Νίκη για τους Εργατικούς, άνοδος της ακροδεξιάς και στην Βρετανία

Η επίδοση των Εργατικών, αν και με τη χαμηλότερη ενδεχομένως συμμετοχή των ψηφοφόρων (61%) από το 2005, μοιάζει πολύ με τις 418 έδρες που είχε κερδίσει το 1997, υπό τον Τόνι Μπλερ. [EPA-EFE/ANDY RAIN]

Το Εργατικό Κόμμα του Ηνωμένου Βασιλείου κέρδισε τελικά περισσότερες από 410 από τις συνολικά 650 έδρες και είναι ο νικητής των γενικών εκλογών της 4ης Ιουλίου, βάζοντας τέλος σε 14 χρόνια διακυβέρνησης από το δεξιό Συντηρητικό Κόμμα.

Η επίδοση των Εργατικών, αν και με τη χαμηλότερη ενδεχομένως συμμετοχή των ψηφοφόρων (61%) από το 2005, μοιάζει πολύ με τις 418 έδρες που είχε κερδίσει το 1997, υπό τον Τόνι Μπλερ.

Αντίθετα, οι Συντηρητικοί υπό τον Ρίσι Σουνάκ υπέστησαν ιστορική ήττα, χάνοντας τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών που έχει χαθεί ποτέ σε βρετανικές γενικές εκλογές. Κέρδισαν μόνο 119 έδρες, μείωση κατά δύο τρίτα σε σχέση με το αποτέλεσμα του 2019. Η ήττα αυτή διαφαινόταν ήδη από τις δημοσκοπήσεις του 2022.

Δεκάδες συντηρητικοί υπουργοί και δέκα μέλη του υπουργικού συμβουλίου έχασαν την έδρα τους σε αυτές τις εκλογές, με τον πρωθυπουργό να αποτελεί εξαίρεση. Κατά την επανεκλογή του ως βουλευτής, παραδέχθηκε ότι οι Εργατικοί κέρδισαν τις εκλογές και ενημέρωσε ότι τηλεφώνησε στον ηγέτη τους Κιρ Στάρμερ για να τον συγχαρεί. Είπε ότι θα μιλήσει αργότερα από το Λονδίνο για το εθνικό αποτέλεσμα, όπου οι Times του Λονδίνου εκτιμούν ότι θα παραιτηθεί από αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος.

Το Brexit έχει αφήσει σημάδια

Με μια πρώτη ματιά, το αναμενόμενο αποτέλεσμα δεν αλλάζει πολλά για την Ευρώπη, με τις σχέσεις ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου να απουσιάζουν σε μεγάλο βαθμό από τις διακηρύξεις των Εργατικών και των Συντηρητικών κομμάτων και τους εμπειρογνώμονες να προβλέπουν μια μέτρια ώθηση στη σχέση εμπιστοσύνης.

Ωστόσο, το Εργατικό Κόμμα δεσμεύτηκε για μια σχέση με την Ευρώπη που θεωρεί ότι είναι πιο «κοινής λογικής». Αυτό συνεπάγεται με κάποια κανονιστική ευθυγράμμιση, για παράδειγμα για τα χημικά προϊόντα, και την πρόθεση να επιδιώξει ένα αμυντικό σύμφωνο ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου. Έχουν ωστόσο αποκλείσει οποιαδήποτε βήματα που μπορεί να μοιάζουν με υποστήριξη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Το ακροδεξιό κόμμα Reform UK, το οποίο αναμένετο να κερδίσει τέσσερις έδρες, πρόκειται να πιέσει για να διασφαλίσει ότι οι Εργατικοί θα κρατήσουν την Ευρώπη σε απόσταση. Πριν από την προκήρυξη των εκλογών το κόμμα είχε έναν βουλευτή, τον Λι Άντερσον του Άσφιλντ, ο οποίος είχε αυτομολήσει από τους κυβερνώντες Συντηρητικούς. Γύρω στις 3 π.μ. (ώρα Ελλάδας) ο Άντερσον ήταν ο πρώτος βουλευτής του Reform UK που κέρδισε τις εκλογές από μόνος του. Γρήγορα τον ακολούθησε ο Νάιτζελ Φάρατζ, ο οποίος, στην όγδοη υποψηφιότητά του για τις εκλογές, θα είναι πλέον βουλευτής του Clacton. Στη νικητήρια ομιλία του δήλωσε ότι «θα κυνηγήσει τους Εργατικούς».

Κατά την προεκλογική εκστρατεία, υπήρξαν στιγμές που το Reform UK βρισκόταν στήθος με στήθος με τους Συντηρητικούς στο ποσοστό της λαϊκής ψήφου. Ωστόσο, η δυναμική του «ο νικητής τα παίρνει όλα» στο εκλογικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου καθιστά δύσκολο για τα νέα κόμματα να μεταφράσουν το μερίδιο των ψηφοφόρων σε κοινοβουλευτικές έδρες.

Πέρα από τις έδρες, στις αναμετρήσεις σε όλη τη χώρα οι υποψήφιοι του Reform κατέλαβαν σε πολλές περιπτώσεις τη δεύτερη και την τρίτη θέση, αποσπώντας δεκάδες χιλιάδες ψήφους από ένα Συντηρητικό κόμμα που θεωρείται ότι «τα θαλάσσωσε με το Brexit». Ο ακαδημαϊκός Simon Usherwood έγραψε στο Χ μετά το exit poll ότι το Reform θα είναι σε καλή θέση να προωθήσει την ατζέντα της μέσα από το κοινοβούλιο και να τραβήξει τους Συντηρητικούς προς τις θέσεις της. Η πρώην βουλευτής των Συντηρητικών Άντρεα Λίντσομ σχολίασε ήδη ότι η εκλογική αποτυχία του κόμματός της οφείλεται στο ότι είναι «πολύ ξύπνιο».

Στο πολιτικό κέντρο, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες επέστρεψαν, κερδίζοντας 71 έδρες, την καλύτερη επίδοσή τους εδώ και 100 χρόνια.

Το κόμμα των Πρασίνων έσπασε επίσης ρεκόρ, διατηρώντας τον συνήθη έναν βουλευτή τους στο Μπράιτον, και τρεις ακόμη στο Ουέστμινστερ.

Το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας διατήρησε μόνο εννέα βουλευτές, λιγότερους από ό,τι στις προηγούμενες εκλογές, όπου κυριαρχούσε σχεδόν αποκλειστικά στη Σκωτία. Από τότε που η πρώην ηγέτης Νίκολα Στέρτζον παραιτήθηκε από επικεφαλής του κόμματος, αγωνίζονται να ανακτήσουν την πολιτική τους δυναμική.

Το ιρλανδικό εθνικιστικό κόμμα Sinn Fein κέρδισε επτά βουλευτές, αν και παραδοσιακά δεν στέλνει τους εκπροσώπους του στο κοινοβούλιο του Ουέστμινστερ. Οι κύριοι ιδεολογικοί τους αντίπαλοι, το δεξιό DUP, έχουν συγκεντρώσει τέσσερις βουλευτές. Στην Ουαλία, το Plaid Cymru, το κόμμα που κάνει εκστρατεία για την αυτονομία της Ουαλίας, διπλασίασε τα αποτελέσματά του για το 2019, πηγαίνοντας από δύο σε τέσσερις βουλευτές.

Υπάρχουν επίσης έξι ανεξάρτητοι βουλευτές που πρόκειται να πάνε στο Ουέστμινστερ, οι περισσότεροι από το 1950. Μεταξύ αυτών είναι και ο πρώην ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, ο οποίος διαγράφηκε από το κόμμα για αντισημιτισμό. Οι έξι προέρχονται ως επί το πλείστον από παραδοσιακές εκλογικές περιφέρειες των Εργατικών με μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς, λόγω των αντιδράσεων για την τοποθέτηση των Εργατικών στο θέμα της Γάζας.