عفونت‌های دستگاه تنفسی بیماری‌های رایج دوران کودکی هستند که به راحتی از طریق هوا یا دست‌ها پخش می‌شوند. این عفونت‌ها را می‌توان در خانه مدیریت کرد و به بدن اجازه می‌دهد تا زمانی که عفونت در جریان است، بهبود یابد. در این مقاله، انواع مختلف عفونت‌های تنفسی دوران کودکی، علائم، درمان‌ها و راهکارهای پیشگیری از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
سیستم تنفسی در کودکان به دو بخش تقسیم می شود: دستگاه تنفسی فوقانی و دستگاه تنفسی تحتانی.
۱. عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی:
دستگاه تنفسی فوقانی شامل قسمت هایی مانند بینی، دهان، سینوس ها، گلو فوقانی و جعبه صدا (حنجره) است. کودکان به دلیل ایمنی نسبتا ضعیف‌تر، تماس‌های نزدیک‌تر در محیط‌های مراقبت از کودک یا مدرسه و تمایل بیشتر به قرار دادن دست‌ها در دهان، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی (URTIs) هستند. URTI های رایج عبارتند از:
الف. سرماخوردگی معمولی:
سرماخوردگی شایع ترین URTI در کودکان است. یک کودک خردسال ممکن است هر سال ۶ تا ۱۰ سرماخوردگی بگیرد که اگر در مهدکودک شرکت کند یا خواهر و برادر بزرگ‌تری در خانه داشته باشد، احتمالاً این سرماخوردگی بیشتر می‌شود. سرماخوردگی توسط ویروس‌های مختلف ایجاد می‌شود و رینوویروس مسئول ۸۰ درصد موارد در اوج فصل پاییز است. علائم سرماخوردگی ممکن است شامل گلودرد، گرفتگی و آبریزش بینی، سرفه، گیجی و تب با درجه پایین باشد. علائم سرماخوردگی معمولا در حدود روز ۳ تا ۶ بیماری به اوج خود می رسد و تا روز ۱۰ شروع به بهبود می کند، اگرچه در برخی موارد ممکن است تا ۳ هفته ادامه داشته باشد. درمان سرماخوردگی معمولاً مراقبت علامتی در خانه است.
ب. سینوزیت:
سینوزیت التهاب سینوس ها، فضاهای پر از هوا در نزدیکی مجاری بینی است. سینوزیت حاد معمولاً پس از سرماخوردگی ویروسی ایجاد می‌شود و در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است. علائم سینوزیت حاد شامل سرماخوردگی طولانی مدت و سرفه است که پس از ۱۰ روز بهبود نمی یابند یا قبل از بهبودی بدتر می شوند. علائم دیگر عبارتند از سردرد، درد صورت، تورم اطراف چشم ها پس از بیدار شدن، بوی بد دهان، تب بالا، یا ترشحات غلیظ چرک مانند. باکتری ها شایع ترین علت سینوزیت حاد هستند و پزشک ممکن است آنتی بیوتیک ها را همراه با مراقبت های سرد برای درمان تجویز کند.
ج. کروپ:
کروپ یک عفونت ویروسی است که ناحیه ای را که گلو با نای برخورد می کند، تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری در کودکان خردسال شایع است و معمولاً توسط همان ویروس هایی که باعث سرماخوردگی می شوند، به ویژه پاراآنفلوآنزا ایجاد می شود. علائم کروپ اغلب به دنبال علائم سرماخوردگی است و شامل استریدور دمی (صدای بلند در هنگام تنفس) و سرفه عمیق و پارس می‌شود. بیش از ۸۵ درصد از کودکان مبتلا دوره خفیفی دارند که با مراقبت در خانه، مانند تنفس هوای گرم و مرطوب، طی ۳ تا ۷ روز بهبود می یابد. با این حال، در برخی موارد، مشکل در تنفس ممکن است شدید شود که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
د) آنفولانزا:
آنفولانزا همچنین به عنوان آنفولانزا شناخته می شود، یک عفونت شایع دستگاه تنفسی فوقانی است. با تب و لرز بالا، درد، علائم سرماخوردگی و سرفه و گاهی استفراغ یا اسهال مشخص می شود. در حالی که اکثر مردم در عرض یک هفته از آنفولانزا بهبود می یابند، این ویروس هنوز هم سالانه منجر به مرگ صدها هزار نفر در جهان می شود و کودکان خردسال، افراد مسن و افراد مبتلا به بیماری های مزمن در بالاترین خطر قرار دارند. آنفولانزا همچنین می تواند باعث عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی مانند ذات الریه شود. واکسن آنفولانزا می تواند به محافظت در برابر عفونت کمک کند و در صورت بروز علائم آنفولانزا ممکن است داروهای ضد ویروسی مانند تامیفلو تجویز شود.
۲. عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی:
دستگاه تنفسی تحتانی شامل قسمت هایی مانند نای (نای)، لوله های برونش و ریه ها است.
A. برونشیت:
برونشیولیت بیشتر در کودکان ۰ تا ۲ ساله دیده می شود. این عفونت ویروسی راه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد که معمولاً توسط ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) ایجاد می‌شود که معمولاً باعث علائم سرماخوردگی در کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان می‌شود. اکثر موارد برونشیولیت را می توان در خانه مدیریت کرد، در حالی که موارد شدید در نوزادان جوان یا نارس ممکن است به مراقبت های بیمارستانی برای حمایت تنفسی نیاز داشته باشد. RSV مسئول حدود سه چهارم موارد برونشیولیت در کودکان خردسال است، اما سایر ویروس های سرماخوردگی و آنفولانزا نیز می توانند باعث این عفونت شوند.
ب. پنومونی:
در کودکان، ذات الریه معمولاً توسط ویروس های سرماخوردگی و آنفولانزا ایجاد می شود. ذات الریه شامل عفونت در یک یا هر دو ریه است و درمان معمولاً شامل آنتی بیوتیک است، زیرا تشخیص اینکه آیا علت آن ویروس است یا باکتری اغلب دشوار است. اکثر کودکان مبتلا به پنومونی ظرف چند روز پس از شروع دارو بهبود می یابند. با این حال، در برخی موارد، علائم پنومونی پیشرونده، مانند تب بالا، مشکل در تنفس، یا سطح اکسیژن پایین، ممکن است نیاز به مراقبت در بیمارستان داشته باشد. اگرچه ذات الریه اغلب در عرض چند روز بهبود می یابد، سرفه می تواند برای هفته ها ادامه یابد.
علائم عفونت های تنفسی دوران کودکی معمولاً شامل آبریزش بینی، احتقان، عطسه، گلودرد، سرفه، کاهش اشتها و گاهی اوقات استفراغ یا اسهال است. تب در کودکان مبتلا به عفونت های تنفسی نیز شایع است. در بیشتر موارد، علائم سرماخوردگی معمولاً در حدود روز ۳ تا ۶ به اوج خود می رسد و تا روز ۱۰ شروع به بهبود می کند و در ۹۰٪ موارد علائم تا روز ۲۳ برطرف می شود.
چه زمانی با پزشک یا متخصص اطفال خود تماس بگیرید:
اگر کودک شما بسیار بیمار به نظر می رسد، درد شدید، سردرد و سفتی گردن، مشکل در بلع، علائم کم آبی بدن، یا خواب آلودگی بیش از حد، گیجی دارد، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. علاوه بر این، اگر کودک شما دارای احتقان، آبریزش بینی یا سرفه است که بیش از ۲ هفته طول می کشد، علائم تب یا سرماخوردگی برای نوزادان زیر ۳ ماه دارد، یا خس خس سینه یا مشکل در تنفس دارد، با پزشک خود مشورت کنید.
درمان بیشتر عفونت های تنفسی شامل مدیریت علائم در خانه در حالی که بدن با عفونت مبارزه می کند، است. برای علائم سرماخوردگی، آکادمی اطفال آمریکا استراحت، نوشیدن مایعات، استفاده از مرطوب کننده، انجام شستشوی بینی یا ساکشن با نمک، استفاده از داروهای کاهش دهنده درد یا تب و دادن عسل به کودکان ۱۲ ماهه و بالاتر را توصیه می کند. برای کودکان ۵ ساله و کمتر، داروهای سرفه و سرماخوردگی بدون نسخه ممکن است به این مراحل اضافه شود، اما نشان داده نشده است که این داروها به طور مداوم علائم را بهبود بخشند یا طول مدت بیماری را کوتاه کنند.
درمان‌های تجویزی خاص ممکن است برای برخی عفونت‌های تنفسی توصیه شود. به عنوان مثال، تامیفلو (اسلتامیویر) برای درمان آنفولانزا توصیه می شود که ظرف ۴۸ ساعت پس از شروع علائم شروع شود، زیرا می تواند طول مدت علائم و خطر عوارض را کاهش دهد. درمان آنتی بیوتیکی ممکن است برای سینوزیت حاد یا پنومونی توصیه شود.
کودکان مبتلا به سایر شرایط پزشکی مانند آسم، فیبروز کیستیک، نقص ایمنی، یا بیماری مزمن ریوی ممکن است نیاز به درمان بیشتری داشته باشند.
پیشگیری از عفونت های تنفسی دوران کودکی در درجه اول شامل ایمن سازی و اقدامات بهداشتی خوب است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) واکسیناسیون علیه آنفولانزا و COVID-19 را از سن ۶ ماهگی، واکسن RSV در سه ماهه سوم بارداری، تزریق آنتی بادی مونوکلونال RSV برای نوزادان واجد شرایط، و ایمن‌سازی‌های معمول دوران کودکی برای محافظت در برابر باکتری‌ها توصیه می‌کند. که معمولا باعث سیاه سرفه، عفونت گوش و سینوسی و ذات الریه می شوند.
علاوه بر این، بهداشت دست، پوشاندن سرفه و ضدعفونی کردن سطوح با لمس بالا می تواند به پیشگیری از عفونت های تنفسی کمک کند.
در نتیجه، عفونت های تنفسی یکی از علل شایع بیماری در کودکان هستند، اما اکثر موارد را می توان در خانه با مراقبت های علامتی در حالی که بدن با عفونت مبارزه می کند، مدیریت کرد. ایمن سازی و اقدامات بهداشتی خوب در پیشگیری از عفونت های تنفسی ضروری است. برای هر گونه علائم یا نگرانی شدید، همیشه با پزشک کودک خود مشورت کنید.
سوالات متداول
۱. شایع ترین عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی دوران کودکی کدامند؟
شایع ترین عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی دوران کودکی عبارتند از: سرماخوردگی، سینوزیت، کروپ و آنفولانزا.
۲. علائم عفونت های تنفسی دوران کودکی چیست؟
علائم معمول عفونت های تنفسی دوران کودکی شامل آبریزش بینی، احتقان، عطسه، گلودرد، سرفه، کاهش اشتها، تب و گاهی اوقات استفراغ یا اسهال است.
۳. عفونت های تنفسی دوران کودکی چگونه درمان می شوند؟
در بیشتر موارد، عفونت‌های تنفسی را می‌توان با مدیریت علائمی مانند استراحت، نوشیدن مایعات، استفاده از مرطوب‌کننده، شستشوی بینی با آب نمک و مصرف داروهای کاهش دهنده درد یا تب در خانه درمان کرد. درمان‌های تجویزی خاص ممکن است برای عفونت‌های خاصی مانند آنفولانزا یا ذات‌الریه توصیه شود.
۴. شایع ترین عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی دوران کودکی کدامند؟
شایع ترین عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی در دوران کودکی شامل برونشیت و ذات الریه است.
۵. چگونه می توان از عفونت های تنفسی دوران کودکی پیشگیری کرد؟
اقدامات پیشگیرانه برای عفونت‌های تنفسی دوران کودکی شامل ایمن‌سازی، مانند واکسن‌های آنفولانزا و کووید-۱۹، واکسیناسیون‌های معمول دوران کودکی، و اقدامات بهداشتی خوب مانند شستن دست‌ها، پوشاندن سرفه و ضدعفونی کردن سطوح با لمس بالا است.
