Idi na sadržaj

Bespilotna letjelica

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Bespilotna letjelica MQ-9 Reaper
DJI Phantom
AltiGator civilni dron
Lansiranje bespilotne letjelice

Bespilotna letjelica (eng. unmanned aerial vehicle – UAV) je letjelica bez posade, koja se može nadzirati na daljinu ili letjeti samostalno upotrebom unaprijed programiranog plana leta ili pomoću složenih autonomnih dinamičkih sistema. Bespilotne letjelica se često koriste u vojne svrhe za izviđanje i napad na ciljeve kao i za civilnu upotrebu, kao što su vatrogasni zadaci, policijsko praćenje ili istraživanje terena. Od Drugog svjetskog rata do danas svakodnevno su u upotrebi u različitim dijelovima svijeta i na različitim zadacima.[1]

Historija

[uredi | uredi izvor]

Upotreba bespilotnih letjelica može se pratiti unazad do vremena prije Drugog svjetskog rata. Prvi pokušaji sa letjelicama bez posade izvedeni su 1917. godine u vidu eksperimenata sa radio upravljanjem. Prve letjelice ovog tipa korištene su kao leteće mete u obuci posada protivavionske artiljerije. Tokom Drugog svjetskog rata bilo je pokušaja da se bespilotne platforme upotrijebe u borbi, ali je tehnologija proizvodnje bespilotnih letjelica evoluirala u pravcu proizvodnje vođenih raketa. U godinama koje su slijedile dolazi do naglog tehnološkog razvoja, letjelice koje su se pretežno koristile kao vježbovna sredstva adaptirane su za izvođenje izviđačkih misija.

U periodu zahlađenja odnosa između Istoka i Zapada potreba za bespilotnim platformama raste, posebno poslije obaranja špijunske letjelice U2 nad teritorijom tadašnjeg SSSR-a. Prva masovna upotreba ovih sredstava desila se tokom rata u Vijetnamu, kada su bespilotne letjelice izvršile na hiljade špijunskih misija koje su bile rizične za avione sa posadom. Napredak tehnologija u domenu elektronike naročito razvoj mikroprocesora doveo je do nagle ekspanzije bespilotnih letjelica. Implementacija savremenih opto-elektronskih sistema, navigacionih i komunikacionih sistema omogućila je praktično neograničenu primjenu bespilotnih letjelica.

Proizvođači

[uredi | uredi izvor]

Glavni proizvođači bespilotnih letjelica za vojsku su Northrop Grumman, Lockheed Martin i Boeing kao i manje firme: General Atomics, Sikorsky i AAI. Ne-američki proizvođači su EADS, Dassault Aviation, TAI, IAI, Saab i BAE Systems.

Manji proizvođači bespilotnih letjelica su:

Također pogledati

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ "Bespilotne letjelice". hrcak.srce.hr. Pristupljeno 25. 9. 2017.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]