Neidio i'r cynnwys

Asid fformig

Oddi ar Wicipedia
Asid fformig
Enghraifft o'r canlynolmath o endid cemegol Edit this on Wikidata
Mathstraight chain fatty acids, alkanoic acid, short-chain fatty acid Edit this on Wikidata
Màs46.005 uned Dalton Edit this on Wikidata
Fformiwla gemegolCh₂o₂ edit this on wikidata
Clefydau i'w trinDafaden sylfaenol edit this on wikidata
Rhan oresponse to formic acid Edit this on Wikidata
Yn cynnwysocsigen, carbon, hydrogen Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Asid gwan yw asid fformig, y symlaf o deulu o asidau o'r enw asid carbocsylig, ac fe adnabyddwn ef weithiau gyda'r enw 'asid methanoig'. Ei fformiwla gemegol ydyw HCOOH neu CH2O2.

Mae'n digwydd ym myd natur: fe'i geir ym mhigiad y morgrugyn er enghraifft, yn ogystal â'r wenynen. Mae hefyd yn gynnyrch tannwydd amgen cerbydau diweddar sy'n llosgi methanol ac ethanol os yw'n cael ei halogi gan ddŵr a gasolin.

O'r gair Lladin formica y daw ei enw (fel llawer o enwau gwyddonol): ystyr formica ydy morgrugyn ac roedd morgrug yn cael eu distyllu gan y Rhufeiniaid mewn cerwyni mawr er mwyn creu asid fformig.

Defnydd

[golygu | golygu cod]

I brisyrfio bwyd ac fel asiant gwrthfacteria gwartheg y caiff ei ddefnyddio fynychaf. Mae gwair wedi cael ei chwistrellu gan asid fformig yn para'n hirach gan nad yw'n pydru mor gyflym. Gall hefyd ladd bacteria samonela mewn bwyd ieir.

Fe'i gysylltir hefyd gyda datblygiadau diweddar iawn gyda chell danwydd.

Eginyn erthygl sydd uchod am wyddoniaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.