Σοβαρή έλλειψη γενικών ιατρών απειλεί το βουλγαρικό σύστημα υγείας, σύμφωνα με νέα έκθεση του Εθνικού Ταμείου Ασφάλισης Υγείας (ΕΤΕΑ) της Βουλγαρίας.
Η μείωση του αριθμού των γενικών ιατρών αναμένεται να επιβραδύνει σημαντικά τις θεραπείες των ασθενών και την πρόληψη των ασθενειών στη φτωχότερη χώρα της ΕΕ. Επιπλέον, η έλλειψη αρκετών γενικών γιατρών θα οδηγήσει σε καθυστέρηση της παραπομπής των ασθενών σε νοσοκομεία, με τον κίνδυνο σοβαρών συνεπειών για τη ζωή τους, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση. Με τους γενικούς ιατρούς να τοποθετούνται ως πύλη εισόδου στο βουλγαρικό σύστημα υγείας, πιο σοβαρές συμφορήσεις φαίνονται σίγουρες.
Η ηλικία είναι μια άλλη πηγή ανησυχίας, καθώς οι περισσότεροι γενικοί ιατροί είναι άνω των 51 ετών.
«Σε λίγα χρόνια, το πρόβλημα αυτό θα γίνει ακόμη πιο έντονο», δήλωσε στο Euractiv ο Δρ Nikolay Branzalov, αναπληρωτής πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Ένωσης Βουλγάρων Ιατρών. Ο Δρ Branzalov σχολίασε ότι υπάρχουν γενικοί γιατροί που συνεχίζουν να εργάζονται σε ηλικία 80 ετών. Υπάρχουν μόνο 260 γενικοί γιατροί κάτω των 40 ετών στη Βουλγαρία.
Η έκθεση αναδεικνύει ακόμα ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα στη βουλγαρική υγειονομική περίθαλψη. Η Βουλγαρία διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό νοσοκομειακών κλινών στην ΕΕ, όμως δεν υπάρχουν αρκετοί νοσηλευτές για να τις καλύψουν.
Πτώση των αριθμών
Αυτή την στιγμή, υπάρχουν 3.320 γενικοί ιατροί και ομαδικά ιατρεία στη χώρα με πληθυσμό 6,5 εκατομμυρίων κατοίκων. Αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, αντιστοιχούν περισσότεροι από 1.950 ασθενείς ανά γιατρό. Συγκριτικά, η Ιρλανδία με πληθυσμό 5,2 εκατομμυρίων, έχει 4.370 εγγεγραμμένους γενικούς ιατρούς.
Το 2019, ο αριθμός των γενικών γιατρών ήταν 4.229. Έτσι, μέσα σε πέντε χρόνια, 909 γενικοί γιατροί έκλεισαν τα ιατρεία τους – κάποιοι συνταξιοδοτήθηκαν, ενώ άλλοι ήταν θύματα της πανδημίας.
Περίπου το 70% – 80% των ιατρικών εξετάσεων στη χώρα περνούν από τους γενικούς ιατρούς. Κάθε χρόνο αυτοί πραγματοποιούν 30-35 εκατομμύρια εξετάσεις. Οι γενικοί ιατροί είναι εκείνοι οι οποίοι παραπέμπουν τους ασθενείς σε ειδικούς γιατρούς για εξετάσεις που πληρώνονται από το ταμείο υγείας. Για τα άτομα με χρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης ή η καρδιοπάθεια, οι επίσκεψη σε αυτούς είναι συχνά απαραίτητη για την ανανέωση των συνταγών τους.
Ακόμη και για τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο, οι ασθενείς πρέπει πρώτα να επισκεφθούν τον γενικό ιατρό τους. Αυτή η λειψυδρία σε γενικούς ιατρούς εμποδίζει την έγκαιρη παραπομπή σε ειδικούς, όπως γυναικολόγους, ουρολόγους και οφθαλμιάτρους.
Σύμφωνα με έκθεση του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου, υπάρχουν έξι γενικοί ιατροί ανά 10.000 κατοίκους. Το πρόβλημα επίσης είναι ότι είναι πολύ άνισα κατανεμημένοι.
«Υπάρχουν μεγάλα τμήματα της χώρας, περιοχές όπο�� είναι σχεδόν αδύνατο να βρεις έναν γενικό ιατρό», δήλωσε ο Δρ Branzalov.
Σύμφωνα με τους γιατρούς με τους οποίους μίλησε το Euractiv, και όλοι ζητούν ανωνυμία, οι νέοι γιατροί δεν θέλουν να γίνουν προσωπικοί γιατροί λόγω του διοικητικού όγκου εργασίας που συνδέεται με το ρόλο και της ανάγκης να είναι διαθέσιμοι στους ασθενείς τους 24 ώρες το 24ωρο.
Υπάρχουν περιοχές της χώρας όπου αντιστοιχούν πάνω από 3.000 ασθενείς ανά γιατρό. Η περιοχή Targovishte με 51 γενικούς γιατρούς, έχει τον μικρότερο αριθμό, ενώ στην περιοχή Kardzhali οι γενικοί ιατροί είναι 69, στο Vidin 80 και στη Σόφια 864.
Εμπόδια στην πρόσβαση
Για να μειωθούν οι ανισότητες στην πρόσβαση σε γιατρό, το ΕΤΕΑ εισήγαγε οικονομικά κίνητρα για τους γιατρούς στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές. Τα πρόσθετα κίνητρα προσφέρονται ως εφάπαξ ποσό για το άνοιγμα ιατρείου, ενώ καλύπτονται επίσης το ενοίκιο και τα έξοδα μεταφοράς της οικογένειας του γιατρού. Μέχρι στιγμής, τα μέτρα αυτά όμως δεν αποδίδουν καρπούς.
Παράλληλα, οι παιδίατροι δεν επιτρέπεται να είναι προσωπικοί γιατροί σε ασθενείς κάτω των 18 ετών, εάν δεν έχουν ειδικότητα γενικής ιατρικής. Προς το παρόν, εάν οι γονείς θέλουν να φέρουν το παιδί τους σε εξειδικευμένο παιδίατρο, πρέπει να απευθυνθούν σε αυτόν μέσω του γενικού τους ιατρού.
Έτσι, υπάρχει το ίδιο πρόβλημα και με τους παιδίατρους- είναι λίγοι και οι περισσότεροι βρίσκονται σε ηλικία συνταξιοδότησης. Το κράτος δεν δίνει κίνητρα στους νέους γιατρούς να ειδικευτούν στην παιδιατρική, καθώς δεν διαθέτει μεταξύ άλλων αρκετά κέντρα εκπαίδευσης.
Κανένα δικαίωμα άρνησης ασθενών
Σύμφωνα με το νόμο, οι γενικοί ιατροί δεν έχουν δικαίωμα να αρνηθούν έναν ασθενή που έχει ζητήσει να εγγραφεί στο ιατρείο τους. Αυτό θα οδηγούσε, θεωρητικά, σε απεριόριστη διεύρυνση του καταλόγου ασθενών. Πολλοί προσωπικοί ιατροί απλώς αρνούνται να εγγράψουν ασθενείς επειδή είναι υπερφορτωμένοι.
«Οι γενικοί ιατροί είναι υπερφορτωμένοι ακριβώς επειδή είναι θλιβερά υποστελεχωμένοι. Αυτή είναι επίσης η κατάσταση με τους νοσηλευτές», σχολίασε πρόσφατα η Ralitsa Ganeva, μία από τους συγγραφείς του βουλγαρικού Συμβουλίου Οικονομικών Αναλύσεων που μελέτησε το θέμα.
«Πρέπει να σκεφτούμε πολύ σοβαρά πώς μπορούμε να φέρουμε πίσω, εν μέρει μάλιστα, τους γιατρούς και τους νοσηλευτές που έφυγαν από τη Βουλγαρία. Πώς μπορούμε να τους προσελκύσουμε ξανά; Πρέπει επίσης να σκεφτούμε αν μπορούμε να προσελκύσουμε φοιτητές από τη βουλγαρική διασπορά στο εξωτερικό για να ενισχύσουμε την ικανότητα του συστήματος», λέει η Ganeva.