İçeriğe atla

Andrzej Wajda

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Andrzej Wajda
2012 yılında çekilmiş fotografı
DoğumAndrzej Witold Wajda
Suwałki, İkinci Polonya Cumhuriyeti
Ölüm9 Ekim 2016 (90 yaşında)
Varşova, Polonya Polonya
MeslekYönetmen, senarist ve yapımcı
Etkin yıllar1951-2016
Evlilik
Ödüller
İmza
Andrzej Wajda, Varşova (Polonya), Mayıs 2006

Andrzej Witold Wajda (d. 6 Mart 1926, Suwalki - ö. 9 Ekim 2016, Varşova), Polonyalı sinema yönetmeni.

16 yaşından itibaren Polonya Direnişi ile birlikte savaştı. Savaştan sonra, Kraków Güzel Sanatlar Akademisi'nde (1945-48) resim öğrenimi, Lodz Ulusal Sinema Okulu'nda (1950-52) yönetmenlik eğitimi gördü. Daha sonra Barska Sokağında Beş Çocuk filminde Alexander Ford'un asistanı olarak çalıştı.

Çalışmaları ve sinemaya bakışı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sinema alanında hem Polonya hem de Avrupa'nın önemli yönetmenleri arasında sayılır. Kanal (1957) filminde Polonya'nın kaderini ve 1944 Varşova Ayaklanması'ndaki kahramanlığını yansıtır.

Wajda'nın fimleri, batıda yaygın bir şekilde izlenen savaş sonrası Polonya filmleri arasında yer aldı. Daha sonra, sinema ve TV için gerçekleştirdiği filmler tema ve içerik açısından büyük çeşitlilik gösterdi.

1972'de genç sinemacıları yüreklendirmek amacıyla Film Polski'nin bir dalı olarak kurulan Film Unit X'in başkanlığına, Polonya Sinemacılar Sendikası Başkanlığına seçilen Wajda, Polonya'daki politik durum nedeniyle 1981'de her iki görevinden de istifa etti. Daha sonra, çalışmalarını tiyatro ve yabancı stüdyolarla ortak film yapımları üzerinde yoğunlaştırdı. Kısa süre sonra Paris'e yerleşti. Polonya dışında birkaç film yönettikten sonra, 1986'da ülkesine döndü. 1989'un başında, yeni Polonya Halk Cumhuriyeti'nde senatörlüğe seçildi.

Andrzej Wajda, çağımızın en çok ödül alan yönetmenlerinden biridir. İlk dönem filmlerinden Wajda'nın, duygusal bir tarih yaklaşımı ve romantik bir insan yazgısı kavramından oluşan kendi sanatçı damgasının yaratma yönteminin temellerinin atıldığını görürüz.

Wajda'nın eserleri çağımızın birçok biçimini ve katmanını ortaya koyar. Tarih filmlerini çağdaş konulu filmler; geniş bir toplumsal yelpazeyi tarayan filmleri de insanların en mahrem deneyimleri üzerinde yoğunlaşan filmler izler. Wajda'nın tüm eserlerinin diğer bir birleştirici ögesi de, onun edebiyat ve sanat kaynaklarına bağlı kalışıdır. Filmlerinin hatırı sayılır bir bölümü edebiyattan gelirken; resimsel yönü de romantik sanat geleneğinden esin bulur. Filmlerinin ortak noktasını, onun büyük tarihsel sentezleri, mecazları ve sembolleri betimlemesini sağlayan tema seçimi tayin eder. Bireylerin ve toplumların kaderlerinde, trajik biçimde sonuçlanan olayların kesişme noktasını oluşturan anlar, hep onu çekmiştir. Filmlerinde, insan varoluşunun ana motifleri iç içe geçmiştir: Ölüm ve hayat, aşk, yenilgi, seçim yapmak zorunda kalmanın trajik ikilemi ve büyük hayalleri gerçekleştirmenin olanaksızlığı. Tüm bu motifler, hatta aşk gibi son derece öznel bir duygu bile, Wajda filmlerinde tarih bağlamında ele alınmıştır. Ünlü Polonyalı yönetmen 9 Ekim 2016 günü solunum yetmezliği nedeniyle Varşova'da öldü.

Kişisel Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wajda dört kez evlendi. Üçüncü eşi aktris Beata Tyszkiewicz dir. Ondan 1967 yılında Karolina adında bir kızı olmuştur. Dördüncü eşi tiyatro kostümü tasarımcısı ve aktris Krystyna Zachwatowicz dir.

Özel
  1. ^ Filim 70 (dergi) Sinematek Derneği Yayın Organı, Sayı:2 s. 4
Genel

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]