, stane; lm stanovi, stanova, stanovima, stanove, stanovima, stanovima, stanovi
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. stanovati
rzecz. stanovnik, stanovnica
przym. stambeni
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
stany (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) namiot
odmiana:
(1.1)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. stanoviště
czas. stanovat
przym. stanový
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

morfem

(1.1) chem. cyna
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pochodne:
rzecz. stano, stanisto, stanfolio, stanferlado
czas. stani
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
stany (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) namiot
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: