İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları sürerken dünyanın dört bir yanında insanlar, Filistin halkının yanında olduğunu çeşitli protesto yürüyüşlerinde ve gösterilerde olduğu gibi sosyal medyada da göstermekte. Bu çerçevede yapılan paylaşımlarda karpuz emojisi kullanıldığını görüyor olabilirsiniz. Şaşırmayın. Bunun bir sebebi var.
Karpuz emojisinin renkleri Filistin bayrağı ile aynı. Ancak sebep sadece bu değil. Bu aslında tarihi arkaplanı da bulunan bir Filistin'le dayanışma işareti. Peki nasıl?
Bu destek türünü takip ettiğimizde 1967'deki Altı Gün Savaşı'na kadar gidiyoruz. İsrail o dönemde Batı Şeria ve Gazze'nin kontrolünü ele geçirirken Filistin bayrağını halka açık yerlerde sergilemeyi yasaklamıştı. Filistinliler ise bu yasağın etrafından zekice dönerek karpuzu bir sembole dönüştürmüştü.
İsrail, İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nün birbirlerini tanınmasını gerektiren ve onlarca yıldır süren İsrail-Filistin çatışmasının çözümü yolundaki ilk resmi anlaşma olan Oslo Anlaşmaları kapsamında 1993 yılında Filistin bayrağı üzerindeki yasağı kaldırdı. Bayrağın Gazze ve Batı Şeria'yı yönetecek Filistin Yönetimini temsil ettiği kabul edildi.
16 Ekim 1993 tarihli bir The New York Times haberinde muhabir John Kifner şu ifadeleri kullanıyor:
Bir zamanlar gençlerin dilimlenmiş karpuz taşıdıkları (böylece kırmızı, siyah ve yeşil Filistin renklerini sergiliyorlardı) için tutuklandığı Gazze Şeridi'nde İsrail askerleri, geçit töreninde halk bir zamanlar yasak olan bayrağı sallayarak yürürken bıkkın bir şekilde kenarda duruyor.
Bu günlerde de sosyal medya kullanıcıları karpuzu yeniden bir baskıyı kırmak için kullanıyor. Söz ettiğimiz baskı aslında bazen açık açık bazen de perde arkasında yaşanıyor. Örneğin pek çok örnekte Meta'nın Filistin yanlısı içerikleri gölgelediği -yani neredeyse hiç göstermediği- öne sürülmekte. Bazı Filistin yanlısı hesaplar kilitlenirken, bir kullanıcı ise TikTok'ta yaptığı bir paylaşımla Instagram profilindeki bio'sunda “Palestinian” ifadesinin yanına otomatik çeviride “terörist” ifadesinin eklendiğini ortaya koyuyordu.
Instagram daha sonra “problemin sehven yaşandığını” öne sürerek özür dilese de iddialar ve yaşananlar uç uca eklendiğinde ortaya problemli bir durum çıktığı da aşikar.
Dayanışma artarak büyüyor
Haliyle tüm bunlar ışığında çevrimiçi platformların Gazze ile ilgili paylaşımları kısıtlayacağına dair korkular yükselirken, X, TikTok ve diğer sosyal medya platformlarında giderek daha fazla kişi adlarına ve gönderilerine karpuz emojisi ekliyor.
TechCrunch'ın haberine göre, geçen hafta bir içerik üreticisi, karpuz deseniyle yaptığı filtreden elde edilen tüm gelirleri, Effect Creator Ödülleri aracılığıyla Gazze'deki insani yardıma göndereceğini söyledi. Bu hareket karpuz emojisinin, TikTok'ta da dikkat çekmesine neden oldu.
Yaşanan bu durum, bir emojinin bir ülkeyle eş anlamlı hale geldiği ilk örnek değil. Hatırlanacağı üzere Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başladığı dönemde birçok kullanıcı, Ukrayna ile dayanışma içinde olduğunu ifade etmek için ülkenin ulusal çiçeği olarak kabul edilen ayçiçeğini paylaşıyordu.
Bayraklar da elbette dayanışmanın işareti. Terör saldırıları ve doğal afetler gibi elim durumların yanında kutlamalarda da bayraklar bir dayanışma aracına dönüşüyor. Bunun yanında The Conversation'ın aktardığı üzere Irma Kasırgası sırasında kırmızı kalp ve mavi kalp emojileri de dayanışma ifade etmek için kullanıldı.
Christianna Silva, Mashable'da muhabir / Metin Aktaşoğlu yerelleştirdi
