Het is elke keer een vreemde gewaarwording wanneer een game waar je zelf behoorlijk wat tijd in hebt gestoken ineens in de bioscopen draait. Het is niet meer 'jouw game' en 'jouw ervaring', maar het verhaal van de regisseur, de scriptschrijver en allen om hen heen.
De Uncharted-film, waarbij eveneens een grote PlayStation-ip verfilmd werd, wist bij mij niet de impact te realiseren zoals de game(s) in de franchise dat deed. Bij de verfilming van Gran Turismo is gelukkig gekozen voor een bijzondere, originele insteek die ervoor zorgde dat het spel en mijn ervaringen nergens in conflict kwamen met datgene wat ik op het witte doek zag.
De Gran Turismo Academy bestaat al sinds 2008
Want, zeg nu eerlijk. Wanneer je denkt aan het scala van PlayStation games denk je niet meteen dat 'het verhaal van Gran Turismo' een goede film gaat worden. Waar andere titels gelinkt aan het platform juist bekend staan om de verhalen, denk een The Last of Us, God of War en het eerder genoemde Uncharted, is Gran Turismo niet heel veel meer dan het tunen van je auto, races rijden en meer auto's verdienen. Het is geen game die je speelt omdat de synopsis je op het puntje van de stoel weet te houden. Het is de verzameldrang, de tot in perfectie gesimuleerde race-ervaring en de 'auto porno' die ervoor zorgt dat de franchise al sinds haar eerste deel uit 1997 vele gamers weet te bereiken. De ingang vanuit de ‘GT Academy’ is dan ook een hele slimme.
De Gran Turismo Academy was een wedstrijd die in 2008 werd geïntroduceerd als onderdeel van de game. De wedstrijd bood de beste GT-gamers de kans om hun virtuele raceskills om te zetten in een echte racecarrière. Het concept werd gebaseerd op het idee dat getalenteerde gamers, die in het spel al indrukwekkende prestaties neerzetten, ook potentieel succesvolle coureurs in het echte leven zouden kunnen zijn. De academy werd opgezet in samenwerking met Nissan en bestond uit verschillende online kwalificatierondes.
De beste deelnemers uit deze online kwalificaties werden uitgenodigd voor nationale en regionale finales, waar ze in een realistische racesimulator op fysieke locaties raceten. Uiteindelijk werden de beste deelnemers geselecteerd om deel te nemen aan een intensieve coureursopleiding en racetraining, die zou leiden tot een kans om daadwerkelijk deel te nemen aan echte autoraces. Het virtuele asfalt werd echt asfalt. Het is hier waar Gran Turismo als film haar verhaal weet te vinden.
Echter, hoewel het verhaal van Jann Mardenborough, een Britse tiener die in 2011 de kans kreeg om zijn virtuele kunsten in een echte auto te verwezenlijken, behoorlijk interessant is, ontgaat niet het idee dat Gran Turismo als film eigenlijk een twee uur durende reclame is voor de game en het merk PlayStation. De film spreekt vaker dan eens over de briljante zetten die ontwikkelaar Polyphony en Kazunori Yamauchi in de vele games hebben gemaakt om van een game een echte simulator te maken. Hoe doordacht, realistisch en gigantisch de franchise is en hoeveel gamers het heeft weten te bereiken. Sommige dialogen zouden zo uit een persrelease van Sony Entertainment kunnen komen. Personages die spreken over het feit dat Gran Turismo niet zomaar een game is, maar een geavanceerde racesimulator. Of dat het spel niet zomaar een spel is, maar echt iets opmerkelijks.
LEES OOK: Remnant 2 is een betere Diablo dan Diablo IV
Gebaseerd op het echte verhaal van de Jann Mardenborough
Het verhaal van Jann Mardenborough is gebaseerd op het verhaal van de echte Jann Mardenborough (wie als stuntdubbel mee heeft gewerkt aan de film) en volgt zijn eerste stappen waarin hij het digitale asfalt verruilt voor een carrière die snel, meeslepend en dodelijk gevaarlijk kan zijn. Zijn verhaal, dat duidelijk de underdog cliche’s gebruikt, is op papier nergens nieuw. Het is Rocky Balboa achter het stuur. Het is de persoon waar niemand in gelooft die het uiteindelijk ver weet te schoppen. Zelfs wanneer zijn vader niet in hem gelooft, gelooft hij in de kunsten die hij geleerd heeft op zijn PlayStation om deze in het echte leven te kunnen gebruiken.
Door de kwalificerende multiplayer-wedstrijd te winnen, glijdt Jann in een uitgebreide basisopleiding-montage en komt hij er al snel achter dat het leven van een racecoureur lastiger is dan dat van een gamer. Mentaal is hij er misschien klaar voor, fysiek allerminst. Met een mentor, gespeeld door David Harbour, overtuigt hij niet alleen zichzelf dat hij het kan, maar ook de mensen om hem heen. Harbour brengt tijdens de film alle afgezaagde, en veelal gebruikte mentor ideeën met zich mee. ‘Ik probeerde het maar kon het niet’, ‘Ik wist dat het niet kon tot ik het je zag doen’. De mentor die er niet in gelooft tot ‘ie helemaal om is. Niets nieuws. Het doet ook hier af en toe denken aan de Rocky-films waarin zijn trainer Mickey ook niet altijd helemaal achter Balboa leek te staan.
Dynamische camera, dichtbij de bolides
Regisseur Neill Blomkamp levert met Gran Turismo eindelijk zijn film gebaseerd op een game af. Jaren geleden was hij het die met Microsoft Halo zou gaan verfilmen, maar die plannen kwamen helaas nooit tot uiting. En hoewel die franchise goed bij hem past (kijkende naar zijn andere werken zoals District 9, Chappie en Elysium), is Gran Turismo een beetje een vreemde eend op zijn CV. Ik vroeg me dan ook af, gelet op zijn eerdere werk, of het ‘cleane’ Gran Turismo wel bij de man zou passen.
Gelukkig wist hij me snel te overtuigen en heeft hij tijdens het verhaal van Jann genoeg callbacks naar de game kunnen gebruiken om daadwerkelijk een Gran Turismo-titel te mogen dragen. De film klinkt, oogt en voelt als de game, zonder dat het daadwerkelijk de game wil verfilmen.
LEES OOK: Sony toont elektrische auto Afeela op CES, 2026 op de markt
Hij weet de camera bijzonder dynamisch over het asfalt te laten gaan waardoor je vaker dan eens het idee hebt zelf aan het racen te zijn. Het vele gebruik van drones zorgt ervoor dat je dichterbij de snelle bolides komt dan dat je ooit gedacht had en het enorme bulderende geluid van de wagens maken het plaatje compleet af. Het is daarom interessant dat Blomkamp op momenten heel stilistisch beeldveranderingen toevoegt, waarbij hij authentieke race-logistiek samenvoegt met de visuele taal van de spellen.
(Meer dan) Zeer vermakelijke reclame voor Gran Turismo en PlayStation
Is Gran Turismo een originele film? Nee. Sterker nog, het is verre van dat. Dit is een film die je al in heel wat andere hoedanigheden hebt gezien. En toch weet het een spannende ervaring af te leveren. De races zelf zijn zo kundig in beeld gebracht dat je toch op het puntje van je stoel zit. Het verhaal van Jann is inspirerend, ook al kun je ver voordat je de film ziet zijn verhaal op Wikipedia erbij pakken. Het laat zien dat games meer zijn dan spelletjes wanneer je er daadwerkelijk in wil investeren. En hoewel gamers deze boodschap duidelijk al kennen, zal het voor een heel nieuw publiek nieuwe informatie zijn. En dat publiek kan na de film meteen een PlayStation 5 aanschaffen met Gran Turismo, Zo werkt reclame dan ook wel weer.
