Stereofoni
Stereofoni, eller stereofonisk lydattgjeving (romleg lydattgjeving) er attgjeving av det romlege perspektivet i musikk, eller annan lyd. Ordet «stereofoni» er sett saman av dei greske orda στερεος (stereos), som tyder «rom», og φονη (foni), som tyder «lyd», eller «klang».
![](https://cdn.statically.io/img/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Blumlein_-Stereo.png/220px-Blumlein_-Stereo.png)
For at lyden skal attgjevast stereofonisk (romleg) må den romleg informasjonen takast vare på under opptak og det må nyttast attgjevingsutstyr som både er i stand til å attskapa stereofoniske opptak og som er rett plassert i lyttarrommet. Stereofoni vart utarbeidd av Alan Blumlein rundt 1930 [1].
Stereofonisk attgjevening vert ofte assossiert med to kanalar, men talet på kanalar kan gjerne vera meir enn to. At det i praksis vert nytta berre to kanalar kjem av at teknologien sette ei øvre grense på to kanalar då stereofoniske stereoplater vart innførte.
Eit to-kanals stereofonisk system er berre i stand til å attskapa ein illusjon av romleg lyd i ein avgrensa vinkel framom lyttaren. Meir avanserte stereofoniske system, som til dømes høgare ordens Ambisonics (HOA), er i stand til å attskapa ein romleg dimensjon i eit tredimensjonalt rom. Dette vert ofte kalla 3D-lyd.
Ofte vert omgrepet «stereoutstyr», eller berre «stereo», nytta om lydattgjvingsutstyr generelt, men dette er ofte missvisande.
Referansar
endre- ↑ Blumlein, A.D., Improvements in and relating to sound-transmission, sound-recording and sound-reproducing systems, Britsich patent spesification 394,325, 14/12.1931.