Naar inhoud springen

Lijst van basilieken

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Een conopeum, een van de kenmerken van een basiliek

Een basiliek (Latijn: basilica) is een eretitel voor een katholiek kerkgebouw met een bijzondere betekenis. Dit kan zijn omdat de kerk van groot historische belang is, omdat er een bijzonder reliek ligt, of omdat de kerk het centrum is van een bepaalde devotie of bedevaart. De eretitel wordt door de paus toegekend. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende basilieken. Zo zijn er basilieken met de titel basilica maior en die met de titel basilica minor. Onder die laatste groep vallen ook de zogenaamde Patriarchale basilicae minores. Verreweg de meeste basilieken vallen onder de groep basilica minor, zo'n 1500 wereldwijd.

Basilica maior

[bewerken | brontekst bewerken]

De titel Basilica Maior is voorbehouden aan vier Romeinse kerken. Sinds een besluit van paus Benedictus XVI uit 2006 worden deze tegenwoordig ook wel pauselijke basilieken genoemd:

Basilica minor

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Basilica minor voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Alle overige basilieken (ongeveer 1900 wereldwijd) zijn basilica minor.[1] Ze zijn te herkennen aan het conopeum en tintinnabulum (baldakijn en klokje), die aan weerszijden van het hoofdaltaar zijn geplaatst. Voor de titel is vereist dat de kerk een zekere historische betekenis heeft of een belangrijke relikwie bezit en daarnaast een centrum vormt voor pastorale werken en liturgie binnen een bisdom.[2]

Patriarchale basilicae minores

[bewerken | brontekst bewerken]

Binnen de basilica minor hebben sommige basilieken een patriarchale status.

Niet-patriarchale basilicae minores

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle overige basilieken zijn basilicae zonder patriarchale status. Sommige van deze basilieken zijn tevens kathedraal. Ook zijn er heiligdommen en bedevaartskerken bij.

België telt officieel 30 basilieken:

Basiliek Plaats Stichtingsjaar Jaar van verheffing Reden van verheffing Afbeelding
Sint-Andriesbasiliek (abdij van Zevenkerken) Sint-Andries ca. 1100 -1796, hersteld 1902 1952 Abdij met aanzienlijke liturgische uitstraling
Sint-Salvatorskathedraal Brugge 1127-1166 1921
Basiliek van het Heilig Bloed Brugge 1134-1157 1923 Heilig Bloed-bedevaartsoord
Basiliek van het Heilig Hart (Berchem) Berchem 1875 1878
Basiliek van het Heilig Hart te Koekelberg Koekelberg 1905-1970 1952
Sint-Hermesbasiliek Ronse Sint-Hermescrypte uit 1089 - eerste kerkgebouw vanaf 831 (traditie zegt 650-660) 2019 Verering H. Hermes en jaarlijkse Fiertelommegang
Sint-Martinusbasiliek Luik vanaf 965 1886
Sint-Martinusbasiliek Halle vanaf 727 1946 Onze-Lieve-Vrouw van Halle bedevaartsoord
Sint-Maternusbasiliek Walcourt vanaf 922 1950 Onze-Lieve-Vrouw van Walcourt
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Basse-Wavre (Priorij Basse-Wavre) Waver vanaf 16e eeuw 1999
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Chèvremont Vaux-sous-Chèvremont 1928 Notre-Dame du Château-Neuf-bedevaartsoord
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Dadizele Dadizele 1882 Onze-Lieve-Vrouwe Onbevlekt Ontvangen-bedevaartsoord
Basiliek van Sint-Benedictus (benedictijner-abdij van Maredsous) Anhée 1881 1926 Bedevaartsoord
Basiliek van Onze-Lieve Vrouw van Godsdal (Cisterciënzer-abdij van Godsdal) Aubel vanaf 1216 1946
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstand Bon-Secours 1910 Notre-Dame du chêne-entre-deux-bois-bedevaartsoord
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Goede Hoop (Premonstratenzer-abdij van Notre-Dame de Bonne-Espérance) Vellereille-les-Brayeux 1957
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw met het Gouden Hart Beauraing 2013
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Hanswijk Mechelen 1663-1681 1987 Bedevaartsoord (Onze-Lieve-Vrouw van Hanswijk)
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Kortenbos Kortenbos vanaf 1639 1936 Bedevaartsoord
Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdesbasiliek[3] Edegem 1931-1933 2008
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes Oostakker 1875-1877 1924 Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes-bedevaartsoord
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Orval (Cisterciënzer-abdij Notre-Dame d'Orval) Villers-devant-Orval 1132 1939
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel Scherpenheuvel 1627 1922 Bedevaartsoord
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Tongeren Tongeren vanaf 1240 1927 Bedevaartsoord
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Tongre Tongre-Notre-Dame vanaf 1081 1927
Basiliek en klooster van Onze-Lieve-Vrouw van Troost Vilvoorde 1641-1643 2006
Sint-Petrus en Sint-Paulusbasiliek Saint-Hubert vanaf 1064 1927 Heilige Hubertus-bedevaartsoord
Sint-Pieter en Paulusbasiliek (Benedictijner-Sint-Pieter en Sint-Paulusabdij) Dendermonde 1902 1939 Enige abdij bisdom Gent
Sint-Servaasbasiliek (Premonstratenzer-abdij van Grimbergen) Grimbergen vanaf 1660 1999
Virga Jessebasiliek Hasselt vanaf 1334 1998 Bedevaartsoord

Nederland telt sinds 2018 27 basilieken. Van 1964 tot 2013 was ook de Sint-Walburgiskerk van Arnhem in de lijst opgenomen.

Basiliek Plaats Bouwjaar Jaar van verheffing Reden van verheffing Afbeelding
Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara Oudenbosch 1867-1880 1912
Sint-Amelbergabasiliek Susteren vanaf 714 2007 Zevenjaarlijkse heiligdomsvaart
Kathedrale basiliek Sint Bavo Haarlem 1895-1930 1948
Sint-Calixtusbasiliek Groenlo 1906-1908 2014
Sint-Franciscusbasiliek Bolsward 1934 2017 Devotie Maria van Sevenwouden en verering Zalige Titus Brandsma;
verheffing d.d. 28 mei 2017
Sint-Georgiusbasiliek Almelo 1900-1902 2009
Sint-Jansbasiliek Laren 1924 1937 Sint-Jansprocessie
Sint-Jansbasiliek Oosterhout vanaf 1277 1977
Sint-Janskathedraal 's-Hertogenbosch vanaf 1370 1929 Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch
Basiliek van de Heilige Kruisverheffing Raalte 1891-1892 1992
Sint-Lambertusbasiliek Hengelo 1890 1998
Sint-Liduinabasiliek Schiedam 1878-1881 1990 Liduina van Schiedam
Sint-Martinusbasiliek Venlo vanaf 11e eeuw 2018 proclamatieviering d.d. 28 april 2019
Basiliek van de Heilige Nicolaas[4] Amsterdam 1884-1887 2012 Devotie Mirakel van Amsterdam;
verering H. Nicolaas van Myra, stadspatroon van Amsterdam
Sint-Nicolaasbasiliek IJsselstein 1885-1887 1972 Onze Lieve Vrouw van Eiteren
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart Sittard 1875-1877 1883 Bedevaartskerk en devotie van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw-Tenhemelopneming Maastricht vanaf 5e eeuw 1933
Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemelopneming Zwolle 1394-1399 1999 Verering Thomas a Kempis
Sint-Pancratiusbasiliek Tubbergen 1576 2000
Sint-Petrusbasiliek Boxmeer vanaf 10e eeuw 1999 Heilig Bloedwonder en bijbehorende jaarlijkse processie
Sint-Petrusbasiliek Boxtel 15e - 16e eeuw 2011 Heilig Bloedwonder en bijbehorende jaarlijkse processie

Sint-Petrusbasiliek Oirschot 13e - 16e eeuw 2013 Devotie Onze Lieve Vrouw van de Heilige Eik; verheffing d.d. 23 juni 2013[5]

Sint-Plechelmusbasiliek Oldenzaal vanaf 8e eeuw 1950 Verering Sint-Plechelmus
Basiliek van het Heilig Sacrament Meerssen 14e eeuw 1938 Eucharistisch wonder en brandwonder
Sint-Servaasbasiliek Maastricht vanaf 384 1985
Sint-Willibrordusbasiliek Hulst vanaf 10e eeuw 1930
Basiliek van de H.H. Wiro, Plechelmus en Otgerus Sint Odiliënberg vanaf 8e eeuw 1957

Suriname telt 1 basiliek.

Basiliek Plaats Bouwjaar Jaar van verheffing Reden van verheffing Afbeelding
Sint-Petrus-en-Pauluskathedraal (Paramaribo)[6][7] Paramaribo 1883-1887 2014
Bewerk
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.

Luxemburg telt één basiliek:

Land Plaats Basiliek Jaar van verheffing Foto
Algerije Algiers Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Afrika 1875
Algerije Annaba Sint-Augustinusbasiliek 1914
Benin Ouidah Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis 1989
Egypte Caïro Basiliek van de Heilige Theresia van het Kind Jezus 1972
Egypte Caïro Kathedrale Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Fatima[8] 1993
Ghana Kumasi Kathedrale Basiliek van Sint-Petrus 2004
Ghana Navrongo Kathedrale Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smarten 2006
Ivoorkust Yamoussoukro Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Vrede 1990
Kameroen Yaoundé Basiliek van Maria Koningin der Apostelen 2006
Kenia Nairobi Kathedrale Basiliek van de Heilige Familie 1982
Nigeria Onitsha Kathedrale Basiliek van de Allerheiligste Triniteit 2007
Oeganda Lodonga Basiliek van de Gezegende Maagd Maria 1961
Oeganda Namugongo Basiliek van de Martelaren van Oeganda 1993
Oeganda Munyonyo Basiliek van de Martelaren van Oeganda 2017
Rwanda Kabgayi Kathedrale Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen 1992
Senegal Poponguine Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Verlossing 1991
Tunesië Carthago Kathedraal van Saint-Louis 1918
Zimbabwe Bulawayo Kathedrale basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis 2013
Land Plaats Basiliek Jaar van verheffing Afbeelding
China Shanghai Basiliek van O.L.V. Hulp van Christenen (She Shan Basiliek) 1942
Filipijnen Manilla Basiliek van de Black Nazarene, Quiapo (Quiapo Church) 1987
Filipijnen Manilla Kathedrale Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis 1958
Filipijnen Malolos Kathedrale Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis
Filipijnen Manilla Minor Basilica of San Lorenzo Ruiz 1992
Filipijnen Manilla Basilica Minore de San Sebastian (Sint-Sebastiaanbasiliek) 1891[9]
Filipijnen Cebu City Basilica minore del Santo Niño
Filipijnen Naga City Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Peñafrancia 1985
Filipijnen Piat Basiliek van Onze-Lieve-Vrouwe- van Piat 1997
Filipijnen Taal Basiliek van Sint-Maarten van Tours 1948
Filipijnen Tayabas City Basiliek van Sint-Michael de Aartsengel 1988
India Bandel Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans 1988
India Bangalore St Maria's Basiliek, Shivajinagar 1973
India Chennai Basiliek van de National Shrine van St Thomas, Santhome (San Thome Church) 1956
India Goa Velha Basiliek van Bom Jesus 1946
India Kochi St Maria's Metropolitan MajorArchCadedral Basiliek, Ernakulam 1974
India Kochi St George's Basiliek,Angamaly,Ernakulam 2009
India Kochi Holy Cross Cadedral Basiliek 1984
India Kochi National Shrine Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Ransom, Vallarpadam 2004
India Mumbai Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van de Mount, Bandra (Mount Maria Church) 1954
India Ranchi Basiliek van de Divine Motherhood van Onze-Lieve-Vrouw, Raja Ulhatu 2004
India Sardhana Basiliek van Onze-Lieve-Vrouwe van Graces 1961
India Thiruvaiyaru Basiliek van Onze-Lieve-Vrouwe van Lourdes, Poondi (Poondi Madha Basiliek) 1999
India Thiruvananthapuram Pro-Cathedral van St Maria Queen van Peace 2008
India Thoothukudi Onze Lieve Vrouwe van Snows Shrine Basiliek 1982
India Thrissur Basiliek van Onze-Lieve-Vrouwevan Dolours 1992
India Tiruchirappalli Basiliek van de Heilige Verlosser 2006
India Velankanni Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Good Health 1962
Israël Haifa Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw, Sterre der Zee, Stella Maris Carmelite Monastery 1839
Israël Jeruzalem Heilig Grafkerk
Israël Jeruzalem Kerk van Alle Naties
Israël Jeruzalem Basiliek van St Stephen 1903
Israël Jeruzalem Sint-Annakerk 1954
Israël Jeruzalem Basiliek van de Dormition van de Virgin Maria, Hagia Maria Sion Abbey 1957
Israël Lager Galilea Basiliek van de Transfiguratie, Tabor
Israël Mateh Yehuda Church van Emmaus (House van St Cleophas) 1919
Israël Nazareth Basiliek van de Aankondiging
Sri Lanka Tewatte Basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Lanka 1973
Taiwan Kaohsiung Kathedrale Basiliek van de Heilige Rozenkrans 1995
Taiwan Wanluan Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis, Wanchin 1984
Vietnam Ho Chi Minhstad Kathedrale Basiliek van de Onbevlekte Ontvangenis 1962
Vietnam La Vang Basiliek van Onze Lieve Vrouwe van La Vang 1961
Vietnam Nam Định Basiliek van Phú Nhai 2008
Bewerk
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
Bewerk
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
Bewerk
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden.
  • Lima:
    • Kathedrale Basiliek
    • Minor Basilica de Nuestra Señora de la Merced
    • Minor Basilica de Nuestra Señora del Rosario
    • Minor Basilica de San Francisco
    • Minor Basilica de Santa Rosa de Lima
    • Minor Basilica de María Auxiliadora
  • Cuzco
  • Arequipa: Kathedrale Basiliek
  • Ayacucho: Kathedrale Basiliek
  • Trujillo: Kathedrale Basiliek
  • Puno: Kathedrale Basiliek