Jump to content

California

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Nagsasabtan: 37°N 120°W / 37°N 120°W / 37; -120

Estado ti California
Birngas: The Golden State
Ti Nabalitokan nga Estado
Pasasao: Eureka[1]
Mapa ti Estados Unidos a mangipakita ti California
Opisial a pagsasaoIngles
Naisasao a pagsasaoIngles (laeng) 57.6%
Espaniol 28.2%[2]
Nagan dagiti umiliCalifornian
KapitolioSacramento
Kadakkelan a siudadLos Angeles
Kadakkelan a metroGreater Los Angeles Area
KalawaMaika-3
 - Dagup163,696 sq mi
(423,970 km2)
 - Kaakaba250-milia (400 km)
 - Kaatiddog770-milia (1,240 km)
 - % ti danum4.7
 - Latitud32° 32′ N to 42° N
 - Longitud114° 8′ W to 124° 26′ W
PopulasionUmuna
 - Dagup37,253,956
 - Densidad234.4/sq mi  (90.49/km2)
Maika-11
 - MatgedanUS$61,021 (Maika-9)
Kangato
 - Kangatuan a puntoBantay Whitney[3][4][5][6]
14,505 ft (4421.0 m)
 - Pagtengngaan2,900 ft  (880 m)
 - Kababaan a puntoBadwater Basin idiay Death Valley[4][5]
−282[7] ft (-86.0 m)
Sakbay a naestadoCalifornia Republic
Pannakaawat iti kapponSeptiembre 9, 1850 (Maika-31)
GobernadorGavin Newsom (D)
Teniente GobernadorEleni Kounalakis (D)
LehislaturaCalifornia State Legislature
 - Akinngato a KamaraSenado ti Estado iti California
 - Akinbaba a KamaraCalifornia State Assembly
Dagiti senadorDianne Feinstein (D)
Alex Padilla (D)
Dagiti delegado34 Demokrata, 19 Republikano (listaan)
Sona ti orasPasipiko: UTC-8/-7
ISO 3166US-CA
PangyababaanCA, Calif.
Websiteca.gov

Ti California ket maysa nga estado idiay kalaudan iti Estados Unidos iti Amerika. Isu iti estado nga kaaduan ti tao, iti bilang ken iti paggapuanda nga agsasabali a puli, ken iti heograpiana. Makita ditoy iti kangatuan ken kababaan nga punto iti buo ti kontinental nga Estados Unidos. No maisa nga nawaya a pagilian iti California, isu iti maikalima a kadakkelan a ekonomia iti lubong.

Pakasaritaan

[urnosen | urnosen ti taudan]
Pakasaritaan iti populasion
Tawen iti
senso
Populasion

1850 92,597
1860 379,994
1870 560,247
1880 864,694
1890 1,213,398
1900 1,485,053
1910 2,377,549
1920 3,426,861
1930 5,677,251
1940 6,907,387
1950 10,586,223
1960 15,717,204
1970 19,953,134
1980 23,667,902
1990 29,760,021
2000 33,871,648

Iti California iti estado a kaaduan iti populasion ti Estados Unidos — nasurok ngan 12 porsiento iti Americano ket maibilang a Californiano. Manipud 2004 adda 35,893,799 nga populasion iti California. 9,400,000 kadagitoy ket ganganaet a naiyanak (26.5% iti populasion), ket mapatta nga 2,209,000 kadagitoy a ganganaet ket ilegal (6.2% iti populasion iti California).

Kitaem ditoy para iti dadduma pay nga informasion maipanggep dagiti puli iti Estados Unidos.

2000 Senso [1] 2003 Estimado [2]
Puraw 47.4% 45.2%
Hispano/Latino 32.4% 34.3%
Asiano 11.0% 11.4%
Nangisit 6.5% 6.3%
Dua wenno nasurok pay nga puli 1.9% 1.9%
Patneng nga Americano (American Indian) ken Inuit 0.5% 0.5%
Hawayano ken dadduma nga Pacifico 0.3% 0.3%
 

Awan iti mabigbig nga kadakkelan a bileg ti puli iti California. Isu iti maikatlo nga estado a dagiti minoria nga puli, no pagtitiponen, iti mayoria, kas iti Hawaii ken New Mexico. Dagiti Puppuraw (saan nga Hispano) pay laeng iti kadakkelan ngem saan nga isudan iti mayoria gapu iti pinagsangpet dagiti nagadu nga imigrante iti Latino America ken Asia. Dagiti Hispano ket kakatlodan iti populasion iti California, mapatta nga isuda iti agbalin nga mayoria iti estado intono 2040. Iti California pay iti estado nga addaan iti maikadua a kadakkelan a populasion kadagiti Asiano (masurotna iti Hawaii).

Kaaduan dagiti Mexicano ket agnanaedda idiay abagatan ken tengnga iti California. Aleman ken Irish nga puli iti kaaduan kadagiti puppuraw ket naiwarasda amin iti California. Dagiti Asiano ket aggigianda a kaaduan iti ciudciudad ken masurot a purpurok iti San Francisco, Los Angeles ken San Diego. Dagiti Intsik ken Filipino iti kadakkelan a populasion nga Asiano iti California.

60.5% iti agnanaed iti California nga mangrugi iti tawen ti lima ket makasao iti English idiay balayda ket 25.8% iti Espanol. Intsik iti maikatlo (2.6%), santo Tagalog (2.0%) ken Vietnamese (1.3%). Nasurok nga sangagasut iti maibilang nga patneng a pagsasao iti California, ususaren dagiti nabati nga grupo iti American Indian. Kaaduan dagitoy ket matmatayen a pagsasao. Manipud 1986, English iti ofisial nga pagsasao iti California.

Dagiti relihion iti California:

Kas kadagiti dadduma nga lumaud a estado iti Estados Unidos, dagiti Californiano nga saan manginagan wenno awan relihionna ket nangatngato a porsiento no maiyasping kadagiti sabali nga paset iti pagilian.

Dagiti importante nga siudad ken ili

[urnosen | urnosen ti taudan]

Adda 478 a siudad iti California, kaaduan kadagitoy ket adda idiay maysa nga metropolis iti estado. 68% iti populasion ti California ket agnaed idiay dua nga kadakkelan a metropolis, iti Los Angeles Metro ken iti Lo-ok iti San Francisco.

Pinagadal ken Ay-ayam

[urnosen | urnosen ti taudan]

Unibersidad

[urnosen | urnosen ti taudan]


National Football League

Arena Football League

Major League Baseball

National Basketball Association

National Hockey League

Major League Soccer

Women's National Basketball Association

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ "Government Code Section 420-429.8". State of California Legislative Council. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-06-28. Naala idi Disiembre 24, 2009.
  2. ^ California — Languages (PDF). Census. Naala idi 2010-04-15.
  3. ^ "Whitney". NGS data sheet (iti Ingles). U.S. National Geodetic Survey. Naala idi Oktubre 20, 2011.
  4. ^ a b "Elevations and Distances in the United States". United States Geological Survey. 2001. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-10-15. Naala idi Oktubre 21, 2011.
  5. ^ a b Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
  6. ^ Ti tuktok iti Bantay Whitney ket isu tu kangatuan a murdong iti Estados Unidos.
  7. ^ "Elevations and Distances in the United States". Reston, Virginia: USGS. Abril 29, 2005. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-10-15. Naala idi Oktubre 24, 2011. Kinasigud a naipablaak idi 1995.