Bijdrage van Christiaan Vinkers

🌟 Outtakedag bij GGZ InGeest: een stap naar effectievere zorg 🌟 Vorige week was er weer een outtakedag op de Poli Depressie op De Nieuwe Valerius van GGZ inGeest, geleid door Frans Poolen (zie https://lnkd.in/eNKkE-Bs voor het verslag van de vorige keer). Het doel van deze dag is niet zozeer om behandelingen af te sluiten, maar om te evalueren of langlopende behandelingen zinvol en doelmatig zijn, en daarmee de kwaliteit van leven van onze patiënten verbeteren. Dit keer deden we dat aan de hand van een volledig up-to-date formulier, te vinden onderaan deze post. Het is soms moeilijk om langdurige behandelingen richting te blijven geven, en het is cruciaal om het grote plaatje in het oog te houden. Uit onze evaluatie bleek dat sommige langdurige behandelingen goed verliepen – depressie kan immers hardnekkig zijn. Echter, andere behandelingen bleken niet langer zinvol voor de patiënt. Het is waardevol om hier als team over te spreken en elkaar te ondersteunen in het vinden van de beste aanpak, juist ook voor onze patienten om hen de beste zorg te geven, maar ook eerlijk te zijn als onze zorg niet veel toegevoegde waarde (meer) heeft. Voor de volledigheid: tijdens de outtakemiddag denkt het team mee, als gezamenlijke voorbereiding op het gesprek met de patient - en niet de plek waar de beslissing al genomen wordt. De conclusie is duidelijk: periodieke evaluatie van behandelingen is essentieel. Dit open en transparante gesprek wordt door zowel behandelaren als patiënten zeer gewaardeerd. Deze benadering helpt ons gezamenlijk beslissingen te nemen over het wel of niet voortzetten van een behandeling. 📈 Conclusies van de laatste outtakedag: 1. Langlopende behandelingen: Sommige behandelingen waren effectief, anderen minder, en was een ander focus nodig (bv in het sociaal domein). 2. Teamoverleg: Cruciaal om als team de behandelingen te bespreken en van elkaar te leren. 3. Patiëntgerichte aanpak: De uitkomsten worden uiteraard samen met de patiënt besproken, en samen ook bepaald en afgestemd we of en hoe de behandeling moet worden voortgezet. Wil je meer weten? - Bekijk het formulier - Lees de eerdere LinkedIn post over het concept van de outtake (https://lnkd.in/eNKkE-Bs) - Laat een vraag of commentaar achter.

🔔 Update: Samen sterker met TOPGGz consultatienetwerk Depressie! 🌟 Ambitietraject Consultatie en Advies - "Ik kan weer verder" Samen met TOPGGz-afdelingen Depressie door het hele land en UMCG en Amsterdam UMC werken we samen aan een vernieuwend consultatiemodel voor patiënten met hardnekkige depressie. Ons doel? Behandelaren en patiënten het gevoel geven dat ze weer verder kunnen! Collegiaal advies bij vragen over diagnostiek of behandeling bij depressie is lang niet altijd eenvoudig, terwijl advies over een nieuwe of lopende behandeling of aanvullende diagnostiek beter resultaat voor patiënten kan opleveren. Dit kan met consultatie, dus laagdrempeliger toegang geven tot de expertise die aanwezig is bij hoogspecialistische afdelingen. 🏆 Missie We streven ernaar om een effectief consultatiemodel te ontwikkelen zodat collegiaal advies voor patiënten met een (hardnekkige) depressie laagdrempelig mogelijk is zodat de behandeling zo goed mogelijk kan verlopen, en mensen zo snel mogelijk een betere kwaliteit van leven hebben! 🎯 Doelstellingen van dit consultatienetwerk  - Betere toegankelijkheid en vindbaarheid: Goede informatie waar expertise over (hardnekkige) depressie in eigen regio te vinden is. - Eenduidig proces: Duidelijkheid over de beste manier voor consultatie en advies, van eenmalige telefoongesprekken tot second opinions en MDO's. - Inzicht in behoeftes en barrières: Begrijpen wat consultvragers en patientenpatiënten nodig hebben en tegen welke obstakels ze aanlopen. - Registratie: We willen leren van en inzicht bieden in de resultaten van consultatie en advies zodat we dit kunnen verbeteren. 📈 Stip op de Horizon Ons uiteindelijke doel is een efficiënt consultatiemodel voor depressie dat met collegiaal advies in de eigen regio bijdraagt aan de juiste zorg op de juiste plek. Hiermee leveren we een bijdrage aan de landelijke discussie over concentratie en spreiding van zorgaanbod, en het uitwisselen van kennis en expertise. 🚀 Samen Sterker in Consultatie We hanteren het netwerkmodel als uitgangspunt, waarbij expertise regionaal beschikbaar moet zijn en werken aan landelijke spreiding van zorg. Binnenkort komt er meer nieuws, en gaan we ook uitbreiden! 👥 Jouw Rol in het Consultatienetwerk. Dit is een start, maar het doel is inclusiviteit. Wil je deel uitmaken van deze inspirerende samenwerking en bijdragen aan de ontwikkeling van ons consultatiemodel? Neem contact op en ontdek hoe jouw expertise een verschil kan maken! Aartjan Beekman, Jeanine Kamphuis, Robert Schoevers, Jan Spijker, Anneke van Schaik, Rogier Hoenders, MD, PhD, Yvonne Stikkelbroek, Caroline Biemans-de Jong, Marc Blom, Monique van Bueren, Christine Facchin, met o.a. afdelingen Depressie/Psychiatrie van Amsterdam UMC, UMCG, GGZ inGeest, Pro Persona, GGZ Oost Brabant, Lentis en Parnassia Groep

🔊 Belangrijk onderwerp: Afbouwen van antidepressiva 🔊 Afbouwen van antidepressiva krijgt gelukkig steeds meer aandacht, en daarbij zijn onttrekkingsklachten een belangrijk onderwerp (https://lnkd.in/eh_vCRbR). Een nieuwe meta-analyse (https://lnkd.in/e77MtYWN) laat zien dat ongeveer 1 op de 6 à 7 mensen klachten kan ervaren bij het stoppen met antidepressiva. Cruciaal om dit serieus te nemen, maar gelukkig krijgt niet iedereen er last van. Uit 79 studies met 21.002 patiënten kreeg 31% van de patiënten één of meer afbouwklachten na het stoppen met antidepressiva, vergeleken met 17% na het stoppen met placebo. Ernstige afbouwklachten waren er bij 2,8% na stoppen met antidepressiva en 0,6% na stoppen met placebo. Hoewel ernstige afbouwklachten gelukkig zeldzamer zijn, moeten ze zeer serieus worden genomen, ook omdat veel patiënten antidepressiva gebruiken. Ook na het stoppen van placebopillen (met alleen suiker) krijgt 17% van de mensen last van enige onttrekkingsklachten. Dit laat zien dat geblindeerde studies zoals TEMPO (www.tempo-project.nl) essentieel zijn. Alleen zo kunnen we begrijpen welk deel van afbouwproblemen komt door nocebo-effecten en anticipatie, en welk deel meer farmacologisch van aard is. De bevindingen uit de meta-analyse vormen een belangrijke stap om patiënten te helpen op een verantwoorde manier te stoppen met antidepressiva. Deze meta-analyse is gebaseerd op studies die abrupt of snel afbouwen (binnen 1 tot 2 weken) onderzochten, dus klachten kunnen in de praktijk lager liggen bij afbouwschema’s die meerdere maanden duren. Meer empirisch onderzoek naar wie klachten ontwikkelt bij het afbouwen is noodzakelijk, zodat afbouw op maat gemaakt kunnen worden. Afbouwen is een proces dat op maat moet gaan, waarbij professional (arts, apotheker en verpleegkundig specialist) samen met de patient en zijn/haar naaste(n) samen beslissen bij de beslissing om wel of niet af te bouwen, maar ook hoe dat dan moet. Multidisciplinaire richtlijnen zijn essentieel om clinici en patiënten te ondersteunen bij dit proces. Afbouwen volgens het multidisciplinaire document SSRI’s en SNRI’s is nu de norm, en ook kleinere sterktes volgens Tabel 3 worden door zorgverzekeraars vergoed (https://lnkd.in/e7GNCB2Y), en kunnen door elke openbaar apotheker worden besteld. Kortom, het is goed dat er steeds meer aandacht en kennis is over het afbouwen van psychofarmaca! Lees het hele artikel: https://lnkd.in/e77MtYWN Meer informatie over stoppen met antidepressiva: https://lnkd.in/e5bmggxc Meer over de TEMPO studie: www.tempo-project.nl Afbouwpoli: www.afbouwpoli.nl Multidisciplinair Document Afbouwen SSRI’s en SNRI’s: https://lnkd.in/e7GNCB2Y Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie WijzijnMIND ZonMw Apothekersorganisatie KNMP KenMed

Het grote probleem van benzodiazepinegebruik: meer actie is hard nodig Juist omdat stress en slapeloosheid vaak voorkomen zijn slaap- en kalmeringsmiddelen zoals benzodiazepines (alle ‘pammetjes’, zoals oxazepam, temazepam maar ook zolpidem) vaak een eerste keuze voor velen. Een oplossing voor acute problemen – want benzodiazepines helpen vaak snel - maar wat als `deze 'oplossing' zelf een probleem wordt? Al vele decennia weten we dat langdurig gebruik van benzodiazepines schadelijk is en aantoonbaar tot overlijdens leidt (verkeersongevallen, valincidenten met heupbreuken en overlijden etc). Een groot aantal mensen heeft baat bij benzodiazepines: ze werken snel. Toch belanden te veel van hen onbedoeld in een langdurig gebruikspatroon.  Hoe komt dat? 1.        De cijfers van benzodiazepinegebruik zijn onbekend  Er is in Nederland geen duidelijkheid over cijfers van psychofarmacagebruik (dat geldt ook voor antidepressiva bv), bv over duur, indicatie. combinaties. 2.        Te weinig rationeel voorschrijven  Er zijn veel keuzes te maken qua starten en stoppen van benzo’s. Roeland Vis en ik schreven hierover in 2012 (https://lnkd.in/eWE6PZ6q). De juiste benzo voor de juiste indicatie, maar ook weer op tijd stoppen. 3. Te weinig structureel aandacht voor stoppen en afbouwen Er is al best veel bekend over het stoppen met benzodiazepines. Ons recente review over praktische tips voor het stoppen met benzodiazepines laat dat nog maar eens zien (https://lnkd.in/ePGW9w-D). Een oproep tot actie Het is tijd om langdurig benzodiazepinegebruik aan te pakken. We moeten niet alleen kritisch zijn op hoe we starten, maar ook het stoppen actief agenderen, en zorgen voor adequate ondersteuning. Dit vereist een gecoördineerde inspanning van zorgverleners, beleidsmakers en de samenleving als geheel. Een mooi initiatief is Benzomoe (https://www.benzomoe.nl). Met Iris Sommer organiseer ik samen met Boom op 7 november 2024 in de Reehorst in Ede een congres “De essentie van afbouwen in de praktijk” – over afbouwen van alle psychofarmaca, maar ook met veel aandacht voor benzodiazepines (met arnt schellekens). Aanmelden kan hier (https://lnkd.in/eTnYJXXa) . Meer weten? - Lees het artikel hieronder op Boom Psychologie & Psychiatrie - Bezoek www.benzodiazepines.nl (KenMed)

Risico op zelfdoding na klinische opname: risicofactoren Van alle factoren geeft depressie het hoogste risico op zelfdoding. Meer dan de helft van de mensen die door zelfdoding overlijden had een depressie. Ongeveer 40% van de mensen die door zelfdoding overlijden was daarnaast klinisch opgenomen. We weten dat vlak na ontslag het risico op zelfdoding het hoogst is bij mensen die opgenomen zijn geweest in de GGZ, en daarna geleidelijk afneemt. Waarschijnlijk is it risico het hoogst bij mensen met een depressie (vergeleken met andere aandoeningen). Een net verschenen studie in JAMA Psychiatry onderzocht de risico's en risicofactoren voor zelfdoding na ziekenhuisopname voor patiënten met depressie, en ook specifieke tijdsafhankelijke risico's (dus kort vs. langer na opname). Deze cohortstudie onderzocht alle 193.197 ziekenhuisopnames voor depressie in Finland van 1996 tot 2017. Patiënten die opgenomen waren voor een depressie hadden een extreem hoog risico op zelfdoding hadden in de eerste dagen na ontslag (260-330x meer risico vergeleken met algemene bevolking). Klinische risicofactoren (ernst van de depressie, hoge ziektelast en beperkingen, eerdere suicidepoging) droegen direct bij aan het onmiddellijke risico vlak na opname, net als leeftijd en mannelijk geslacht (elke factor 2-5x hoger risico). Sommige factoren (armoede, alcohol en drugsproblemen) gaven ook later in de tijd meer risico op een suicide. Mensen met een depressie die net uit een psychiatrische opname komen vormen een risicovolle groep voor onmiddellijke suicide in de week erna. Het risico op suicide wordt beïnvloed door verschillende factoren. Goed te beseffen en ook rekening mee te houden in de praktijk. Het is zware materie, maar verplicht leesvoer voor iedere psychiater (in opleiding), bedrijfsartsen en huisartsen. Lees het hele artikel: https://lnkd.in/evgyNzeh Heb jij hulp nodig? Dan kun je contact opnemen met Stichting 113 via 113 (24/7 bereikbaar) en 113.nl.

De oorverdovende stilte rondom mentale gezondheid in het kabinetsakkoord In het onlangs gesloten kabinetsakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB ontbreekt structurele aandacht voor de mentale gezondheid. Dit is schrijnend gezien de groeiende impact van psychische klachten op de samenleving. Jaarlijks hebben een miljoen Nederlanders te kampen met ernstige psychische problemen, vaak al op jonge leeftijd. Desondanks is in het kabinetsakkoord geen coherente visie of financiële investeringen om deze crisis aan te pakken. Hieronder mijn pleidooi om mentale gezondheid een centrale plaats te geven in de uitwerking van het regeerprogramma. Alleen dan kunnen we bouwen aan een samenleving waarin iedereen de kans krijgt om mentaal gezond te blijven. Terwijl de noodzaak voor een integrale aanpak van psychische klachten overduidelijk is, klinkt de oorverdovende stilte rondom mentale gezondheid in het kabinetsakkoord extra hard.

Sociale media: boeman voor de geestelijke gezondheid voor jongeren? Het is aantrekkelijk om te denken dat sociale media desastreus zijn voor de psychische gesteldheid van jongeren, schrijven Geertjan Overbeek, Stefan van der Stigchel en ikzelf vandaag in NRC. Alleen klopt er weinig van dat beeld. Sociale media hebben het leven van kinderen en adolescenten getransformeerd. Als maatschappij worstelen we met deze ontwikkeling. Wat is het effect van sociale media op de geestelijke gezondheid van jongeren? Op zoek naar een antwoord op deze vraag, is onze dominante reflex om te generaliseren en te pathologiseren, met andere woorden: proberen één simpele (negatieve) conclusie te trekken over sociale media. Een conclusie die voor alle jongeren geldt, en die soms als reactie voorstellen voor draconische maatregelen oproept. Uit meerdere onderzoeken (bv https://lnkd.in/efupQt6x en https://lnkd.in/eKmcWthN) blijkt tot nu toe geen overtuigend bewijs dat sociale media sterke en langdurige negatieve effecten hebben op de mentale gezondheid van jongeren. Als we onze onderbuik volgen en sociale media uit het leven van jongeren proberen te verbannen, kan dat dus zomaar eens een slecht idee zijn. Sterker nog: het is goed mogelijk dat voor sommige jongeren het gebruik van sociale media juist leidt tot een vermindering van psychische klachten. Dat er weinig overtuigend bewijs is voor de schadelijke invloed van sociale media op jongeren, wil bovendien nog niet zeggen dat er geen beleid moet komen, of dat iedereen onbeperkt en vanaf elke leeftijd maar op social media moet zitten. Vooral moeten af om social media op het podium hijsen als dé zondebok. Oppervlakkige alarmistische analyses spreken aan – eindelijk iemand die het snapt – maar brengen ons niet veel verder. Er zit zelfs een risico aan, namelijk dat we andere bekende oorzaken als prestatiedruk, armoede of jeugdtrauma verwaarlozen. Dan doen we jongeren tekort. Lees het hele artikel: https://lnkd.in/eQ7BEBnt (of open access: https://archive.ph/LBwdq)

Praktische nascholing voor artsen en apothekers over het afbouwen van antidepressiva Fagron Nederland organiseert op 6 juni 2024 een hele dag (geaccrediteerd) gericht op artsen en (openbaar) apothekers over het afbouwen van antidepressiva. Arts en apotheker spelen een belangrijke rol bij afbouwen! Daarom kijk ik uit naar deze dag. Vanuit praktisch en theoretisch perspectief wordt een mooie overzicht gegeven als het gaat om het stoppen met antidepressiva. Hoe ga je het gesprek aan over afbouwen, hoe gaat het in de praktijk, wat doe je bij onttrekkingsklachten, en wanneer zijn lage (magistrale) doseringen nodig. Het belooft een mooie dag te worden! Met o.a. Kirsten Fransen Jacqueline Hugtenburg Wilma Göttgens Sjoerd van Olffen