รายงานผลการสำรวจพฤติกรรมผู้ใช้อินเทอร์เน็ตในประเทศไทย ปี 2562
- 2. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 1
ชื่่�อเรื่่�อง รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรม
ผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 2019
จััดทำำ�โดย สำำ�นัักยุุทธศาสตร์์
สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
กระทรวงดิิจิิทััลเพื่่�อเศรษฐกิิจและสัังคม
ISBN 978-616-7956-50-3
พิิมพ์์ครั้้�งที่่� 1 มกราคม 2563
พิิมพ์์จำำ�นวน 1,000 เล่่ม
ราคา 200 บาท
สงวนลิิขสิิทธิ์์�ตามพระราชบััญญััติิลิิขสิิทธิ์์� พ.ศ. 2537
- 6. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 5
Board
of ETDA
* ตั้้�งแต่่วัันที่่� 15 เมษายน 2562 คณะกรรมการบริิหารฯ ได้้ปฏิิบััติิหน้้าที่่�ในฐานะ
คณะกรรมการกำำ�กัับสำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ตามบทเฉพาะกาล
พ.ร.บ. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์ พ.ศ. 2562
* รายชื่่�อ ณ วัันที่่� 31 ธัันวาคม 2562
คณะกรรมการกำำ�กัับ ETDA*
1 จีีราวรรณ บุุญเพิ่่�ม
ประธานกรรมการ
2 อััจฉริินทร์์ พััฒนพัันธ์์ชััย
ปลััดกระทรวงดิิจิิทััล
เพื่่�อเศรษฐกิิจและสัังคม
กรรมการโดยตำำ�แหน่่ง
3 สมหมาย ลัักขณานุุรัักษ์์
ผู้้�แทน ผู้้�อำำ�นวยการ
สำำ�นัักงบประมาณ
กรรมการโดยตำำ�แหน่่ง
4 ชััย วุุฒิิวิิวััฒน์์ชััย
ผู้้�แทน ผู้้�อำำ�นวยการ
สำำ�นัักงานพััฒนาวิิทยาศาสตร์์
และเทคโนโลยีีแห่่งชาติิ
กรรมการโดยตำำ�แหน่่ง
5 ชาติิศิิริิ โสภณพนิิช
กรรมการผู้้�ทรงคุุณวุุฒิิ
(ด้้านการเงิิน)
06 วิิศิิษฏ์์ วิิศิิษฏ์์สรอรรถ
กรรมการผู้้�ทรงคุุณวุุฒิิ
(ด้้านนิิติิศาสตร์์)
07 วิิริิยะ อุุปััติิศฤงค์์
กรรมการผู้้�ทรงคุุณวุุฒิิ
(ด้้านวิิศวกรรมศาสตร์์)
08 สิิบพร ถาวรฉัันท์์
กรรมการผู้้�ทรงคุุณวุุฒิิ
(ด้้านวิิทยาการคอมพิิวเตอร์์)
09 สุุรางคณา วายุุภาพ
กรรมการและเลขานุุการ
- 7. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 20196
คำ�นำ�
ในยุุคสัังคมดิิจิิทััล (Digital Society) เทคโนโลยีีได้้มีีการเปลี่่�ยนแปลงและพััฒนา
อย่่างรวดเร็็วและก้้าวกระโดด ธุุรกรรมต่่าง ๆ ที่่�เกิิดขึ้้�นบนโลกออนไลน์์ เพิ่่�มมากขึ้้�น
อีีกทั้้�งยัังมีีมููลค่่ามหาศาล ส่่งผลกระทบต่่อการเปลี่่�ยนแปลงทั้้�งด้้านเศรษฐกิิจและสัังคม
อย่่างมาก การสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562 ของ
สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์ (สพธอ.) หรืือ ETDA จึึงเป็็นข้้อมููลที่่�
น่่าสนใจที่่�ช่่วยสะท้้อนให้้เห็็นไลฟ์์สไตล์์ของคนไทยในยุุคนี้้�ว่่าปรัับตััวหรืือเปลี่่�ยน
พฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตให้้สอดคล้้องกัับยุุคดิิจิิทััลอย่่างไรบ้้าง
จากผลสำำ�รวจปีี 2562 นี้้� พบว่่า คนไทยใช้้อิินเทอร์์เน็็ตเฉลี่่�ยอยู่่�ที่่� 10 ชั่่�วโมง
22 นาทีีต่่อวััน ซึ่่�งเพิ่่�มขึ้้�นอย่่างต่่อเนื่่�องจากปีีที่่�ผ่่าน ๆ มา คนไทยใช้้เวลาเกืือบครึ่่�งหนึ่่�งของวัันกัับ
อิินเทอร์์เน็็ต รายงานฉบัับนี้้�จะช่่วยสะท้้อนให้้เห็็นว่่าจำำ�นวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
ที่่�เพิ่่�มมากขึ้้�นนี้้�ใช้้ไปกัับการทำำ�กิิจกรรมใดบ้้างใช้้กัันที่่�ไหนบ้้างเมื่่�อใช้้แล้้วพบปััญหาใดบ้้าง
และประชาชนเชื่่�อมั่่�นในการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตอย่่างไร
นอกจากนี้้� ในปััจจุุบััน มีีบริิการออนไลน์์ของภาครััฐและเอกชนเกิิดขึ้้�นมากมาย
และต้้องมีีการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนเพื่่�อเข้้าใช้้บริิการต่่าง ๆ รายงานฉบัับนี้้�จะช่่วย
ทำำ�ให้้เห็็นภาพรวมว่่าประชาชนจะมีีความรู้้�ความเข้้าใจในเรื่่�องดิิจิิทััลไอดีี(DigitalIdentity)
หรืือการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััลหรืือไม่่ มีีการใช้้บริิการออนไลน์์ของภาครััฐและ
ภาคเอกชนอะไรบ้้าง เข้้าใช้้บริิการผ่่านบััญชีีแบบไหน และประชาชนต้้องการให้้ภาครััฐ
สร้้างความเชื่่�อมั่่�นในระบบดิิจิิทััลไอดีีอย่่างไรบ้้าง เพื่่�อนำำ�ไปใช้้พััฒนาบริิการออนไลน์์
ของภาครััฐและภาคเอกชน รวมถึึงพััฒนาระบบดิิจิิทััลไอดีีของประเทศไทยต่่อไป
- 8. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 7
การสำำ�รวจครั้้�งนี้้�เป็็นการสำำ�รวจออนไลน์์โดยETDAเริ่่�มวางแบบสำำ�รวจบนเว็็บไซต์์และใน
Social Media ของ ETDA และหน่่วยงานที่่�ให้้การสนัับสนุุนการประชาสััมพัันธ์์
ในช่่วงเดืือนสิิงหาคมถึึงตุุลาคม 2562 ที่่�ผ่่านมา มีีผู้้�ให้้ความสนใจเข้้ามาตอบแบบ
สำำ�รวจด้้วยความสมััครใจมากถึึง 17,242 ราย
ทั้้�งนี้้� ETDA ต้้องขอขอบพระคุุณผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจและเครืือข่่ายความร่่วมมืือที่่�ช่่วย
ประชาสััมพัันธ์์แบบสำำ�รวจประจำำ�ปีี 2562 ไว้้ ณที่่�นี้้�ด้้วย ดัังมีีรายชื่่�อในภาคผนวกท้้ายเล่่ม
และหวัังเป็็นอย่่างยิ่่�งว่่า รายงานฉบัับนี้้�จะเป็็นประโยชน์์กัับหน่่วยงานภาครััฐและ
ภาคเอกชน รวมทั้้�งผู้้�ที่่�สนใจโดยทั่่�วไป
คณะผู้จัดทำ�
สำ�นักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม
ธันวาคม 2562
- 9. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 20198
สารบััญ
คำำนำำ ...........................................................................................................6
สารบััญ........................................................................................................8
สารบััญภาพ..............................................................................................10
สารบััญตารางสถิิติิ....................................................................................14
สรุุปผลสำำรวจที่่�สำำคััญ..............................................................................16
บทนำำ ........................................................................................................24
วััตถุุประสงค์์ของการสำำรวจ.................................................................25
ระเบีียบวิิธีีการสำำรวจ............................................................................26
วิิธีีการเก็็บรวบรวมข้้อมููล......................................................................26
พฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต....................................................................28
จำำนวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต............................................................31
สถานที่่�ที่่�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ต........................................................................36
กิิจกรรมการใช้้งานผ่่านอิินเทอร์์เน็็ต......................................................38
การใช้้งานสื่่�อสัังคมออนไลน์์ (Social Media)
และช่่องทางออนไลน์์ (Online Channel)...........................................45
ปััญหาการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต................................................................51
ความเชื่่�อมั่่�นในความมั่่�นคงปลอดภััยในการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต ...............55
เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต...............................................56
- 10. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 9
ความรู้้�ความเข้้าใจเรื่่�องดิิจิิทััลไอดีี..............................................................70
กิิจกรรมการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััล.......................................73
การใช้้บริิการออนไลน์์และการยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััล..............................82
บััญชีีผู้้�ใช้้เดีียวในระบบ Digital ID......................................................86
บทสรุุปความรู้้�ความเข้้าใจเรื่่�องดิิจิิทััลไอดีี...............................................89
ภาคผนวก.................................................................................................90
ภาพรวมผู้้�ตอบแบบสำำรวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
ในประเทศไทย ปีี 2562.....................................................................91
แบบสำำรวจพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต
ในประเทศไทยปีี 2562...................................................................100
ตารางสถิิติิ.............................................................................................114
รายชื่่�อหน่่วยงานที่่�ให้้ความอนุุเคราะห์์
ในการติิดป้้ายประกาศ (Banner) ปีี 2562........................................118
ทีีมงานจััดทำำโครงการสำำรวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย
ปีี 2562...............................................................................................126
- 11. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201910
สารบััญภาพ
ภาพที่่� 1 ���ำำนวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2556-2561........29
ภาพที่่� 2 จำำนวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดยเฉลี่่�ย
เปรีียบเทีียบระหว่่างปีี 2556-2562..................................... 31
ภาพที่่� 3 จำำนวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดยเฉลี่่�ยต่่อวััน ในแต่่ละ Generation
จำำแนกตามวัันเรีียน/ทำำงานและวัันหยุุด.....................................32
ภาพที่่� 4 จำำนวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดยเฉลี่่�ยต่่อวััน
จำำแนกตามเพศ.......................................................................33
ภาพที่่� 5 จำำนวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดยเฉลี่่�ยต่่อวััน
จำำแนกตามพื้้�นที่่�......................................................................34
ภาพที่่� 6 จำำนวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดยเฉลี่่�ยต่่อวััน
จำำแนกตามสถานภาพการทำำงาน..............................................35
ภาพที่่� 7 สถานที่่�ที่่�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ต...........................................................36
ภาพที่่� 8 การเปรีียบเทีียบร้้อยละของผู้้�ใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต
จำำแนกตามสถานที่่�ที่่�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ต...........................................37
ภาพที่่� 9 กิิจกรรมการใช้้งานผ่่านอิินเทอร์์เน็็ต.........................................38
ภาพที่่� 10 กิิจกรรมการใช้้งานผ่่านอิินเทอร์์เน็็ต ในแต่่ละ Generation.....40
ภาพที่่� 11 กิิจกรรมการใช้้งานผ่่านอิินเทอร์์เน็็ต ที่่�มีีการเปลี่่�ยนแปลงมากที่่�สุุด
5 อัันดัับแรก เปรีียบเทีียบระหว่่างปีี 2561 – 2562..........42
- 12. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 11
ภาพที่่� 12 กิิจกรรมการใช้้งานผ่่านอิินเทอร์์เน็็ต จำำแนกตามพื้้�นที่่�................43
ภาพที่่� 13 การทำำกิิจกรรมต่่าง ๆ ผ่่านวิิธีีการออนไลน์์และออฟไลน์์............44
ภาพที่่� 14 ช่่องทางที่่�ใช้้ในการค้้นหาข้้อมููลออนไลน์์....................................45
ภาพที่่� 15 ช่่องทางที่่�ใช้้ในการขายสิินค้้า/บริิการทางออนไลน์์.....................46
ภาพที่่� 16 ช่่องทางที่่�ใช้้ในการซื้้�อสิินค้้า/บริิการทางออนไลน์์......................47
ภาพที่่� 17 ช่่องทางที่่�ใช้้ในการติิดต่่อสื่่�อสารออนไลน์์..................................48
ภาพที่่� 18 ช่่องทางที่่�ใช้้ในการดููหนััง/ฟัังเพลงออนไลน์์..............................49
ภาพที่่� 19 ช่่องทางที่่�ใช้้เข้้าถึึงบริิการออนไลน์์ของภาครััฐ...........................50
ภาพที่่� 20 ภาพรวมของปััญหาการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต...............................51
ภาพที่่� 21 ปััญหาการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต ในแต่่ละ Generation...............53
ภาพที่่� 22 ภาพรวมความเชื่่�อมั่่�นในความมั่่�นคงปลอดภััย
และกล้้าที่่�จะใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต.................................................55
ภาพที่่� 23 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต
ของ Baby Boomer...........................................................56
ภาพที่่� 24 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตของ Gen X..............57
ภาพที่่� 25 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตของ Gen Y..............58
ภาพที่่� 26 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตของ Gen Z..............59
ภาพที่่� 27 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตจำำแนกตามพื้้�นที่่�
(กรุุงเทพมหานคร)...................................................................62
ภาพที่่� 28 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตจำำแนกตามพื้้�นที่่�
(ภาคเหนืือ)..............................................................................63
- 13. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201912
ภาพที่่� 29 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตจำำแนกตามพื้้�นที่่�
(ภาคกลาง).............................................................................64
ภาพที่่� 30 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตจำำแนกตามพื้้�นที่่�
(ภาคตะวัันออกเฉีียงเหนืือ).......................................................65
ภาพที่่� 31 เจาะลึึกพฤติิกรรมการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตจำำแนกตามพื้้�นที่่�
(ภาคใต้้)..................................................................................66
ภาพที่่� 32 การรู้้�จัักหรืือเคยทำำกิิจกรรมพิิสููจน์์และ
ยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััล............................................................73
ภาพที่่� 33 การรู้้�จัักหรืือเคยสมััครเพื่่�อยืืนยัันตััวตนเข้้าใช้้บริิการออนไลน์์
ของภาครััฐ ในแต่่ละ Generation.........................................75
ภาพที่่� 34 การรู้้�จัักหรืือเคยสมััครเพื่่�อยืืนยัันตััวตนเข้้าใช้้บริิการออนไลน์์
ของภาคเอกชน ในแต่่ละ Generation...................................76
ภาพที่่� 35 การรู้้�จัักหรืือเคยสมััครเพื่่�อยืืนยัันตััวตนด้้วยการตั้้�งรหััสผ่่าน
เข้้าใช้้บริิการออนไลน์์ของภาคเอกชน ในแต่่ละ Generation....77
ภาพที่่� 36 การรู้้�จัักหรืือเคยสมััครเพื่่�อยืืนยัันตััวตนในการสมััครใช้้บริิการ
e-Wallet ในแต่่ละ Generation...........................................78
ภาพที่่� 37 การรู้้�จัักหรืือเคยกรอกเลขบััตรเครดิิตและเลขหลัังบััตรเครดิิต
(CVV) เพื่่�อยืืนยัันตััวตนในการชำำระเงิินออนไลน์์
ในแต่่ละ Generation............................................................79
ภาพที่่� 38 การรู้้�จัักหรืือเคยกรอกรหััสที่่�ใช้้ได้้ครั้้�งเดีียว (รหััส OTP)
เพื่่�อยืืนยัันตััวตนในการชำำระสิินค้้า/บริิการออนไลน์์
ในแต่่ละ Generation............................................................80
ภาพที่่� 39 การเลืือกบััญชีีที่่�ใช้้ในการเข้้าใช้้บริิการออนไลน์์
(บััญชีีใหม่่/บััญชีีเดิิม)..............................................................82
- 14. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 13
ภาพที่่� 40 เหตุุผลที่่�เลืือกใช้้บััญชีีเดิิมในการเข้้าใช้้บริิการออนไลน์์................84
ภาพที่่� 41 เหตุุผลที่่�เลืือกใช้้บััญชีีใหม่่ในการเข้้าใช้้บริิการออนไลน์์...............85
ภาพที่่� 42 ความต้้องการในการใช้้บััญชีีเดีียว
เพื่่�อเข้้าถึึงทุุกบริิการออนไลน์์...................................................86
ภาพที่่� 43 ความเห็็นต่่อการใช้้บััญชีีเดีียว
เพื่่�อเข้้าถึึงทุุกบริิการออนไลน์์...................................................86
ภาพที่่� 44 ประเด็็นที่่�ผู้้�ใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต
ต้้องการให้้ภาครััฐช่่วยสร้้างความเชื่่�อมั่่�นในการใช้้ดิิจิิทััลไอดีี.......87
ภาพที่่� 45 หน่่วยงานที่่�ควรมีีบทบาทหน้้าที่่�หลััก
ในการดููแลบััญชีีผู้้�ใช้้เดีียว........................................................87
ภาพที่่� 46 เหตุุผลที่่�เลืือกหน่่วยงานเข้้ามาดููแลบััญชีีผู้้�ใช้้เดีียว.....................88
ภาพที่่� 47 การจำำแนกตามเพศ..................................................................91
ภาพที่่� 48 การจำำแนกตามสถานภาพสมรส................................................92
ภาพที่่� 49 การจำำแนกตาม Generation.................................................93
ภาพที่่� 50 การจําาแนกตามที่่�พัักอาศััย........................................................94
ภาพที่่� 51 การจำำแนกตามพื้้�นที่่�ที่่�พัักอาศััย (ภาค)......................................95
ภาพที่่� 52 การจำำแนกตามระดัับการศึึกษา.................................................96
ภาพที่่� 53 การจำำแนกตามอาชีีพ...............................................................97
ภาพที่่� 54 การจำำแนกตามรายได้้เฉลี่่�ยต่่อเดืือน.........................................98
ภาพที่่� 55 การจำำแนกตามรายได้้ครััวเรืือนเฉลี่่�ยต่่อเดืือน............................99
- 15. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201914
สารบััญตารางสถิิติิ
ตาราง 1 จำำนวนชั่่�วโมงการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดยเฉลี่่�ยต่่อวััน
ในแต่่ละ Generation จำำแนกตามวัันเรีียน/
ทำำงานและวัันหยุุด..................................................................114
ตาราง 2 กิิจกรรมออนไลน์์...................................................................114
ตาราง 3 กิิจกรรมออนไลน์์ ในแต่่ละ Generation...............................115
ตาราง 4 ความเชื่่�อมั่่�น/ความไว้้ใจในการปกป้้องข้้อมููลส่่วนบุุคคล
และความมั่่�นคงปลอดภััยในการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต...................116
ตาราง 5 ปััญหาการใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต.................................................116
ตาราง 6 การรู้้�จัักหรืือเคยทำำกิิจกรรมพิิสููจน์์
และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััล.....................................................117
- 17. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201916
สรุุปผลสำำ�รวจที่่�สำำ�คััญ
ลัักษณะทั่่�วไปของผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจ
จากการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562 มีีผู้้�เข้้ามา
ตอบแบบสำำ�รวจฯ ด้้วยความสมััครใจจำำ�นวน 17,242 ราย โดยข้้อมููลที่่�สามารถใช้้ได้้
และนำำ�มาวิิเคราะห์์มีีจำำ�นวน 10,998 ราย พบว่่า ผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจฯ เป็็นเพศหญิิง
คิิดเป็็น 59.0% เพศชาย คิิดเป็็น 38.5% และเพศทางเลืือก คิิดเป็็น 2.5%
ในปีีนี้้�ยัังคงจำำ�แนกผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจฯ ตามช่่วงอายุุแบ่่งออกเป็็น 4 Generation
ได้้แก่่ Gen Z (ผู้้�ที่่�มีีอายุุน้้อยกว่่า 19 ปีี), Gen Y (ผู้้�ที่่�มีีอายุุ 19-38 ปีี), Gen X (ผู้้�ที่่�มีีอายุุ
39-54 ปีี) และ Baby Boomer (ผู้้�ที่่�มีีอายุุ 55-73 ปีี) พบว่่า ผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจฯ
เป็็น Gen Y คิิดเป็็น 61.8% รองลงมาคืือ Gen X คิิดเป็็น 26.3%, Gen Z คิิดเป็็น 7.8%
และ Baby Boomer คิิดเป็็น 4.1% (ดููข้้อมููลรายละเอีียดเพิ่่�มเติิมได้้จากภาคผนวกท้้าย
เล่่ม) เพื่่�อให้้ได้้ผลการสำำ�รวจที่่�สอดคล้้องกัับโครงสร้้างของผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตใน
ประเทศไทย ในช่่วงการสำำ�รวจฯ ได้้มีีการกระจายการเก็็บข้้อมููลจากผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจฯ
ให้้มีีการกระจายตััวใกล้้เคีียงจำำ�นวนประชากรผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตตามโครงสร้้างอายุุ
และพื้้�นที่่�ที่่�พัักอาศััยของผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย โดยใช้้ข้้อมููลโครงสร้้างจาก
การสำำ�รวจการมีีการใช้้เทคโนโลยีีสารสนเทศและการสื่่�อสารในครััวเรืือนปีี 2561
จััดทำำ�โดยสำำ�นัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ
พฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
จากผลการสำำ�รวจฯ พบว่่า คนไทยใช้้อิินเทอร์์เน็็ตเฉลี่่�ยวัันละ 10 ชั่่�วโมง 22 นาทีี
เพิ่่�มขึ้้�นจากปีีที่่�แล้้ว 17 นาทีี โดยในวัันเรีียน/ทำำ�งาน พบว่่า มีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตเฉลี่่�ย
9ชั่่�วโมง52นาทีีต่่อวัันส่่วนในวัันหยุุดมีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตเฉลี่่�ย11ชั่่�วโมง35นาทีีต่่อวััน
ส่่วนหนึ่่�งเกิิดจาก โครงการเน็็ตประชารััฐ1
ซึ่่�งเป็็นหนึ่่�งในโครงการตามนโยบายประเทศไทย 4.0
ที่่�ได้้มีีการขยายโครงข่่ายอิินเทอร์์เน็็ตความเร็็วสููงให้้ครอบคลุุมทุุกหมู่่�บ้้านทั่่�วประเทศ
จำำ�นวน 24,700 หมู่่�บ้้าน และมีีบริิการ Free WI-FI ที่่�ครอบคลุุมพื้้�นที่่�ชุุมชนกว่่า 10,000 จุุด
1
โครงการเน็็ตประชารััฐ https://www.prachachat.net/ict/news-313848
- 18. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 17
โดยคนไทยมีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในชีีวิิตประจำำ�วัันมากขึ้้�นทั้้�งการเข้้าใช้้บริิการออนไลน์์
ของภาคเอกชน และบริิการออนไลน์์ของภาครััฐ นอกจากนี้้� ปััจจุุบัันอุุปกรณ์์ที่่�ใช้้
ในการเข้้าถึึงอิินเทอร์์เน็็ตมีีมากมายหลายรููปแบบ อีีกทั้้�งราคายัังมีีแนวโน้้มถููกลง
ประกอบกัับโปรโมชัันอิินเทอร์์เน็็ตยัังเป็็นอีีกปััจจััยหนึ่่�งที่่�ทำำ�ให้้เกิิดแรงจููงใจใน
การใช้้อิินเทอร์์เน็็ตเพิ่่�มขึ้้�น
เมื่่�อจำำ�แนกตาม Generation พบว่่า กลุ่่�ม Gen Y (อายุุ 19-38 ปีี)
มีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตสููงที่่�สุุดจำำ�นวน10ชั่่�วโมง36นาทีีรองลงมาคืือGenZ(อายุุน้้อยกว่่า
19 ปีี) จำำ�นวน 10 ชั่่�วโมง 35 นาทีี, Baby Boomer (อายุุ 55-73 ปีี) จำำ�นวน 10 ชั่่�วโมง
และ Gen X (อายุุ 39-54 ปีี) จำำ�นวน 9 ชั่่�วโมง 49 นาทีี ซึ่่�ง Gen Y และ Gen Z เป็็น
กลุ่่�มที่่�มีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดยเฉลี่่�ยต่่อวัันมากที่่�สุุดทั้้�งนี้้�อาจเป็็นเพราะGenYกลุ่่�มคนวััยทำำ�งาน
ที่่�ต้้องมีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในการทำำ�งานและGenZที่่�เป็็นกลุ่่�มวััยเรีียนเติิบโตมาในยุุคดิิจิิทััล
จึึงมีีทัักษะการใช้้เทคโนโลยีีเป็็นอย่่างดีี และมัักใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในการค้้นหาข้้อมููลเพื่่�อใช้้
ในการศึึกษาหาความรู้้�
เมื่่�อจำำ�แนกตามสถานภาพการทำำ�งานพบว่่ากลุ่่�มที่่�อาจยัังไม่่มีีรายได้้ได้้แก่่กลุ่่�มนัักเรีียน/
นัักศึึกษา, พ่่อบ้้าน/แม่่บ้้าน และ กลุ่่�มที่่�ว่่างงาน/ไม่่มีีงานทำำ� แต่่มีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
โดยเฉลี่่�ยต่่อวัันที่่�มากติิด 5 อัันดัับแรก โดยทาง ETDA ได้้มีีภารกิิจส่่งเสริิมการทำำ�
e-Commerce เพื่่�อสร้้างรายได้้ให้้ชุุมชน สนัับสนุุนผู้้�ประกอบการ และการสร้้าง
Workforce ขึ้้�นมาเพื่่�อช่่วยเหลืือผู้้�ประกอบการ ซึ่่�งข้้อมููลในส่่วนนี้้�สามารถนำำ�มา
ต่่อยอดในการส่่งเสริิมให้้ความรู้้�กลุ่่�มนัักเรีียน/นัักศึึกษา,พ่่อบ้้าน/แม่่บ้้านและกลุ่่�มที่่�ว่่างงาน/
ไม่่มีีงานทำำ� ทำำ�ให้้ใช้้เวลาในการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตให้้เกิิดประโยชน์์ทางเศรษฐกิิจ เช่่น
การสร้้างรายได้้จากการขายของออนไลน์์
- 19. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201918
เมื่่�อจำำ�แนกตามกลุ่่�มตััวอย่่างที่่�เป็็นนัักเรีียน/นัักศึึกษา มีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตโดย
เฉลี่่�ยมากที่่�สุุด จำำ�นวน 10 ชั่่�วโมง 50 นาทีี รองลงมา คืือ พ่่อบ้้าน/แม่่บ้้าน จำำ�นวน 10
ชั่่�วโมง 38 นาทีี, เจ้้าของกิิจการ/ประกอบธุุรกิิจส่่วนตััว จำำ�นวน 10 ชั่่�วโมง 34 นาทีี,
ว่่างงาน/ ไม่่มีีงานทำำ� จำำ�นวน 10 ชั่่�วโมง 32 นาทีี, อาชีีพอิิสระ/ฟรีีแลนซ์์ จำำ�นวน 10
ชั่่�วโมง 30 นาทีี, พนัักงาน/ลููกจ้้างเอกชน จำำ�นวน 10 ชั่่�วโมง 22 นาทีี และข้้าราชการ
พนัักงาน ลููกจ้้างของรััฐ/พนัักงานรััฐวิิสาหกิิจ/องค์์กรอิิสระ จำำ�นวน 10 ชั่่�วโมง 10 นาทีี
จะสัังเกตได้้ว่่านัักเรีียน/นัักศึึกษา มีีการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตมากที่่�สุุด ส่่วนหนึ่่�งอาจเกิิดจาก
การใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในการศึึกษา ค้้นคว้้า และหาความรู้้�
เมื่่�อจำำ�แนกตามสถานที่่�ที่่�นิิยมใช้้อิินเทอร์์เน็็ตมากที่่�สุุด ได้้แก่่ บ้้าน/ที่่�พัักอาศััย
ส่่วนหนึ่่�งเกิิดจากจำำ�เป็็นต้้องใช้้เวลาในสถานที่่�นั้้�น ๆ นาน ในส่่วนของร้้านอิินเทอร์์เน็็ต/
ร้้านเกมมีีสััดส่่วนที่่�น้้อย อาจเกิิดจากในปััจจุุบัันคนสามารถเข้้าถึึงอิินเทอร์์เน็็ตผ่่าน
อุุปกรณ์์อิิเล็็กทรอนิิกส์์ที่่�หลากหลาย สามารถเล่่นอิินเทอร์์เน็็ตได้้ทุุกที่่�ทุุกเวลา ไม่่จำำ�เป็็น
ต้้องเข้้าร้้านเกมก็็สามารถเล่่นเกมออนไลน์์ผ่่านมืือถืือ หรืือคอมพิิวเตอร์์ของตนเองได้้
โดยผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจฯ ส่่วนใหญ่่ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตที่่�บ้้าน/ที่่�พัักอาศััยมากที่่�สุุดถึึง 95.7%
รองลงมาคืือที่่�ทำำ�งาน คิิดเป็็น 67.0%, ระหว่่างเดิินทาง คิิดเป็็น 38.4%, ที่่�สาธารณะ
คิิดเป็็น 23.7%, สถานศึึกษา คิิดเป็็น 16.2%, ร้้านอิินเทอร์์เน็็ต/ร้้านเกม คิิดเป็็น 1.3%
และอื่่�น ๆ คิิดเป็็น 0.8%
เมื่่�อจำำ�แนกตามกิิจกรรมออนไลน์์ยอดนิิยม 10 อัันดัับแรก ได้้แก่่ ใช้้ Social Media
เช่่น Facebook, Line, Instagram คิิดเป็็น 91.2% รองลงมาคืือ ดููหนััง/ฟัังเพลงออนไลน์์
คิิดเป็็น 71.2%, ค้้นหาข้้อมููลออนไลน์์ คิิดเป็็น 70.7%, รัับ-ส่่งอีีเมล คิิดเป็็น 62.5%,
ชำำ�ระเงิินออนไลน์์ เช่่นชำำ�ระค่่าสิินค้้าและบริิการ/ค่่าบััตรเครดิิตออนไลน์์คิิดเป็็น 60.6%,
อ่่านหนัังสืือ/บทความออนไลน์์ คิิดเป็็น 57.1%, ซื้้�อสิินค้้า/บริิการออนไลน์์ คิิดเป็็น
57.0%, ติิดต่่อสื่่�อสารออนไลน์์ คิิดเป็็น 50.0%, เล่่นเกมออนไลน์์ คิิดเป็็น 34.1%
และใช้้แอปพลิิเคชัันถ่่ายทอดสด (Live) คิิดเป็็น 29.6% ดัังนั้้�น อาจสะท้้อนได้้ว่่าคนใช้้
อิินเทอร์์เน็็ตส่่วนใหญ่่เพื่่�อความบัันเทิิงซึ่่�งเป็็นหน้้าที่่�ของหน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้องที่่�จะ
กระตุ้้�นให้้เกิิดการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตเพื่่�อประโยชน์์ในด้้านอื่่�นๆมากยิ่่�งขึ้้�นเช่่นเพื่่�อการเรีียนรู้้�
หรืือ หารายได้้ เป็็นต้้น
- 20. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 19
เมื่่�อเปรีียบเทีียบกัับปีีที่่�ผ่่านมา พบว่่า เทรนด์์การสั่่�งอาหารออนไลน์์มีีความนิิยม
เพิ่่�มขึ้้�นมากที่่�สุุดถึึง15.1%รองลงมาคืือชำำ�ระเงิินค่่าสิินค้้าและบริิการ/ค่่าบััตรเครดิิตออนไลน์์
เพิ่่�มขึ้้�น 11.4%, รัับ–ส่่งสิินค้้า/พััสดุุ/เอกสารออนไลน์์ เพิ่่�มขึ้้�น 11.0%, ดููหนััง/
ฟัังเพลงออนไลน์์ เพิ่่�มขึ้้�น 10.5% และใช้้บริิการรถโดยสารออนไลน์์ เพิ่่�มขึ้้�น 9.3%
ปััญหาในการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในปีีนี้้� พบว่่า ผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจฯ พบปััญหา
ปริิมาณโฆษณาออนไลน์์รบกวน มากที่่�สุุดคิิดเป็็น 78.5% รองลงมาคืือ ความล่่าช้้า
ในการเชื่่�อมต่่อ/ใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต คิิดเป็็น 68.7%, ไม่่มั่่�นใจว่่าข้้อมููลที่่�
ปรากฏบนอิินเทอร์์เน็็ตจะเชื่่�อถืือได้้ คิิดเป็็น 35.8%, การให้้บริิการอิินเทอร์์เน็็ตยัังไม่่
ทั่่�วถึึง คิิดเป็็น 30.3%, ถููกรบกวนด้้วยอีีเมลขยะ คิิดเป็็น 29.9%, เชื่่�อมต่่ออิินเทอร์์เน็็ต
ยากหรืือหลุุดบ่่อย คิิดเป็็น 23.9%, ถููกรบกวนด้้วยสื่่�อลามกอนาจาร คิิดเป็็น 18.7%,
เสีียค่่าใช้้จ่่ายแพง เช่่น ค่่าบริิการ ,ค่่าอุุปกรณ์์การใช้้งาน คิิดเป็็น 15.7%, ถููกละเมิิด
ข้้อมููลส่่วนบุุคคลหรืือความเป็็นส่่วนตััว คิิดเป็็น 13.5%, ติิดไวรััสคอมพิิวเตอร์์
คิิดเป็็น 10.4%, เกิิดปััญหา แต่่ไม่่รู้้�จะไปขอความช่่วยเหลืือจากใคร คิิดเป็็น 8.4%
และถููกหลอกลวงทางอิินเทอร์์เน็็ต คิิดเป็็น 5.8%
ในเรื่่�องความเชื่่�อมั่่�นในความมั่่�นคงปลอดภััยและกล้้าที่่�จะใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ต พบว่่า
ผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจฯ ส่่วนใหญ่่มีีความเชื่่�อมั่่�นในความมั่่�นคงปลอดภััยและกล้้าที่่�จะใช้้งาน
อิินเทอร์์เน็็ตเฉลี่่�ย 73.3% โดยประเด็็นดัังกล่่าวเป็็นภาพรวมของความเชื่่�อมั่่�นที่่�มีีต่่อ
การใช้้งานอิินเทอร์์เน็็ตในรููปแบบต่่าง ๆ เช่่น Platform ต่่าง ๆ , ผู้้�ให้้บริิการอิินเทอร์์เน็็ต,
การใช้้งานผ่่านเครืือข่่าย Social Media เป็็นต้้น
- 21. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201920
ความรู้้�ความเข้้าใจในการใช้้ดิิจิิทััลไอดีี
ปััจจุุบัันการทำำ�ธุุรกรรมต่่าง ๆ จำำ�เป็็นต้้องมีีการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตน
เพื่่�อที่่�จะรู้้�ได้้ว่่าคนที่่�เราติิดต่่อหรืือทำำ�ธุุรกรรมอยู่่�ด้้วยเป็็นใคร เช่่น การเปิิดบััญชีีธนาคาร
เจ้้าหน้้าที่่�ธนาคารจะให้้ลููกค้้าแสดงบััตรประจำำ�ตััวประชาชนเพื่่�อให้้ตรวจสอบว่่าเป็็น
คนเดีียวกัันหรืือไม่่ หรืือแม้้กระทั่่�งในการทำำ�ธุุรกรรมในโลกออนไลน์์ก็็ต้้องมีีการพิิสููจน์์
และยืืนยัันตััวตนด้้วยเหมืือนกััน โดยเฉพาะเมื่่�อเราไม่่ได้้พบเจอตััวจริิงกััน การพิิสููจน์์และ
ยืืนยัันตััวตนก็็ยิ่่�งมีีความสำำ�คััญ เพื่่�อที่่�จะแน่่ใจว่่าตนกำำ�ลัังทำำ�ธุุรกรรมออนไลน์์อยู่่�กัับใคร
ซึ่่�งการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนจะช่่วยลดความเสี่่�ยงของการเกิิดFraudหรืือการหลอกลวง
ฉ้้อโกงทางออนไลน์์ จึึงเป็็นที่่�มาที่่�ก่่อนเราจะเข้้าใช้้บริิการใด ผู้้�ให้้บริิการ
มัักจะให้้เราทำำ�การพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััลก่่อนด้้วยวิิธีีการต่่าง ๆ เช่่น
การลงทะเบีียนและใช้้ Username และ Password สำำ�หรัับการเข้้าใช้้บริิการ
ในครั้้�งถััดไป ตััวอย่่างเช่่น บริิการอีีเมล Social Media หรืือ Internet Banking
หรืือหากบริิการที่่�เราจะใช้้นั้้�นมีีความสำำ�คััญก็็จะมีีการกำำ�หนดความเข้้มข้้นของ
การพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััลที่่�เพิ่่�มขึ้้�น เช่่น กรณีีการชำำ�ระเงิินผ่่านบััตรเครดิิต
ผ่่านช่่องทางออนไลน์์ อาจมีีการใช้้ OTP หรืือ One Time Password ร่่วมด้้วย
และในบางครั้้�งเราก็็สามารถใช้้ Username และ Password ของผู้้�ให้้บริิการรายหนึ่่�ง
เพื่่�อพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััลก่่อนใช้้งานกัับผู้้�ให้้บริิการอีีกรายหนึ่่�ง
โดยไม่่ต้้องลงทะเบีียนก่่อนก็็ได้้ เช่่น การใช้้ Username และ Password ของบริิการ
Social Media ในการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนก่่อนเข้้าใช้้งานบริิการดููหนัังออนไลน์์
ซึ่่�งผู้้�ให้้บริิการหนัังออนไลน์์จะมีีระบบที่่�ตรวจสอบกัับ Social Media ว่่าผ่่านการพิิสููจน์์
และยืืนยัันตััวตนแล้้วหรืือไม่่ ดัังนั้้�น โดยทั่่�วไปก่่อนการใช้้บริิการออนไลน์์ เราสามารถ
พิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนได้้ 2 รููปแบบ คืือ
1. พิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัลกับผู้ให้บริการ ด้วยกระบวนการของ
ผู้้�ให้้บริิการรายนั้้�นเอง หรืือเรีียกสั้้�น ๆ ในรายงานผลการสำำ�รวจฯ นี้้�ว่่า
“สร้้างบััญชีีใหม่่”
2. พิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัลกับผู้ให้บริการ โดยการใช้กระบวนการ
พิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััลของผู้้�ให้้บริิการรายอื่่�นที่่�เคยมีีการพิิสููจน์์
และยืืนยัันตััวตนของเรามาแล้้ว หรืือเรีียกสั้้�น ๆ ในรายงานผลการสำำ�รวจฯ นี้้�ว่่า
“ใช้้บััญชีีเดิิม”
- 22. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 21
การสร้้างบััญชีีใหม่่เพื่่�อเข้้าใช้้บริิการอาจเป็็นสิ่่�งที่่�หลายคนเลืือกทำำ� เนื่่�องจากยัังมีี
ข้้อกัังวลเรื่่�องความมั่่�นคงปลอดภััยของข้้อมููลส่่วนบุุคคล โดยเราสามารถยืืนยัันตััวตนกัับ
ผู้้�ให้้บริิการโดยตรงว่่าเป็็นเรา แต่่หากใช้้บััญชีีเดิิม เช่่น บััญชีี Social Media ก่่อนเข้้าใช้้
บริิการของผู้้�ให้้บริิการอีีกรายหนึ่่�ง ผู้้�ให้้บริิการจะถาม Social Media นั้้�น ๆ
ว่่าเป็็นเราจริิงหรืือไม่่ ซึ่่�ง Social Media อาจส่่งข้้อมููลที่่�เกี่่�ยวข้้องกัับการพิิสููจน์์และ
ยืืนยัันตััวตนมามากกว่่าสิ่่�งที่่�ผู้้�ให้้บริิการต้้องการ โดยอาจมีีข้้อมููลที่่�อ่่อนไหว
(Sensitive Data) และอาจนำำ�ข้้อ���ููลไปทำำ�อย่่างอื่่�นโดยที่่�ไม่่ได้้ขออนุุญาตเราก็็เป็็นได้้
ในขณะที่่�ผู้้�ที่่�เลืือกใช้้บััญชีีเดิิมในการยืืนยัันตััวตนอาจเลืือกเพราะLoginเข้้าใช้้บริิการได้้ง่่าย
สะดวก และรวดเร็็วกว่่า เพราะไม่่ต้้องลงทะเบีียนกัับผู้้�ให้้บริิการรายใหม่่อีีก
หรืือไม่่ต้้องพิิสููจน์์ตััวตนเพื่่�อสร้้างบััญชีีเพิ่่�ม
เมื่่�อการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนจะมีีความสำำ�คััญและจำำ�เป็็นต่่อการทำำ�ธุุรกรรม
ออนไลน์์ขึ้้�นเรื่่�อย ๆ การสำำ�รวจความเข้้าใจ ความตระหนััก และความพร้้อมของผู้้�ใช้้งาน
อิินเทอร์์เน็็ตในเรื่่�องนี้้� จะช่่วยให้้สามารถวางแผนและแนวทางการดููแลเรื่่�อง Digital ID
ได้้อย่่างเหมาะสมต่่อไป
จากการสำำ�รวจฯ เรื่่�องความรู้้�ความเข้้าใจในการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััล
พบว่่า ส่่วนใหญ่่รู้้�จัักและเคยทำำ�การพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััล อย่่างไรก็็ตาม
กิิจกรรมการสมััครใช้้บริิการออนไลน์์ของภาครััฐที่่�ใช้้การกรอกข้้อมููลส่่วนตััว มีีผู้้�ตอบว่่า
รู้้�จัักและเคยทำำ�น้้อยที่่�สุุดเมื่่�อเทีียบกัับทุุกกิิจกรรม อาจเกิิดจากการที่่�ผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจ
บางส่่วนเป็็น Gen Z ซึ่่�งมีีอายุุต่ำำ��กว่่า 19 ปีี อาจยัังไม่่มีีความจำำ�เป็็นต้้องเข้้าใช้้บริิการ
ของภาครััฐ ทำำ�ให้้มีีสััดส่่วนการตอบว่่ารู้้�จัักและเคยทำำ�น้้อย, การประชาสััมพัันธ์์ของ
ภาครััฐที่่�อาจยัังไม่่มากพอ, บริิการอาจไม่่ได้้ตอบสนองความต้้องการของผู้้�ใช้้บริิการ
จึึงอาจจะต้้องมีีการปรัับปรุุงเรื่่�องการประชาสััมพัันธ์์ และการพััฒนาระบบให้้ตอบสนอง
ความต้้องการของผู้้�ใช้้บริิการให้้มากขึ้้�น
- 23. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201922
ในการเลืือกบััญชีีเข้้าใช้้บริิการออนไลน์์ ผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจส่่วนใหญ่่มองว่่า
การใช้้บััญชีีเดิิมนั้้�นง่่ายต่่อการลงทะเบีียนเข้้าใช้้บริิการโดย3อัันดัับแรกที่่�ใช้้บััญชีีเดิิมได้้แก่่
การเรีียกรถโดยสารออนไลน์์ คิิดเป็็น 66.9%, การสั่่�งอาหารออนไลน์์ คิิดเป็็น 66.6%,
การอ่่านข่่าวออนไลน์์/บทความออนไลน์์/หนัังสืืออิิเล็็กทรอนิิกส์์(e-Book)คิิดเป็็น65.6%
ในขณะที่่� บางส่่วนมองว่่า การใช้้บััญชีีใหม่่มีีความสะดวกรวดเร็็วในการใช้้งาน,
เชื่่�อมั่่�นในความมั่่�นคงปลอดภััยของข้้อมููล และใช้้ง่่าย และมีีขั้้�นตอนไม่่ซัับซ้้อน
โดย 3 อัันดัับแรกที่่�ใช้้บััญชีีใหม่่ ได้้แก่่ การต่่อทะเบีียน/ภาษีีรถยนต์์ออนไลน์์ คิิดเป็็น
66.4%, การซื้้�อขายสิินทรััพย์์เพื่่�อการลงทุุน คิิดเป็็น 58.8%, การเรีียนออนไลน์์
(e-Learning) คิิดเป็็น 51.0%
จากการสำำ�รวจฯ เกี่่�ยวกัับความต้้องการให้้มีีบััญชีีผู้้�ใช้้เดีียวซึ่่�งเป็็นการยืืนยัันตััวตน
เข้้าใช้้บริิการออนไลน์์โดยใช้้บััญชีีเดีียว พบว่่า ส่่วนใหญ่่ต้้องการให้้มีีบััญชีีผู้้�ใช้้เดีียวที่่�
สามารถเข้้าถึึงได้้ทั้้�งบริิการออนไลน์์ของภาครััฐและบริิการออนไลน์์ของภาคเอกชน
ที่่�สำำ�คััญ คิิดเป็็น 65.4% ส่่วนที่่�เหลืืออีีก 34.6% นั้้�น ต้้องการให้้มีีบััญชีีผู้้�ใช้้เดีียว
เข้้าถึึงบริิการออนไลน์์ของภาครััฐเท่่านั้้�น อีีกทั้้�งส่่วนใหญ่่ต้้องการให้้ National Digital
Identity(NDID)2
ซึ่่�งเป็็นบริิษััทเอกชนที่่�ทำำ�หน้้าที่่�สร้้างโครงสร้้างพื้้�นฐานในการพิิสููจน์์และ
ยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััล มากที่่�สุุดถึึง 55.2% รองลงมาคืือ ภาครััฐ เช่่น กรมการปกครอง
ซึ่่�งเป็็นหน่่วยงานที่่�เข้้าถึึง หรืือเป็็นเจ้้าของข้้อมููลอััตลัักษณ์์บุุคคลดิิจิิทััล คิิดเป็็น 38.3%,
ภาคธนาคาร คิิดเป็็น 4.1% และ อื่่�น ๆ คิิดเป็็น 1.4% โดยการที่่�ผู้้�ตอบเลืือกให้้
ภาคบริิการข้้างต้้น เข้้ามาดููแลบััญชีีผู้้�ใช้้เดีียว เพราะส่่วนใหญ่่เชื่่�อมั่่�นในความมั่่�นคงปลอดภััย
ของข้้อมููลมากที่่�สุุด คิิดเป็็น 67.3% รองลงมาคืือ เชื่่�อมั่่�นในประสิิทธิิภาพและการบริิหาร
จััดการระบบ คิิดเป็็น 62.6% เชื่่�อมั่่�นว่่าจะสามารถนำำ�ข้้อมููลมาใช้้ในการพััฒนาประเทศได้้
คิิดเป็็น 45.2% และเชื่่�อมั่่�นว่่าภาคบริิการนั้้�น ๆ มีีคลัังข้้อมููลที่่�พร้้อมสำำ�หรัับการให้้
บริิการอยู่่�แล้้ว คิิดเป็็น 41.6%
2
Digital ID https://www.digitalid.or.th/
Digital ID ในบริิบทประเทศไทย https://www.etcommission.go.th/article-Signature-DigitalId.html
- 24. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 23
นอกจากนี้้�ผลสำำ�รวจฯ ยัังชี้้�ให้้เห็็นว่่า ส่่วนใหญ่่ต้้องการให้้ภาครััฐสร้้างความเชื่่�อมั่่�น
ในการใช้้ระบบดิิจิิทััลไอดีี โดยการทำำ�ให้้ระบบมีีความมั่่�นคงปลอดภััยป้้องกัันการรั่่�วไหล
ของข้้อมููล คิิดเป็็น 61.4%, มีีกฎหมายกำำ�กัับดููแลหน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้อง คิิดเป็็น 18.5%,
มีีหน่่วยงานภาครััฐรัับรอง คิิดเป็็น 11.2%, ระบบสามารถให้้บริิการได้้อย่่างต่่อเนื่่�อง
คิิดเป็็น 7.2% และอื่่�น ๆ คิิดเป็็น 1.7%
- 25. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201924
บทนำ�
ในยุุคที่่�ประเทศไทยมีีการขัับเคลื่่�อนระบบเศรษฐกิิจภายใต้้นโยบายไทยแลนด์์ 4.0
ที่่�มุ่่�งผลัักดัันการเปลี่่�ยนแปลงเศรษฐกิิจจากรููปแบบเดิิมไปสู่่�การขัับเคลื่่�อนเศรษฐกิิจด้้วย
นวััตกรรม เพื่่�อให้้ประเทศไทยก้้าวสู่่�การเป็็นประเทศที่่�มีีรายได้้สููง ภายใต้้โมเดล
ในการสร้้างความมั่่�นคง มั่่�งคั่่�ง และยั่่�งยืืน3
นั้้�น ETDA มีีภารกิิจหลัักที่่�ถืือเป็็นส่่วนหนึ่่�ง
ของนโยบายดัังกล่่าว โดยมีีบทบาทสำำ�คััญในการพััฒนา ส่่งเสริิม และสนัับสนุุนการทำำ�
ธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์ของประเทศให้้เป็็นไปตามความต้้องการโครงสร้้างพื้้�นฐาน
สารสนเทศที่่�เอื้้�อต่่อการทำำ�ธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์และธุุรกิิจบริิการเกี่่�ยวกัับธุุรกรรม
ทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์ ตลอดจนการมีีมาตรฐานเทคโนโลยีีสารสนเทศ และการสื่่�อสารที่่�มีี
ความมั่่�นคงปลอดภััยและน่่าเชื่่�อถืือ ด้้วยภารกิิจดัังที่่�กล่่าวมาข้้างต้้น การศึึกษาวิิจััย
พฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตจึึงมีีความสำำ�คััญและจำำ�เป็็นเป็็นอย่่างมาก เพื่่�อสะท้้อนให้้
เห็็นภาพว่่าพฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตของคนไทยในปััจจุุบัันเป็็นอย่่างไร
มีีการเปลี่่�ยนแปลงการใช้้งานจากปีีที่่�ผ่่านมาเป็็นไปในทิิศทางใด ผลจากการศึึกษาจึึงเป็็น
ประโยชน์์กัับหน่่วยงานที่่�เกี่่�ยวข้้องทั้้�งภาครััฐและภาคเอกชน เพื่่�อที่่�จะได้้นำำ�ข้้อมููล
ชุุดนี้้�ไปใช้้ในการกำำ�หนดทิิศทางหรืือแนวทางในการส่่งเสริิมและสนัับสนุุนการทำำ�ธุุรกรรม
ทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์ รวมถึึงการวางแผนธุุรกิิจ กำำ�หนดแผนการตลาดให้้สอดคล้้องกัับ
พฤติิกรรมของผู้้�บริิโภคที่่�เปลี่่�ยนแปลงไปในยุุคสัังคมเศรษฐกิิจดิิจิิทััล ETDA เล็็งเห็็นถึึง
ความสำำ�คััญดัังกล่่าวจึึงได้้ร���ิเริ่่�มให้้มีีการจััดทำำ�โครงการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
ในประเทศไทยขึ้้�นมา เพื่่�อเก็็บรวบรวมข้้อมููลพฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในมิิติิต่่าง ๆ
ของคนไทย โดยมีีการสำำ�รวจอย่่างต่่อเนื่่�องเป็็นประจำำ�ทุุกปีี ตั้้�งแต่่ปีี 2556 ถึึงปััจจุุบััน
นอกจากนี้้�การสำำ�รวจในแต่่ละปีีจะมีีการผนวกคำำ�ถามพิิเศษประจำำ�ปีีซึ่่�งคำำ�ถามพิิเศษดัังกล่่าว
จะมาจากการติิดตามเฝ้้าดููว่่าในปีีนั้้�น ๆ มีีเหตุุการณ์์หรืือมีีกระแสความสนใจในเรื่่�องใด
ก็็จะนำำ�เอาเรื่่�องดัังกล่่าวมาตั้้�งเป็็นหััวข้้อของคำำ�ถามพิิเศษประจำำ�ปีีนั้้�น ๆ
3
รมว.กระทรวงดิิจิิทััลเผยความคืืบหน้้ายุุทธศาสตร์์ทางเทคโนโลยีีรัับนโยบายไทยแลนด์์ 4.0, ข่่าวเศรษฐกิิจ สำำ�นัักข่่าวอิินโฟเควสท์์, วัันที่่�
10 สิิงหาคม 2561, https://www.ryt9.com/s/iq03/2869602.
- 26. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 25
ในปีีนี้้�จะเป็็นการสำำ�รวจถึึงความรู้้�ความเข้้าใจในการใช้้ดิิจิิทััลไอดีี (Digital Identity)
เนื่่�องจากในปััจจุุบัันมีีบริิการออนไลน์์ของภาครััฐและภาคเอกชนเกิิดขึ้้�นมากมาย และ
ต้้องมีีการพิิสููจน์์และยืืนยัันตััวตนทางดิิจิิทััลเพื่่�อเข้้าใช้้บริิการต่่าง ๆ จึึงต้้องการสะท้้อน
ให้้เห็็นภาพรวมว่่า ประชาชนจะมีีความรู้้�ความเข้้าใจเรื่่�อง ดิิจิิทััลไอดีี (Digital Identity)
หรืือไม่่ เข้้าใช้้บริิการผ่่านบััญชีีรููปแบบไหน เช่่น การสร้้างบััญชีีใหม่่ โดยตั้้�งชื่่�อบััญชีีผู้้�ใช้้
และรหััสผ่่านหรืือจะเป็็นการเชื่่�อมบััญชีีSocialMedia,บััญชีีอีีเมล,บััญชีีธนาคารพาณิิชย์์
และอะไรคืือเหตุุผลที่่�เลืือกใช้้บััญชีีดัังกล่่าว เพื่่�อให้้เห็็นจุุดแข็็งของแต่่ละช่่องทางที่่�ให้้
บริิการออนไลน์์ต่่าง ๆ ที่่�คนเลืือกใช้้ นอกจากนี้้� ยัังต้้องการทราบว่่าประชาชนต้้องการ
ให้้เกิิดระบบที่่�ใช้้บััญชีีผู้้�ใช้้เดีียวที่่�สามารถเข้้าถึึงบริิการออนไลน์์ของทั้้�งภาครััฐและ
ภาคเอกชนหรืือไม่่คิิดว่่าใครควรมีีบทบาทหน้้าที่่�หลัักในการดููแลบััญชีีผู้้�ใช้้เดีียวเพราะเหตุุใด
และต้้องการให้้รััฐสร้้างความเชื่่�อมั่่�นในระบบดิิจิิทััลไอดีีอย่่างไรบ้้างซึ่่�งข้้อมููลดัังกล่่าว
จะช่่วยทำำ�ให้้เห็็นมุุมมองสำำ�คััญที่่�นำำ�มาใช้้ในการพััฒนาการทำำ�ธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
ของประเทศ ตลอดจนการพััฒนาการบริิการออนไลน์์ของภาครััฐและเอกชน รวมถึึง
การพััฒนาระบบดิิจิิทััลไอดีีที่่�จะเกิิดขึ้้�นต่่อไป
วััตถุุประสงค์์ของการสำำ�รวจ
1. เพื่่�อรวบรวมข้้อมููลที่่�แสดงลัักษณะและแนวโน้้มพฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
ของคนไทยที่่�เปลี่่�ยนแปลงอย่่างต่่อเนื่่�องทุุกปีี
2. เพื่่�อรวบรวมข้้อมููลพฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตของคนไทยที่่�อยู่่�ในความสนใจ
ในปีีที่่�มีีการจััดทำำ�การสำำ�รวจ ซึ่่�งผู้้�ที่่�สนใจสามารถนำำ�ไปใช้้ประโยชน์์ได้้ทัันสถานการณ์์
3. เพื่่�อให้้มีีข้้อมููลที่่�สำำ�คััญและจำำ�เป็็นต่่อการพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์ไว้้ให้้
บริิการแก่่ผู้้�ใช้้ข้้อมููลไม่่ว่่าจะเป็็นภาครััฐ ภาคเอกชน และผู้้�สนใจโดยทั่่�วไปอย่่างต่่อเนื่่�อง
4. เพื่่�อให้้ ETDA มีีข้้อมููลไว้้ใช้้สำำ�หรัับกำำ�หนดยุุทธศาสตร์์ในการส่่งเสริิม สนัับสนุุน
ติิดตาม และประเมิินผล การทำำ�ธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
- 27. รายงานผลการสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562
Thailand Internet User Behavior 201926
ระเบีียบวิิธีีการสำำ�รวจ
การสำำ�รวจนี้้�มีีวััตถุุประสงค์์ที่่�จะรวบรวมข้้อมููลเกี่่�ยวกัับพฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
ของคนไทย โดยได้้ทำำ�การสำำ�รวจแบบออนไลน์์ และเนื่่�องจากทีีมผู้้�จััดทำำ�ไม่่มีีรายชื่่�อของ
ประชากรผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตทั้้�งหมด จึึงไม่่ได้้ใช้้การเลืือกตััวอย่่างตามหลัักความน่่าจะเป็็น
ผู้้�ที่่�เข้้ามาตอบแบบสำำ�รวจ คืือ ผู้้�ตอบแบบสำำ�รวจ เป็็นผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตที่่�เข้้ามาตอบด้้วย
ความสมััครใจ ทำำ�ให้้เมื่่�อพิิจารณารายกลุ่่�มย่่อย สััดส่่วนของจำำ�นวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตจาก
ตััวอย่่างที่่�ได้้ จึึงอาจแตกต่่างกัับสััดส่่วนของจำำ�นวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตทั้้�งสิ้้�นในประเทศไทย
ดัังนั้้�น การคำำ�นวณค่่าต่่าง ๆ ในภาพรวมจึึงได้้มีีการแก้้ปััญหาการกระจายตััวของผู้้�ตอบ
แบบสำำ�รวจที่่�ไม่่กระจายตััวตามโครงสร้้างของผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย
ผ่่านการถ่่วงน้ำำ��หนัักด้้วยสััดส่่วนของจำำ�นวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตทั้้�งสิ้้�นในประเทศไทย
รายกลุ่่�มอายุุที่่�ได้้จากการสำำ�รวจการมีีการใช้้เทคโนโลยีีสารสนเทศและการสื่่�อสารในครััวเรืือน
พ.ศ. 2561 จััดทำำ�โดยสำำ�นัักงานสถิิติิแห่่งชาติิ
วิิธีีการเก็็บรวบรวมข้้อมููล
การสำำ�รวจพฤติิกรรมผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2562 นี้้�ยัังคง
เป็็นการสำำ�รวจออนไลน์์เช่่นในปีีที่่�ผ่่านมา โดยได้้ประชาสััมพัันธ์์แบบสำำ�รวจดัังกล่่าว
ผ่่านแผ่่นป้้ายประชาสััมพัันธ์์ การติิดแบนเนอร์์ในหน้้าเว็็บไซต์์ และช่่องทาง Social
Mediaต่่างๆเช่่นFacebook,Line@,Instagram,TwitterของETDAและหน่่วยงานต่่างๆ
ทั้้�งภาครััฐและภาคเอกชนที่่�ให้้ความอนุุเคราะห์์ เพื่่�อให้้มีีการกระจายแบบสำำ�รวจไปยััง
กลุ่่�มผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตอย่่างทั่่�วถึึง การสำำ�รวจครั้้�งนี้้�ได้้เริ่่�มกระจายแบบสำำ�รวจใน
เดืือนสิิงหาคม - ตุุลาคม 2562 โดยมีีผู้้�ให้้ความสนใจเข้้ามาตอบแบบสำำ�รวจ จำำ�นวนทั้้�งสิ้้�น
17,242 คน จากนั้้�นจึึงนำำ�ผลการตอบแบบสำำ�รวจที่่�ได้้ทั้้�งหมดเข้้าสู่่�กระบวนการ
ประมวลผลโดยใช้้โปรแกรมสำำ�เร็็จรููปทางสถิิติิ
- 30. สำำ�นัักงานพััฒนาธุุรกรรมทางอิิเล็็กทรอนิิกส์์
Electronic Transactions Development Agency 29
พฤติิกรรม
การใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
ปััจจุุบัันเราได้้เข้้าสู่่�ยุุคสัังคมดิิจิิทััล (Digital Society) อย่่างเต็็มตััว ยุุคที่่�ทุุกอย่่างมีี
การเปลี่่�ยนแปลงอย่่างรวดเร็็วและก้้าวกระโดด คนสามารถเข้้าถึึงอิินเทอร์์เน็็ตได้้มากขึ้้�น
และมีีพฤติิกรรมการใช้้อิินเทอร์์เน็็ตที่่�เปลี่่�ยนแปลงไป โดยในปีี 2561 มีีผู้้�ใช้้
อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทยสููงถึึง 47.5 ล้้านคน4
ซึ่่�งคิิดเป็็น 71.5% ของประชากรใน
ประเทศไทยที่่�มีีจำำ�นวน 66.4 ล้้านคน5
แสดงให้้เห็็นว่่ามีีจำำ�นวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ต
เพิ่่�มขึ้้�นอย่่างมากเมื่่�อเทีียบกัับปีี 2556 ที่่�มีีจำำ�นวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตเพีียง 26.1 ล้้านคน
นัับได้้ว่่า 5 ปีีผ่่านมา จำำ�นวนประชากรที่่�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทยมีีอััตรา
การเติิบโตเฉลี่่�ย6
สููงถึึง 81.5% ต่่อปีี
4 จำำ�นวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2556-2561 http://webstats.nbtc.go.th/netnbtc/INTERNETUSERS.php
5จำำ�นวนประชากรในประเทศไทย ปีี 2561 อ้้างอิิงจากรายงานสถิิติิจำำ�นวนประชากรและบ้้านประจำำ�ปีี พ.ศ.2561ระบบทางการทะเบีียน
สำำ�นัักบริิหารการทะเบีียนกรมการปกครองhttp://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statTDD/views/showProvinceData.php
6 CAGR (Compound Annual Growth Rate) คืือ อััตราการเติิบโตโดยเฉลี่่�ยต่่อปีี มีีสููตรดัังนี้้�
CAGR = [ (End year/ First year) ^1/(n-1)] – 1
เมื่่�อ End year = ข้้อมููลปีีสุุดท้้าย, First year = ข้้อมููลปีีแรก, ^ = เครื่่�องหมาย ยกกำำ�ลััง, n = จำำ�นวนปีีทั้้�งหมด
ภาพที่่� 1 จำำ�นวนผู้้�ใช้้อิินเทอร์์เน็็ตในประเทศไทย ปีี 2556-2561
0
10
20
30
40
50
จํานวนผู้ใช้อินเทอร์เน็ต (ล้านคน)
26.1
2556 2557 2558 2559 2560 2561
27.7
39.5
43.9
45.2
47.5