SlideShare a Scribd company logo
ÖĞRENMENIN OLUŞUMU
REFERANS KARĠYER MERKEZĠ/YAĞMUR URAL
HER ÖĞRETMEN BĠR MODELDĠR.
ÖĞRENMENĠN OLUġUMU
1)Nasıl Öğreniyoruz?
Öğrenme : yaĢantı sonucunda (biliĢte ya da davranıĢta )meydana
gelen nispeten kalıcı izli değiĢmelerdir. Bireyin, baĢkaları ve çevresiyle
etkileĢim sonucunda yaĢantıların bireyde oluĢturduğu etkilerdir.
Davranış: organizmanın uyarıcılara karĢı gösterdiği her türlü tepkidir.
Gözlenebilen ve ölçülebilen her türlü tepkidir.
Ör: Yürümek, gülmek, bağırmak , düĢünmek, gibi.
ÖĞRENMEDE TEMEL KAVRAMLAR
UYARAN

TEPKĠ

KARġILIK

ÖĞRETMENĠN
SORU
SORMASI

PARMAK
KALDIRMA

AFERĠN

AÇLIK

BUZDOLABINA
YÖNELME

KARNINI
DOYURMA
DAVRANıġ
Öğrenilmemiş Davranış
DOĞUġTAN GELEN

GEÇĠCĠ
DAVRANIġLAR(

OLGUNLAġMAYA
BAĞLI DAVRANIġ

•İÇGÜDÜSEL DAVRANIŞLAR(Arının
bal yapması, kuĢların sıcak yerlere
uçması)
•REFLEKSĠF DAVRANIġLAR(Karanlıkta
göz bebeklerinin büyümesi)
•DuyuĢsal : korku, kaygı ,sevgi

• Alkol, Ġlaç, Yüksek AteĢ
• Hastalık Ġle OluĢan, Geçici
DavranıĢlar

• büyüme ve olgunlaĢma gibi
bireyin geliĢim süreciyel ortaya
çıkan davranıĢ değiĢmeler.
• ergen sakarlıkları, s esinin
kalınlaĢması, yürümek, koĢmak

Sonradan Kazanılan
(Öğrenilmiş) Davranış
ĠSTENDĠK
DAVRANIġLAR

ĠSTENMEDĠK
DAVRANIġLAR

PLANLI EĞĠTĠM
ÜRÜNÜ
DAVRANIġLAR

KÖTÜ KÜLTÜREL
KOġULLARDA
KAZANILAN
DAVRANIġLAR

GELĠġĠ GÜZEL
KÜLTÜRLENME
ÜRÜNÜ OLAN
DAVRANIġLAR

EĞĠTĠMĠN
HATALI YAN
ÜRÜNÜ OLAN
DAVRANIġLAR
ÖĞRENİLMİŞ DAVRANIŞIN OLUŞUMU
• Uyaran: Organizmanın duyum eĢiğini aĢarak onu
harekete geçiren iç ve dıĢ enerji ya da etkilerdir.
Organizmada tepki yaratan her türlü etkendir.

Uyaran

içsel
Susama
Ağrı

DıĢsal
Telefon sesi
IĢık
ÖĞRENILMIġ DAVRANıġıN OLUġUMU
• Tepki: uyarıcının etkisiyle organizmanın gösterdiği davranıĢtır.
• Karşılık: organizmanın herhangi bir uyarana yönelik olarak
verdiği tepkiye aldığı cevaptır
KarĢılık

pekiĢtirme

ceza

Görmezden
gelme
KARġıLıK
Pekiştirme

• DavranıĢın tekrarlanma
olasılığını arttırmak için
yapılan her türlü
faaliyettir.
• PekiĢtireç: davranıĢın
yapılma sıklığını arttıran
uyarıcılardır.

Pekiştirme

Olumlu
pekiĢtirme
HoĢa giden
uyarıcı
verme
Aferin
, Övme,

Olumsuz
pekiĢtirme
HoĢa
gitmeyen
uyarıcının

ortamdan

çıkarılmasıdır

DiĢ
çektirme, a
spirin, emzi
k,
PEKIġTIRME TARIFELERI
Sürekli Pekiştirme Tarifesi

Sabit Oranlı Pekiştirme

• Ġstenen davranıĢın her
sergilendiğinde pekiĢtirme
yapılmasıdır
• Yeni bir davranıĢ
kazandırılırken
kullanılmalı, sonrasında
diğer tarifelere geçilmeli.

• Organizma pekiĢtireç
alabilmek için belirli
sayıda tepkide bulunmak
zorundadır.
• Belli sayıdaki doğru
davranıĢ önemlidir.
• Çabalamaya değecek
davranıĢ önemlidir.
Ör:
Okunan her iki kitaptan
sonra sinemaya gitmek

Ör:
Annenin çocuğunu her elini
yıkadığında ödüllendirmesi
PEKIġTIRME TARIFELERI
Sabit Aralıklı Pekiştirme

• PekiĢtirmenin ne zaman
Geleceğinin belli olduğu
tarifelerdir.
Ör:
Devlet memurlarının her
ayın on beĢinde maaĢ
alması
Her hafta baĢı yapılan
temizlik kontrolleri

Değişken Aralıklı Pekiştirme

• PekiĢtireçin ne zaman
geleceğinin belli
olamadığı tarifedir.
• MaaĢın bazen ayın
beĢinde bazen
yirmisinde verilmesi
PEKIġTIRME TARIFELERI
Değişken oranlı
• DeğiĢken sayıdaki doğru davranıĢın pekiĢtirilmesidir.
• En etkili pekiĢtirme tarifesidir.
• Kaç davranıĢtan sonra pekiĢtireç geleceği
bilinmediği için organizma sürekli aktiftir.
Ör:
Öğretmenin öğrencileri bazen üç bazen de beĢ
doğru cevap sonrası ödüllendirilmesi.
PEKIġTIRME TARIFELERI
Premack İlkesi
• Yaparsan yaparsın
• Kısa süreli davranıĢ
değiĢikliği
• Yapılma olasılığı yüksek
davranıĢ yapılma olasılığı
küçük davranıĢlar için
pekiĢtireç olarak kullanılır
Ör:
Ispanak yersen oyun
oynarsın.

Koşullu Anlaşma

• Yaparsan yaparım
• Uzun süreli davranıĢ
değiĢikliği
• Ortak karar söz konusu
Ör:
Zayıflarsan tatile
gönderirim.
CEZA
Birincil Tür Ceza

İkincil Tür Ceza

• HoĢ olmayan uyarıcının
ortama sokulmasıdır.
• Bireyin istemediği bir
durum ya da uyarıcıya
maruz kalmasıdır.
Ör:
Öğrenciye dayak
atılmas, Hakaret
Ağza biber sürme

• HoĢa giden uyarıcının
ortamdan çıkarılması
• Bireyin istediği nesne ve
durumdan mahrum
bırakılmasıdır.
Ör:
Ödevini yapmayan
çocuğun telefonunun
elinden alınması
Trafik kurallarına uymayan
Ahmet’in ehliyetinin elinden
alınması
CEZA UYGULAMASI DURUMUNDA DĠKKAT
EDĠLMESĠ GEREKENLER
•
•
•
•
•

KiĢi Değil, DavranıĢa Dönük Olmalıdır.
DavranıĢtan Hemen Sonra Verilmelidir.
Cezanın Konusu Açıkça Belirtilmelidir.
Tutarlı Olmalıdır.
Mümkünse Ġkinci Tür Ceza Uygulanmalıdır.

Verilen Bir Görev Üzerinden Ceza Verilmemeli, ‘Bir
Sayfa ġu Cümleyi Yaz, 20 Problem Çöz’ gibi Yöntemler
Acemi Öğretmenler Yapar.
CEZAYA ALTERNATĠF YÖNTEMLER
• BIKTIRMA: Ġstenmeyen DavranıĢın Yoğun Bir ġekilde
Yaptırılması
• ORTAM DEĞĠġTĠRME: Ġstenmeyen DavranıĢın Ortaya
Çıkmasına Neden Olan Uyarıcıların Yerlerinin
DeğiĢtirilmesi
• GÖRMEZDEN GELME: Ġstenmeyen DavranıĢın
PekiĢtirilmemesi, ortamdan Kalkmasını Sağlar
• ARA VERME: Bireyin Ġstenmeyen DavranıĢı Hakkında
DüĢünmesi Ġçin Bir BaĢka Ortama Bırakma.
• SÖNME: Olumsuz DavranıĢ Görmezden Gelinir veya
Cezalandırılır. DavranıĢ Sıklığında Azalma Görülür.
Zamanla DavranıĢ Ortadan Kalkar
ÖĞRENILMIŞ DAVRANıŞıN OLUŞUMU
.
DAVRANIġIN SONUCU

HoĢ giden uyarıcı

Ortama girer ortamdan çıkar
Olumlu pekiĢtirme
II. tip ceza

ortama girer ortamdan çıkar
ı. Tip ceza
olumsuz pek
ÖĞRENME ILE ILGILI TEMEL KAVRAMLAR
Öğrenilmiş Davranışlar

• Ağlayan bebeğin
annesinin sesini
duyunca susması
• BaĢı ağrıyan birinin
aspirin alması
• Yalan söylemek
• Çocuğun hemĢire
görünce ağlaması

Öğrenilmemiş Davranışlar
• Parlak bir ıĢıkta göz
bebeklerimizin büyümesi
• Burnuna karabiber kaçan
birinin hapĢırması
• Uykusu gelen birinin
hapĢırması
• Yeni doğan bebeğin
ağlaması
• Gürültü karĢısında irkilme

More Related Content

Eğiticinin Eğitimi - Part 1

  • 2. HER ÖĞRETMEN BĠR MODELDĠR.
  • 3. ÖĞRENMENĠN OLUġUMU 1)Nasıl Öğreniyoruz? Öğrenme : yaĢantı sonucunda (biliĢte ya da davranıĢta )meydana gelen nispeten kalıcı izli değiĢmelerdir. Bireyin, baĢkaları ve çevresiyle etkileĢim sonucunda yaĢantıların bireyde oluĢturduğu etkilerdir. Davranış: organizmanın uyarıcılara karĢı gösterdiği her türlü tepkidir. Gözlenebilen ve ölçülebilen her türlü tepkidir. Ör: Yürümek, gülmek, bağırmak , düĢünmek, gibi.
  • 5. DAVRANıġ Öğrenilmemiş Davranış DOĞUġTAN GELEN GEÇĠCĠ DAVRANIġLAR( OLGUNLAġMAYA BAĞLI DAVRANIġ •İÇGÜDÜSEL DAVRANIŞLAR(Arının bal yapması, kuĢların sıcak yerlere uçması) •REFLEKSĠF DAVRANIġLAR(Karanlıkta göz bebeklerinin büyümesi) •DuyuĢsal : korku, kaygı ,sevgi • Alkol, Ġlaç, Yüksek AteĢ • Hastalık Ġle OluĢan, Geçici DavranıĢlar • büyüme ve olgunlaĢma gibi bireyin geliĢim süreciyel ortaya çıkan davranıĢ değiĢmeler. • ergen sakarlıkları, s esinin kalınlaĢması, yürümek, koĢmak Sonradan Kazanılan (Öğrenilmiş) Davranış ĠSTENDĠK DAVRANIġLAR ĠSTENMEDĠK DAVRANIġLAR PLANLI EĞĠTĠM ÜRÜNÜ DAVRANIġLAR KÖTÜ KÜLTÜREL KOġULLARDA KAZANILAN DAVRANIġLAR GELĠġĠ GÜZEL KÜLTÜRLENME ÜRÜNÜ OLAN DAVRANIġLAR EĞĠTĠMĠN HATALI YAN ÜRÜNÜ OLAN DAVRANIġLAR
  • 6. ÖĞRENİLMİŞ DAVRANIŞIN OLUŞUMU • Uyaran: Organizmanın duyum eĢiğini aĢarak onu harekete geçiren iç ve dıĢ enerji ya da etkilerdir. Organizmada tepki yaratan her türlü etkendir. Uyaran içsel Susama Ağrı DıĢsal Telefon sesi IĢık
  • 7. ÖĞRENILMIġ DAVRANıġıN OLUġUMU • Tepki: uyarıcının etkisiyle organizmanın gösterdiği davranıĢtır. • Karşılık: organizmanın herhangi bir uyarana yönelik olarak verdiği tepkiye aldığı cevaptır KarĢılık pekiĢtirme ceza Görmezden gelme
  • 8. KARġıLıK Pekiştirme • DavranıĢın tekrarlanma olasılığını arttırmak için yapılan her türlü faaliyettir. • PekiĢtireç: davranıĢın yapılma sıklığını arttıran uyarıcılardır. Pekiştirme Olumlu pekiĢtirme HoĢa giden uyarıcı verme Aferin , Övme, Olumsuz pekiĢtirme HoĢa gitmeyen uyarıcının ortamdan çıkarılmasıdır DiĢ çektirme, a spirin, emzi k,
  • 9. PEKIġTIRME TARIFELERI Sürekli Pekiştirme Tarifesi Sabit Oranlı Pekiştirme • Ġstenen davranıĢın her sergilendiğinde pekiĢtirme yapılmasıdır • Yeni bir davranıĢ kazandırılırken kullanılmalı, sonrasında diğer tarifelere geçilmeli. • Organizma pekiĢtireç alabilmek için belirli sayıda tepkide bulunmak zorundadır. • Belli sayıdaki doğru davranıĢ önemlidir. • Çabalamaya değecek davranıĢ önemlidir. Ör: Okunan her iki kitaptan sonra sinemaya gitmek Ör: Annenin çocuğunu her elini yıkadığında ödüllendirmesi
  • 10. PEKIġTIRME TARIFELERI Sabit Aralıklı Pekiştirme • PekiĢtirmenin ne zaman Geleceğinin belli olduğu tarifelerdir. Ör: Devlet memurlarının her ayın on beĢinde maaĢ alması Her hafta baĢı yapılan temizlik kontrolleri Değişken Aralıklı Pekiştirme • PekiĢtireçin ne zaman geleceğinin belli olamadığı tarifedir. • MaaĢın bazen ayın beĢinde bazen yirmisinde verilmesi
  • 11. PEKIġTIRME TARIFELERI Değişken oranlı • DeğiĢken sayıdaki doğru davranıĢın pekiĢtirilmesidir. • En etkili pekiĢtirme tarifesidir. • Kaç davranıĢtan sonra pekiĢtireç geleceği bilinmediği için organizma sürekli aktiftir. Ör: Öğretmenin öğrencileri bazen üç bazen de beĢ doğru cevap sonrası ödüllendirilmesi.
  • 12. PEKIġTIRME TARIFELERI Premack İlkesi • Yaparsan yaparsın • Kısa süreli davranıĢ değiĢikliği • Yapılma olasılığı yüksek davranıĢ yapılma olasılığı küçük davranıĢlar için pekiĢtireç olarak kullanılır Ör: Ispanak yersen oyun oynarsın. Koşullu Anlaşma • Yaparsan yaparım • Uzun süreli davranıĢ değiĢikliği • Ortak karar söz konusu Ör: Zayıflarsan tatile gönderirim.
  • 13. CEZA Birincil Tür Ceza İkincil Tür Ceza • HoĢ olmayan uyarıcının ortama sokulmasıdır. • Bireyin istemediği bir durum ya da uyarıcıya maruz kalmasıdır. Ör: Öğrenciye dayak atılmas, Hakaret Ağza biber sürme • HoĢa giden uyarıcının ortamdan çıkarılması • Bireyin istediği nesne ve durumdan mahrum bırakılmasıdır. Ör: Ödevini yapmayan çocuğun telefonunun elinden alınması Trafik kurallarına uymayan Ahmet’in ehliyetinin elinden alınması
  • 14. CEZA UYGULAMASI DURUMUNDA DĠKKAT EDĠLMESĠ GEREKENLER • • • • • KiĢi Değil, DavranıĢa Dönük Olmalıdır. DavranıĢtan Hemen Sonra Verilmelidir. Cezanın Konusu Açıkça Belirtilmelidir. Tutarlı Olmalıdır. Mümkünse Ġkinci Tür Ceza Uygulanmalıdır. Verilen Bir Görev Üzerinden Ceza Verilmemeli, ‘Bir Sayfa ġu Cümleyi Yaz, 20 Problem Çöz’ gibi Yöntemler Acemi Öğretmenler Yapar.
  • 15. CEZAYA ALTERNATĠF YÖNTEMLER • BIKTIRMA: Ġstenmeyen DavranıĢın Yoğun Bir ġekilde Yaptırılması • ORTAM DEĞĠġTĠRME: Ġstenmeyen DavranıĢın Ortaya Çıkmasına Neden Olan Uyarıcıların Yerlerinin DeğiĢtirilmesi • GÖRMEZDEN GELME: Ġstenmeyen DavranıĢın PekiĢtirilmemesi, ortamdan Kalkmasını Sağlar • ARA VERME: Bireyin Ġstenmeyen DavranıĢı Hakkında DüĢünmesi Ġçin Bir BaĢka Ortama Bırakma. • SÖNME: Olumsuz DavranıĢ Görmezden Gelinir veya Cezalandırılır. DavranıĢ Sıklığında Azalma Görülür. Zamanla DavranıĢ Ortadan Kalkar
  • 16. ÖĞRENILMIŞ DAVRANıŞıN OLUŞUMU . DAVRANIġIN SONUCU HoĢ giden uyarıcı Ortama girer ortamdan çıkar Olumlu pekiĢtirme II. tip ceza ortama girer ortamdan çıkar ı. Tip ceza olumsuz pek
  • 17. ÖĞRENME ILE ILGILI TEMEL KAVRAMLAR Öğrenilmiş Davranışlar • Ağlayan bebeğin annesinin sesini duyunca susması • BaĢı ağrıyan birinin aspirin alması • Yalan söylemek • Çocuğun hemĢire görünce ağlaması Öğrenilmemiş Davranışlar • Parlak bir ıĢıkta göz bebeklerimizin büyümesi • Burnuna karabiber kaçan birinin hapĢırması • Uykusu gelen birinin hapĢırması • Yeni doğan bebeğin ağlaması • Gürültü karĢısında irkilme