Jump to content

Sfinga

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Sfinga arkaike greke në Muzeun Arkeologjik të Korintit

Sfinga ose sfinksi është një qenie mitike me kokë njeriu, skifteri, mace, ose të një deleje, trupit të një luani dhe me flatrat e një shqiponje. Në traditën antike, sfinga ka kokën e një gruaje, këmbët e një luani dhe krahët e një zogu. Ajo është mitizuar si tradhtare dhe e pamëshirshme dhe do të vrasë e do të hajë ata që nuk mund t'i përgjigjen gjëegjëzës së saj. [1] Ky version vdekjeprurës i një sfinge shfaqet në mitin dhe dramën e Edipit . [2]

Ndryshe nga sfinksi grek, që është grua, sfinksi egjiptian është treguar tipikisht si një burrë, një androsfinks. Përveç kësaj, sfinksi egjiptian shihej si dashamirës, por kishte një forcë të egër të ngjashme me versionin keqdashës grek. Që të dy mendoheshin si roje dhe shpesh anonin hyrjet në tempuj. [3]

Në artin dekorativ evropian, sfinga gëzoi një ringjallje të madhe gjatë Rilindjes. Më vonë, imazhi i sfingës, fillimisht shumë i ngjashëm me konceptin origjinal antik egjiptian, u eksportua në shumë kultura të tjera, megjithëse ato shpesh interpretohen krejt ndryshe për shkak të përkthimeve të përshkrimeve të origjinaleve dhe përmes evolucionit të konceptit në lidhje me traditat kulturore.

Paraqitjet e sfingës zakonisht lidhen me struktura arkitektonike si varret mbretërore ose tempujt fetarë.

  • Clay, Jenny Strauss, Hesiod's Cosmos, Cambridge University Press, 2003.  ISBN 978-0-521-82392-0.
  • Stewart, Desmond. Pyramids and the Sphinx. [S.l.]: Newsweek, U.S., 72. Print.
  • Taheri, Sadreddin (2013). "Gopat (Sphinx) and Shirdal (Gryphon) in the Ancient Middle East". Tehran: Honarhay-e Ziba Journal, Vol. 17, No. 4. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Kallich, Martin. "Oedipus and the Sphinx." Oedipus: Myth and Drama. N.p.: Western, 1968. N. pag. Print.
  • Dessenne, André. La Sphinx: Étude iconographique (in French). De Boccard, 1957.
  1. ^ "Dr. J's Lecture on Oedipus and the Sphinx". People.hsc.edu. Marrë më 15 maj 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Kallich, Martin. "Oedipus and the Sphinx." Oedipus: Myth and Drama. N.p.: Western, 1968. N. pag. Print.
  3. ^ Stewart, Desmond. Pyramids and the Sphinx. [S.l.]: Newsweek, U.S., 72. Print.