Martin Scorsese's Killers of the Flower Moon is niet alleen een briljante film, maar ook een briljante verfilming. De film is gebaseerd op het gelijknamige non-fictieboek van journalist David Grann over de georganiseerde moorden op de Osage-bevolking van 1921 tot 1926. Deze reeks moorden, gepleegd zodat de witte misdadigers toegang konden krijgen tot de rijkdom van de olierijke Osage-slachtoffers, werd bekend als de 'Reign of Terror'.
Terwijl de lokale politie niets deed om de moorden te stoppen, stuurde de FBI - toen nog in de kinderschoenen - agenten naar Oklahoma om een onderzoek in te stellen. Grann besteedt een groot deel van Killers of the Flower Moon aan het onderzoeken van hun betrokkenheid. Hij duikt in de toestand van het jonge bureau onder J. Edgar Hoover, evenals in de achtergrond van de voormalige Texas Ranger Tom White (in de film gespeeld door Jesse Plemons), die een belangrijke rol speelde bij het oplossen van de zaak. Scorsese en zijn co-scenarist Eric Roth laten dat echter bijna allemaal achterwege.
In plaats van zich voornamelijk te richten op de rol van de FBI in de Osage-moorden, maken Scorsese en Roth het huwelijk tussen Osage-vrouw Mollie Kyle (Lily Gladstone) en de witte rancher Ernest Burkhart (Leonardo DiCaprio) tot het hart van de film. Het effect van deze verschuiving is tweeledig. Het breidt een relatie uit die Grann in het boek grotendeels een mysterie laat en geeft de Osage zo een grotere stem in het verhaal. Het verandert ook de manier waarop we naar de moorden zelf kijken. Grann presenteert ze als een mysterie dat opgelost moet worden, maar Scorsese geeft ons de moordenaars vanaf het begin, waardoor we het kwaad van dichtbij meemaken.
Killers of the Flower Moon is geen whodunnit
Waar Granns boek zich ontvouwt als een waargebeurde whodunnit, verspilt Scorsese geen tijd met het onthullen van het meesterbrein en zijn medeplichtigen. Dit zijn William Hale (Robert de Niro), zijn neven Ernest en Byron Burkhart (Scott Shepherd) en een enorm netwerk van medesamenzweerders, waaronder artsen en criminelen.
Oorspronkelijk was Scorsese van plan om Killers of the Flower Moon verder te laten leunen op het FBI-aspect van Granns boek, met DiCaprio in de rol van White. Maar in een interview met Richard Brody van The New Yorker onthulde Scorsese verschillende redenen waarom deze aanpak niet zou werken voor het verhaal dat hij wilde vertellen.
Ten eerste zou de identiteit van de moordenaars veel te duidelijk zijn. "[De FBI-agenten] komen uit Washington, en op het moment dat ze uit die trein stappen, op het moment dat ze die stad binnenkomen, kijk je om je heen en zie je Robert De Niro, je kijkt en denkt 'Ik weet wie het gedaan heeft'. Het publiek is ons ver vooruit," vertelde Scorsese aan Brody.
Door die aanpak zou de film ook meer een politieprocedure worden. "In het boek werkt het," zei Scorsese in The New Yorker. "Maar een politieprocedure, voor mij, ik zal ernaar kijken, maar ik kan het niet maken. Ik weet niet hoe ik het moet doen."
Door af te stappen van de FBI en politieprocedures kan Scorsese op bekender terrein werken. Hij plaatst het publiek vaak in het perspectief van criminelen, van de gangsters van Goodfellas tot de oplichters van The Wolf of Wall Street. Hier beleven we een groot deel van Killers of the Flower Moon door de ogen van Ernest - en het effect is aangrijpend.
Door Ernest te volgen laat Scorsese ons leven naast de meedogenloze hebzucht achter de Osage-moorden. We kijken naar geheime deals die bedoeld zijn om winst te maken uit de dood van de Osage. We zien een totale minachting voor mensenlevens in het streven naar meer geld. En we weten altijd wie de schuldige is. Geen schimmige, moorddadige figuur die aan de knoppen draait, maar gewoon mannen op het scherm die we al uren volgen.
Wat het nog erger maakt, is het feit dat deze moordenaars niet duidelijker kunnen zijn in hun bedoelingen. Ernest schreeuwt midden op straat over een voorgenomen moord. Kelsie Morrison (Louis Cancelmi) kan nauwelijks verhullen dat hij van plan is zijn geadopteerde kinderen te vermoorden om hun olierechten te krijgen. Er zit een misselijkmakende nonchalance in hun acties.
Alleen Hale slaagt erin om een onverdachte indruk te maken - tenminste in het openbaar. Privé zien we zijn ware kijk op de Osage: dat ze slechts obstakels zijn op weg naar meer geld. Die kennis over Hale, die we pas later in Granns boek krijgen, maakt elke keer dat hij rouwt om de doden of hulp aanbiedt bij het onderzoek des te wranger. Hetzelfde geldt voor Ernests huwelijk met Mollie, een van de weinige plekken waar Ernest ook maar een greintje spijt lijkt te ervaren over zijn meedogenloze zoektocht naar rijkdom.
Killers of the Flower Moon gaat over een gedoemd huwelijk
Door de FBI uit het middelpunt te verplaatsen, vestigt Killers of the Flower Moon de aandacht op het huwelijk van Mollie en Ernest. Mollie's vertrouwen in Ernest, en zijn daaropvolgende verraad van dat vertrouwen, lijkt een microkosmos van het grotere conflict in de film. Mensen als Hale wonnen het vertrouwen en de vriendschap van leden van de Osage en mochten zelfs deelnemen aan vergaderingen waar de Osage bespraken hoe ze met de moorden moesten omgaan. Maar Hale en zijn medesamenzweerders waren wolven in schaapskleren, die dat vertrouwen gebruikten voor hun eigen gewin.
Scorsese onderzoekt ook de verwarrende liefde die de twee delen, zelfs als Ernest systematisch de hele familie van Mollie vermoordt. Tijdens zijn ontmoetingen met de huidige Osage-stam, die een dramatische invloed hadden op Killers of the Flower Moon, leerde Scorsese van afstammelingen van families als de Burkharts dat Mollie en Ernest echt verliefd waren. Scorsese vertelde dat "hoe bleef Mollie bij Ernest?" een belangrijke vraag werd in de film. Wist ze wat hij deed en hield ze zichzelf voor de gek? Dacht ze dat hun liefde zijn misdaden kon overwinnen? Dit zijn ideeën waar Grann's boek niet veel mee doet, waardoor Scorsese alle ruimte krijgt om dieper in te gaan op het karakter van Mollie.
De focus op Mollie en haar familie hielp ook om het perspectief van de Osage meer op de voorgrond van de film te brengen. In verschillende interviews, waaronder één in Rolling Stone over zijn samenwerking met de Osage Nation, bespreekt Scorsese hoe de Osage bezorgd waren dat dit cruciale deel van hun geschiedenis geen recht zou worden gedaan, dat ze zouden worden geportretteerd als slachtoffers op de achtergrond van een white savior verhaal. Het uitdiepen van de rol van Mollie is een van de vele manieren waarop Scorsese het perspectief van de Osage naar boven probeert te halen, zoals het werken met Osage taal- en kledingadviseurs achter de schermen. De film stelt zelfs het idee ter discussie dat White en zijn mannen helden zijn die de Osage komen redden van hun beulen. Als White voor het eerst aankomt, vraagt de Osage-stam hem waarom de Amerikaanse regering tot nu toe niet heeft ingegrepen - is de regering echt bezorgd? Of bemoeit ze zich er nu pas mee omdat de Osage hen betaald hebben?
Killers of the Flower Moon brengt geschiedenis naar het heden
Granns boek is verdeeld in drie delen. Deel drie, getiteld "The Reporter", volgt Granns reizen naar Oklahoma om onderzoek te doen tussen 2012 en 2015. Daar spreekt hij met afstammelingen van Burkhart en andere leden van de Osage-stam. Zijn onderzoek leidt hem ook naar honderden moorden die de FBI nooit heeft onderzocht. Qua verhaal passen Scorsese en Roth alleen de eerste twee delen van Killers of the Flower Moon aan, maar het derde deel van het boek komt nog steeds thematisch naar voren in de allerlaatste scènes van de film.
In een van de laatste scènes zien we een door J. Edgar Hoover goedgekeurd radioprogramma waarin het verhaal van de Osage-moorden wordt verteld, tientallen jaren nadat ze hebben plaatsgevonden. De radioshow, uitgevoerd door een volledig witte cast, is luchthartig in zijn behandeling van de moorden waar we de afgelopen drie uur naar hebben gekeken. Het enige serieuze moment komt wanneer Scorsese zelf het podium betreedt en Mollie's overlijdensbericht voorleest.
Scorsese's cameo is belangrijk en voelt aan als de verteller achter Killers of the Flower Moon die getuigt van de geschiedenis waarin hij zich heeft ingegraven. De Reign of Terror wordt niet veel onderwezen op scholen en het is ook geen algemeen bekend moment in de Amerikaanse geschiedenis. Grann betreurt het dat hij er niet in geslaagd is om de enorme samenzwering om de Osage te vermoorden aan het licht te brengen en om deze herinneringen in de Amerikaanse cultuur te bewaren. Een soortgelijke spijt klinkt door in Scorsese's stem als hij Mollie's overlijdensbericht leest.
Maar ondanks deze spijt van Grann en Scorsese eindigen hun beider versies van Killers of the Flower Moon hoopvol voor de Osage-stam van vandaag. Het allerlaatste shot van Scorsese's film is een bovenaanzicht van de huidige stam, dansend in een cirkel rond een groep drummers. Het is een beeld van een cultuur die standhoudt, zelfs na geconcentreerde pogingen om deze uit te roeien door mensen als Hale en door de Amerikaanse overheid zelf.
Op dezelfde manier besteedt Grann een deel van het laatste deel van zijn boek aan gesprekken met afstammelingen van Osage-moordenaars en hoort hij hoe zij zich de moorden herinneren en hoe ze vandaag de dag verder leven, zelfs met die onuitsprekelijk pijnlijke herinneringen. Tijdens een van zijn eerste bezoeken aan Osage county citeert hij de Osage historicus Louis F. Burns, die in het voorwoord van zijn History of the Osage People schreef dat zelfs toen er "slechts flarden en flarden overbleven" van de Osage, "deze overblijfselen zich naar het heden keerden" en probeerden "op te staan uit de as van hun verleden".
